Năm 1950, ngay khi đất nước vẫn trong cuộc kháng chiến 9 năm chống thực dân Pháp, có một lớp học ra đời ở quê hương danh nhân Nguyễn Gia Thiều (xã Ngũ Thái, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh). Và đó chính là Trường THPT Nguyễn Gia Thiều hôm nay. Từ năm 1951, trường chuyển về địa điểm hiện nay tại số 27, ngõ 298 phố Ngọc Lâm, quận Long Biên, Hà Nội. Ra đời trong hoàn cảnh đất nước còn khó khăn, rồi phải trải qua cuộc kháng chiến chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ, có những giai đoạn thầy trò Trường THPT Nguyễn Gia Thiều phải đi sơ tán, nhưng trường vẫn giữ vững truyền thống dạy tốt - học tốt, vừa tích cực tham gia các hoạt động phục vụ chiến đấu. Mọi hoạt động giáo dục toàn diện tiếp tục phát triển mạnh mẽ. Sang đến giai đoạn đất nước đổi mới, công tác giáo dục tiếp tục có những bước chuyển mạnh mẽ, từng bước bắt nhịp với phương pháp giáo dục hiện đại. Từ năm 2006 đến 2009, trường được xếp trong tốp 100 trường THPT dẫn đầu toàn quốc về kết quả thi vào đại học. Các hoạt động giáo dục toàn diện cũng thực hiện tốt, có hiệu quả, khẳng định vị thế của Trường THPT Nguyễn Gia Thiều trong ngành giáo dục của Thủ đô và cả nước. Trường vinh dự được Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Bộ Giáo dục và Đào tạo và TP Hà Nội trao tặng nhiều phần thưởng cao quý.
Điểm lại thành tích của nhà trường trong suốt 70 năm qua, càng thấy rõ hơn trách nhiệm của thầy và trò Trường THPT Nguyễn Gia Thiều ở thời điểm hiện tại trong phát huy truyền thống dạy hay, học tốt, giữ vững vị thế là một điểm sáng của ngành giáo dục Thủ đô và cả nước. Tròn 70 năm xây dựng và phát triển, năm học 2020-2021, Trường THPT Nguyễn Gia Thiều đã phát triển mạnh mẽ với quy mô 45 lớp, 2.000 học sinh, 98 cán bộ, giáo viên, nhân viên. Nhà trường kiên trì mục tiêu giúp học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản, phát triển năng lực cá nhân, tính năng động và sáng tạo, hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa, phấn đấu đến năm 2030 Trường THPT Nguyễn Gia Thiều trở thành trường chất lượng cao theo tiêu chuẩn quốc gia; đến năm 2040 trở thành trường chất lượng cao theo tiêu chuẩn khu vực và quốc tế.
Để đạt mục tiêu này, nhà trường xác định rõ sứ mệnh, mục tiêu và chương trình hành động, trong đó, quyết tâm đi đầu trong việc đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục; không ngừng sáng tạo và ứng dụng phương pháp giáo dục hiện đại. Học sinh của trường được phát huy tốt nhất năng lực, phẩm chất, có kỹ năng sống và văn hóa giao tiếp, ứng xử trên nền tảng đạo đức người Việt. Để đáp ứng tốt việc dạy học, cần phải có cơ sở vật chất hiện đại. Trường phấn đấu đến năm 2040, đạt trường chuẩn quốc gia mới và tiếp cận chuẩn quốc tế. Phát triển quy mô nhà trường với 40 phòng học lý thuyết được lắp đặt đầy đủ hệ thống hỗ trợ dạy học; mỗi môn có ít nhất hai phòng thực hành; năm phòng nghe nhìn; một phòng bồi dưỡng; xây dựng đầy đủ phòng chức năng, phòng làm việc theo quy chuẩn. Giá trị của Trường THPT Nguyễn Gia Thiều được xây dựng trên nền tảng: “Kỷ cương, tình thương, trách nhiệm”. Phương châm làm việc của trường được xác định là “Muốn có chất lượng giáo dục tốt, trước hết phải có kỷ cương, nền nếp tốt”. Trường THPT Nguyễn Gia Thiều luôn chăm lo, coi trọng giáo dục học sinh “Đạo làm người”, “Đạo học”; môi trường giáo dục kỷ cương, nền nếp và chất lượng tốt sẽ có sản phẩm giáo dục hoàn thiện và trung thực. Mỗi thành viên của Trường THPT Nguyễn Gia Thiều coi cha mẹ học sinh như người thân, coi học sinh như con em của chính mình; cùng nhau xác định hạnh phúc của cha mẹ học sinh và học sinh là hạnh phúc của nhà trường. Vì thế, mỗi cán bộ, giáo viên, nhân viên tâm niệm phải luôn quan tâm bằng thái độ lịch sự, chia sẻ chân thành đối với từng cha mẹ học sinh và học sinh; giúp mỗi cha mẹ học sinh có thêm kinh nghiệm dạy con nên người, giúp mỗi học trò tự phát huy năng lực, phẩm chất. Từ nền tảng đó, Trường THPT Nguyễn Gia Thiều quyết tâm có những sản phẩm đầu ra chất lượng, đáp ứng yêu cầu hội nhập khu vực và quốc tế. Khi tốt nghiệp, học sinh được phát triển toàn diện về kiến thức cơ bản cũng như các môn ngoại ngữ, tin học, thể chất, nghệ thuật...
Đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên Trường THPT Nguyễn Gia Thiều luôn đồng lòng vượt qua mọi khó khăn thử thách, không ngừng trau dồi kiến thức và đổi mới chính mình bằng đạo đức nghề nghiệp, kiên định với các mục tiêu đã đề ra; quyết tâm đi đầu và đạt hiệu quả cao trong nhiều lĩnh vực như nghiên cứu khoa học, đổi mới công tác quản lý, dạy học, kiểm tra đánh giá. Bằng tất cả sự nỗ lực, niềm tin, lòng nhiệt tình và sức mạnh đoàn kết tập thể, cán bộ, giáo viên đã, đang và sẽ tiếp tục xây dựng Trường THPT Nguyễn Gia Thiều phát triển bền vững; để mỗi học sinh luôn tự hào về mái trường yêu dấu, càng thêm quyết tâm học tập và rèn luyện. Sau 70 năm xây dựng, trưởng thành, từ mái trường Nguyễn Gia Thiều thân yêu, biết bao lớp học sinh một thời chiến tranh đã hiến dâng cả tuổi trẻ của mình cho dân tộc. Và cũng từ mái trường này, hàng chục nghìn học sinh trưởng thành đã và đang là cán bộ cấp cao của Đảng, Nhà nước, các nhà giáo, thầy thuốc, giáo sư, tiến sĩ, nghệ sĩ, kỹ sư, nhà văn, nhà quản lý, doanh nhân thành đạt, các công nhân lành nghề, đem tài năng, sức lực trí tuệ đóng góp cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong công cuộc đổi mới của Thủ đô và đất nước.
Chúng ta tin tưởng rằng trong tiến trình đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo, kết hợp những giá trị truyền thống với điều kiện xu thế đổi mới, hội nhập, đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên trẻ năng động nhiều tiềm năng hiện nay sẽ đem lại cho Trường THPT Nguyễn Gia Thiều những thành tựu mới trong sự nghiệp trồng người thật nặng nề, không ít khó khăn, nhưng cũng thật vinh quang.
Thạc sĩ LÊ TRUNG KIÊN
Hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Gia Thiều