Đầu tháng 3-2018, tạp chí khoa học quốc tế uy tín hàng đầu Châu Âu Phytochemistry (tạp chí chính thức của Hiệp hội Thực vật Hóa học Châu Âu và Hiệp hội Thực vật Hóa học Bắc Mỹ) đã công bố nghiên cứu về thành phần hóa học và tác dụng sinh học của dây thìa canh Việt Nam. Mẫu nghiên cứu là dây thìa canh tại vùng trồng đạt tiêu chuẩn GACP- WHO của Công ty Nam Dược. Tất cả các mẫu được thu thập năm 2016.
Công trình nghiên cứu là sự hợp tác của nhóm các nhà khoa học thuộc khoa Dược, Đại học Quốc gia Seoul, Hàn Quốc và Công ty cổ phần Nam Dược. Kết quả nghiên cứu gây ấn tượng khi phân lập được chín hoạt chất saponin có tên là Gymnemosides ND1 – ND9 lần đầu tiên được tìm thấy từ thực vật, có tác dụng giúp hạ đường huyết. Đồng thời tìm ra được thời điểm những hoạt chất này có tích lũy hàm lượng cao nhất để thu hái là vào tháng 5 và tháng 10.
Đây được coi là một phát hiện mang tính đột phá, giúp xác định được hoạt chất thực sự có tác dụng hạ đường huyết từ dây thìa canh để phục vụ cho việc sàng lọc thuốc điều trị đái tháo đường trong tương lai.
 |
Ảnh chụp tạp chí Phytochemistry.
Dây thìa canh được tìm ra ở Việt Nam từ năm 2006. Năm 2011, tổ chức Helvetas của Cục Kinh tế liên bang Thụy Sĩ đã lựa chọn Vùng dược liệu dây thìa canh do Công ty Nam Dược đang quy hoạch trồng để tài trợ phát triển thành dược liệu quốc tế theo tiêu chuẩn GACP –WHO trong dự án Biotrade (Thương mại sinh học vì an toàn dược liệu cho người bệnh). Năm 2014, Nam Dược đã đầu tư xây dựng vùng trồng dây thìa canh theo tiêu chuẩn GACP –WHO để chuẩn hóa nguyên liệu đầu vào trong sản xuất viên uống tiểu đường. Nhưng đến nay, mới có công trình nghiên cứu về dây thìa canh Việt Nam được quốc tế công nhận.
Trên nền tảng nghiên cứu này, Công ty Nam Dược tiếp tục triển khai chuẩn hóa dược liệu đầu vào dựa vào định lượng các hoạt chất đã được công bố từ dây thìa canh Việt Nam, chọn thời điểm thu hái dây thìa canh cho hoạt chất cao nhất. Đồng thời, đổi mới quy trình sản xuất để làm giàu tối đa lượng hoạt chất có tác dụng hạ đường huyết đưa vào viên uống hỗ trợ điều trị tiểu đường, cũng như loại bỏ những chất không có lợi cho người bệnh, nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm.
Bà Hoàng Thị Thu Hương, cán bộ điều phối của dự án BIOTRADE (dự án thương mại sinh học vì an toàn dược liệu cho người bệnh) chia sẻ: “Đồng hành cùng Nam Dược trong nhiều dự án xây dựng vùng trồng dược liệu chuẩn hóa để phục vụ cho sản xuất, chúng tôi đánh giá cao sự đầu tư nghiêm túc, bài bản bộ ba yếu tố tích hợp nhằm cho ra đời các sản phẩm uy tín, chất lượng mà Nam Dược xây dựng: Từ việc tạo vùng trồng dây thìa canh đạt tiêu chuẩn GACP- WHO (tiêu chuẩn trồng trọt và thu hái dược liệu tốt theo chuẩn của Tổ chức Y tế thế giới), cho đến việc hợp tác với các nhà khoa học trong và ngoài nước nghiên cứu chuẩn hóa về hoạt chất trong quá trình sản xuất và tiến hành thử nghiệm lâm sàng tác dụng của sản phẩm trên người bệnh”.
Đây là những kết quả nghiên cứu tuyệt vời, để tiến tới không chỉ dừng lại ở sản xuất theo dạng đông y viên nén Diabetna điều trị bệnh tiểu đường, mà dây thìa canh sẽ được chiết tách để sản xuất thuốc tây điều trị tiểu đường vào năm 2019. Hiện nay, đề tài nghiên cứu đã được thử nghiệm lâm sàng trên 30 bệnh nhân tại Viện Đái tháo đường và Rối loạn chuyển hóa, Đại học Y Hà Nội.
“Chúng tôi đang hợp tác với Khoa Dược lý, Đại học Y Hà Nội và Viện Đái tháo đường và Rối loạn chuyển hóa, Đại học Y Hà Nội để tiến hành nghiên cứu lâm sàng, dự kiến sẽ đăng ký thuốc cuối năm 2018. Sau khi có đầy đủ các nghiên cứu về hoạt chất, tác dụng sinh học và lâm sàng, chúng tôi sẽ có đủ điều kiện để đưa sản phẩm vào danh mục điều trị tại các bệnh viện, cũng như xuất khẩu sang các nước khác. Đây là mục tiêu khó nhưng đã trong tầm tay, chúng ta sẽ có một sản phẩm xuất khẩu từ dây thìa canh Việt Nam, khẳng định được vị thế và giá trị của dược liệu Việt”, ông Hoàng Minh Châu, Tổng Giám đốc Công ty Nam Dược cho biết.
