Sáng 26/10, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng trình bày trước Quốc hội Tờ trình về việc điều chỉnh một số nội dung liên quan tới việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành (dự án).
Giảm 3,7 nghìn tỷ đồng, kéo dài đến năm 2024
Theo đó, Chính phủ đề nghị giảm tổng mức đầu tư dự án từ 22,9 nghìn tỷ đồng xuống 19,2 nghìn tỷ đồng, (giảm 3,7 nghìn tỷ đồng).
Do thời hạn thực hiện dự án đã hết (năm 2021), Chính phủ kiến nghị điều chỉnh thời gian thực hiện dự án đến hết năm 2024.
Về lý do điều chỉnh thời gian thực hiện dự án, Bộ trưởng Giao thông vận tải nêu rõ, trong 2 năm (2020-2021), dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp nên việc phối hợp với người dân trong công tác đo đạc, kiểm đếm, lên phương án bồi thường đất gặp nhiều khó khăn và bị kéo dài.
Nhiều hộ dân cũng gặp nhiều vướng mắc về giấy tờ đất (chuyển nhượng viết tay, vô chủ,…) nên cần phải kéo dài thời gian xác minh và gặp nhiều khó khăn trong công tác đền bù.
Bên cạnh đó, không ít cán bộ lãnh đạo phụ trách công tác đền bù thường xuyên thay đổi. Ngoài ra, UBND tỉnh Đồng Nai cũng phải tập trung nhân lực để triển khai hàng loạt các dự án trọng điểm khác như đường cao tốc Dầu Giây - Phan Thiết, cao tốc Bến Lức - Long Thành và phục vụ các đoàn kiểm tra, giám sát nên lực lượng thực hiện bị thiếu hụt.
Bộ trưởng Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng cũng thẳng thắn nhìn nhận, dự án chưa được triển khai thực hiện quyết liệt trong giai đoạn đầu.
 |
Ảnh: Thuỷ Nguyên |
Bố sung diện tích tái định cư để xây dựng 2 tuyến T1,T2
Bên cạnh đó, Chính phủ cũng kiến nghị giảm diện tích đất thu hồi từ 5.399,35ha xuống 5.317,35ha (giảm 82ha) với những thay đổi cụ thể như sau: Giữ nguyên diện tích đất của Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành là 5.000ha; tăng diện tích đất khu tái định cư Lộc An - Bình Sơn lên 284,7ha (tăng 2,35ha); tăng diện tích đất tái lập hạ tầng ngoài ranh giới Cảng hàng không 32,65ha; giảm không thực hiện đầu tư đối với diện tích đất Phân khu III - Khu dân cư, tái định cư Bình Sơn 97ha và giảm diện tích đất khu nghĩa trang 20ha.
Để thực hiện đầu tư cho 2 tuyến giao thông kết nối T1, T2, Chính phủ đề xuất Quốc hội cho phép bổ sung nội dung tái định cư cho các hộ dân bị thu hồi đất vào Khu dân cư, tái định cư Lộc An - Bình Sơn.
Kéo dài thời gian thu hồi đất có thể ảnh hưởng tiến độ dự án
Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, Ủy ban Kinh tế đề nghị cần đánh giá việc tạm ứng ngân sách địa phương chi trả cho các kinh phí liên quan của dự án từ năm 2021-2023 trong bối cảnh niên độ dự án đã kết thúc.
Đồng thời dự án không được Kho bạc Nhà nước giải ngân thì có tác động, ảnh hưởng như thế nào đối với việc thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu phát triển kinh tế-xã hội tại địa phương.
Ông Thanh đề nghị đánh giá việc điều chỉnh về thời gian chuẩn bị và thực hiện Dự án “đến hết năm 2024” thay vì hoàn thành trước năm 2021 có ảnh hưởng như thế nào đến thời gian và lộ trình thực hiện giai đoạn 1 của dự án.
 |
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh phát biểu. (Ảnh: Thuỷ Nguyên) |
Theo đó, giai đoạn 1: đầu tư xây dựng 1 đường cất hạ cánh và 1 nhà ga hành khách cùng các hạng mục phụ trợ đồng bộ với công suất 25 triệu hành khách/năm, 1,2 triệu tấn hàng hóa/năm; chậm nhất năm 2025 hoàn thành và đưa vào khai thác.
Nếu việc điều chỉnh về thời gian chuẩn bị và thực hiện dự án “đến hết năm 2024” mà không điều chỉnh về thời gian hoàn thành và đưa vào khai thác giai đoạn 1 của dự án thì liệu có bảo đảm khả thi về tiến độ của giai đoạn 1.
Do đó, đề nghị Chính phủ sớm đề xuất phương án điều chỉnh thời hạn hoàn thành giai đoạn 1 của dự án mà Quốc hội đã đặt ra tại Nghị quyết số 94/2015/QH13 và báo cáo Quốc hội về nội dung này.
Cũng theo ông Thanh, có ý kiến đề nghị Chính phủ chỉ đạo nghiên cứu, đánh giá chi tiết hơn tỷ lệ hoàn thành của các dự án thành phần có cấu phần xây dựng để làm cơ sở định lượng thời gian gia hạn phù hợp.
 |
Đại biểu Quốc hội nghe Tờ trình và thẩm tra về việc điều chỉnh một số nội dung liên quan tới việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành. (Ảnh: Thuỷ Nguyên) |
Kéo dài thời gian giải ngân 2,5 nghìn tỷ đồng đến hết năm 2024 là không khả thi
Theo tờ trình, tổng mức đầu tư dự án kiến nghị điều chỉnh là 19,2 nghìn tỷ đồng; lũy kế giải ngân đến thời điểm hiện nay là 16,6 nghìn tỷ đồng. Nhu cầu vốn để tiếp tục thực hiện, hoàn thành dự án là 2,51 nghìn tỷ đồng.
Do đó, Chính phủ kiến nghị Quốc hội cho phép kéo dài thời gian giải ngân số vốn 2,5 nghìn tỷ đồng đến hết năm 2024.
Ủy ban Kinh tế cho biết, việc kéo dài thời gian thực hiện số vốn của dự án tối đa là đến ngày 31/12/2022, đến nay đã hết thời hạn cho phép kéo dài theo quy định của pháp luật về đầu tư công.
Đồng thời, theo quy định tại Điều 64 của Luật Ngân sách nhà nước, các khoản dự toán chi, đến hết năm ngân sách, kể cả thời gian chỉnh lý quyết toán ngân sách chưa thực hiện được hoặc chưa chi hết phải hủy bỏ.
Do đó, việc trình Quốc hội cho phép kéo dài thời gian giải ngân vốn là cần thiết, tuy nhiên đề nghị Chính phủ cần làm rõ số kinh phí chưa giải ngân hết của năm 2020, 2021 đã được chuyển nguồn hay chưa, có đủ điều kiện để báo cáo Quốc hội cho phép kéo dài phần vốn này đến hết năm 2024 hay không.
Việc Chính phủ kiến nghị “cho phép kéo dài thời gian giải ngân số vốn 2.510,372 tỷ đồng đến hết năm 2024” là không khả thi, không phù hợp với quy định của Luật Đầu tư công, Luật Ngân sách nhà nước. Vì vậy, đề nghị Chính phủ rà soát lại nội dung này để đề xuất phương án xử lý phù hợp, đúng quy định.
