Nguy cơ từ tình trạng ngộ độc thực phẩm do hóa chất
Bệnh nhân Nguyễn Thị T, 64 tuổi vừa được chuyển đến cấp cứu tại Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai trong tình trạng sốc, tụt huyết áp và suy thận. Được biết, sau khi ăn đào mua từ gánh hàng rong khoảng 30 phút, bà T bị đau bụng, nôn, tiêu chảy liên tục và dẫn đến mất nước trầm trọng. Người nhà đưa bà T đến viện gần nhà nhưng do bệnh cảnh quá nặng, bênh nhân có biểu hiện sốc, tụt huyết áp và suy thận nên các bác sĩ đã chuyển tuyến bà T lên Bệnh viện Bạch Mai.
TS, BS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai cho biết: Căn nguyên việc ngộ độc của bệnh nhân T chưa được xác định rõ. Tuy nhiên dựa trên bệnh cảnh của người bệnh, các bác sĩ đoán có thể nghi ngờ do hóa chất bảo quản hoặc có thể do độc tố vi khuẩn trong trái đào nhưng nguyên nhân này ít căn cứ hơn. Sau vài ngày điều trị, tình trạng sức khỏe của bệnh nhân T đã cải thiện tốt.
Từ thực tế làm lâm sàng tại Trung tâm Chống độc, BS Trung Nguyên chia sẻ, nguyên nhân của ngộ độc thực phẩm có thể do vi sinh vật, do hóa chất, do độc tố tự nhiên, đặc biệt là do vi sinh vật chiếm nhiều nhất.
“Tình trạng ngộ độc thực phẩm do hóa chất có nguy cơ tăng và phức tạp dần lên do ngày càng nhiều loại hóa chất và chúng ta còn gặp nhiều vấn đề về kiểm soát trước khi thực phẩm đến bàn ăn. Khi người dân ngộ độc thực phẩm, các bác sĩ chẩn đoán cũng gặp khó khăn do việc xét nhiệm độc chất cần các máy móc chuyên dụng mà các bệnh viện lại không có. Thường các máy móc này chỉ được bố trí ở các cơ sở kiểm định, viện nghiên cứu, pháp y”, BS Nguyên nói.
Theo BS Nguyên, biểu hiện bệnh ngộ độc thực phẩm có các triệu chứng điển hình như nôn, đau bụng, tiêu chảy... Trường hợp ngộ độc nặng, phức tạp sẽ có các biểu hiện tiêu hóa nhiễm trùng ở mức độ nặng (nôn liên tục nhiều lần, tiêu chảy liên tục nhiều lần, đau bụng dữ dội liên tục, sốt cao 39 độ C,…), có thêm các dấu hiệu ở các cơ quan không phải tiêu hóa như thần kinh (rối loạn cảm giác, tê bì, yếu liệt, co giật, lơ mơ, bất tỉnh,…) hoặc tim mạch (mạch nhanh quá, chậm quá, mạch không đều, huyết áp tụt) hoặc hô hấp.
Còn nếu chỉ có các triệu chứng tiêu hóa và bệnh nhân có thể uống được nước thì nên cho bệnh nhân uống dung dịch ORESOL (uống thay nước, cho hết khát và uống tiếp chừng nào còn tiêu chảy) hoặc nước khoáng, nước rau luộc pha muối. Khi có các dấu hiệu nặng, cần đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất để cấp cứu.
Phòng tránh ngộ độc trong thời tiết nắng nóng
TS, BS Nguyễn Trung Nguyên cho biết, ở các nước phát triển xứ lạnh, người dân được khuyên để thức ăn ở ngoài không quá 2-3 giờ. Còn ở nước ta trong điều kiện trời nóng như hiện nay thì thực phẩm nhanh ôi thiu là dễ hiểu.
“Qua nghiên cứu, các thực phẩm nhanh bị ôi thiu và dễ gây ngộ độc do vi khuẩn là các thực phẩm có nguồn gốc từ thịt, cá, trứng, sữa, giàu chất đạm, nhất là lại chế biến qua nhiều khâu, như tiết canh, lòng lợn, hải sản, canh cua, đậu phụ, patê, các thức ăn giàu chất đạm nhưng chứa nhiều nước (dạng nhão hoặc lỏng),…”, BS Nguyên khuyến cáo.
Để phòng tránh ngộ độc, người dân cần ăn chín, uống sôi; chọn thực phẩm tươi sống hoặc đông lạnh đúng yêu cầu. Cần nhớ nguyên tắc tách riêng thực phẩm sống và chín, kể cả các dụng cụ chế biến, chứa đựng; rửa tay bằng xà phòng trước khi chế biến, trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh.
Những người có sức đề kháng yếu (giảm miễn dịch) như đái tháo đường, đang dùng các thuốc ức chế miễn dịch (thuốc corticoid, thuốc chữa ung thư, các bệnh tự miễn dịch), người bị bệnh gan, người gầy yếu, suy dinh dưỡng, người già, trẻ nhỏ,… không nên ăn sống, đặc biệt thịt, cá sống, gỏi, hải sản sống, tiết canh. Những đối tượng này nếu ăn vào dễ bị nhiễm khuẩn và nhiễm khuẩn thường nặng hơn, dễ tử vong hơn so với người khác.
Với ngộ độc thực phẩm do các hóa chất, người dân chủ yếu trông chờ vào sự quản lý của các cơ quan chức năng. Với ngộ độc thực phẩm do các độc tố tự nhiên như cá nóc, sắn, măng, người dân chỉ cần tránh ăn các thực phẩm được biết đã có độc tố.
