Cuộc khởi nghĩa Yên Thế do Lương Văn Nắm (Đề Nắm) khởi xướng và Hoàng Hoa Thám (Đề Thám) tiếp tục lãnh đạo chống thực dân Pháp tại căn cứ địa Yên Thế (huyện Yên Thế, Tân Yên tỉnh Bắc Giang ngày nay). Dưới sự lãnh đạo mưu trí, tài tình của lãnh tụ nghĩa quân, lòng dũng cảm, gan dạ của những người nông dân yêu nước, cuộc khởi nghĩa đã kéo dài gần 30 năm, khiến giặc Pháp và tay sai vô cùng khiếp sợ. Khởi nghĩa Yên Thế đã ghi một dấu son sáng ngời trong lịch sử đấu tranh dựng nước và giữ nước của dân tộc ta.
Lễ hội Yên Thế năm nay được tổ chức với quy mô cấp tỉnh, gồm lễ khai mạc và chương trình nghệ thuật do nhà văn Nguyễn Khắc Phục viết kịch bản và NSND Lê Ngọc Cường làm tổng đạo diễn, kéo dài hai giờ, mang âm hưởng sử thi anh hùng, tái hiện chân thực gần như toàn bộ những dấu mốc quan trọng của cuộc khởi nghĩa Yên Thế. Bên cạnh các hoạt động tế lễ người anh hùng Hoàng Hoa Thám, lãnh tụ Lương Văn Nắm và các nghĩa quân, lễ hội cũng đồng thời diễn ra hội thảo khoa học "Bảo tồn và khai thác các giá trị di sản văn hóa về phong trào khởi nghĩa Yên Thế", "Vai trò của thủ lĩnh Lương Văn Nắm với cuộc khởi nghĩa Yên Thế"; các hoạt động ca múa nhạc dân gian; giới thiệu văn hóa ẩm thực; trình diễn và giới thiệu trang phục dân tộc; các trò chơi dân gian, văn hóa, thể thao...
Để chuẩn bị cho lễ hội, huyện Yên Thế đã tổ chức chỉnh trang khu vực khuôn viên khu Đền Thề và các di tích liên quan. Đặc biệt, địa phương mới khai quang tượng đồng lãnh tụ Hoàng Hoa Thám nặng bảy tấn, đặt tại quảng trường, thay thế tượng cũ bằng bê tông cốt thép.
