Sạt lở nghiêm trọng tại khu vực xã Bình Mỹ
Thông tin tại cuộc họp, đại diện Sở Tài nguyên và Môi trường (TNMT) tỉnh An Giang, cho biết, qua theo dõi thì từ năm 2009 đến năm 2020 có ba lần xảy ra sạt lở nghiêm trọng tại đoạn sông Hậu chảy qua khu vực xã Bình Mỹ.
Gần đây nhất, vào ngày 27-7-2019, đã xuất hiện rạn nứt mặt đường Quốc lộ 91 (QL91) với chiều dài trên 60m, ăn sâu vào 1/3 mặt đường chạy dọc theo bờ sông Hậu. Ngày 1-8-2019, một nửa mặt đường QL91, đoạn thuộc ấp Bình Tân, xã Bình Mỹ bị sạt xuống sông Hậu.
Trước tình hình trên, tỉnh An Giang đã tiến hành xử lý cấp bách đoạn sạt lở bằng phương pháp dùng bao tải cát lập hố xói và hàn khẩu vết vỡ.
Tuy nhiên, vào ngày 20-8-2019, khi thi công, hệ thống kè bằng bao cát để bảo vệ QL91 đã bị trôi ra sông, đồng thời vết sạt lở lan rộng vào đường QL91 thêm 0,6-1m với chiều dài sạt khoảng 6-10m. Đến ngày 27-5-2020, tiếp tục sạt thêm một đoạn khoảng 60m.
 |
Bình đồ đoạn sạt lở QL91
Theo ông Tô Hoàng Môn, Phó Giám đốc Sở TNMT tỉnh An Giang, qua phân tích sơ bộ cho thấy, sự xuất hiện dòng chảy xoắn với lưu lượng và lưu tốc lớn qua vị trí này là một trong những yếu tố gây nên hiện tượng xói lở bờ phải QL91 và gây bồi lắng bờ trái, qua đó thu hẹp mặt cắt lòng sông khu vực này.
Để xử lý, Bộ Giao thông vận tải (GTVT) đã lập dự án đầu tư xây dựng kiên cố hóa sạt lở QL91 đoạn qua địa phận tỉnh An Giang, trong đó, kinh phí dự toán để kiên cố hóa là khoảng 500 tỷ đồng. Sau đó, Bộ GTVT đã bàn giao lại tuyến QL91 bị sạt lở ở xã Bình Mỹ cho tỉnh An Giang triển khai tiếp phần xử lý và kiên cố hóa đoạn có nguy cơ sạt lở dài hơn 2 km với tổng kinh phí trên 160 tỷ đồng. Đến nay, địa phương đã được cấp 140 tỷ đồng.
Tuy nhiên, đại diện tỉnh An Giang cho rằng nếu chỉ xử lý kiên cố hóa đoạn sạt lở trên thì không bảo đảm lâu dài. Lý do là vì chiều rộng lòng sông Hậu đoạn qua khu vực xã Bình Mỹ kéo dài khoảng 3km đã bị thắt hẹp còn 300m, làm gia tăng vận tốc dòng chảy gây xói bờ.
Phương án tối ưu nhất là chỉnh trị dòng chảy sẽ làm giảm chi phí gia cố bờ bảo vệ QL91. Tuy nhiên, mức chi phí gia cố được Bộ GTVT đề xuất là 500 tỷ đồng, còn chi phí Trung ương dự toán hỗ trợ là 160 tỷ đồng.
Do ngân sách còn khó khăn nên UBND tỉnh An Giang đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép xã hội hóa dự án chỉnh trị dòng chảy sông Hậu để bảo vệ QL91 khu vực xã Bình Mỹ. UBND tỉnh An Giang cam kết sẽ lực chọn đơn vị thực hiện có đủ năng lực đánh giá và đề xuất phương án để thực hiện dự án.
Cần những phương án bài bản để chỉnh trị dòng chảy
Tại cuộc họp, đại diện Bộ TNMT cũng thống nhất với đề xuất của tỉnh An Giang về chỉnh trị đoạn sông này. Tuy nhiên, cơ quan này yêu cầu tỉnh An Giang cần lập dự án và có các nhà khoa học tham gia nghiên cứu kỹ lưỡng, thấu đáo toàn bộ các khía cạnh, các vấn đề, tránh trường hợp dự án đã làm xong nhưng sạt lở vẫn xảy ra.
Về xã hội hóa, đại diện Bộ TNMT cho rằng đây là vấn đề cần thiết khi ngân sách của tỉnh còn khó khăn. Tuy nhiên, cơ chế thế nào, nguồn thu ra sao thì các bộ ngành cần cho ý kiến thêm. Vì nếu tận thu khai thác cát như tỉnh đặt ra cũng cần làm rõ các vấn đề về cơ chế xã hội hóa.
 |
Tổng cục trưởng Phòng, chống thiên tai Trần Quang Hoài kết luận tại cuộc họp về chủ trương chỉnh trị dòng chảy sông Hậu bảo vệ Quốc lộ 91 chiều 25-6.
Theo ông Tô Văn Thanh, Phó Giám đốc Viện Khoa học thủy lợi Việt Nam, qua các đề tài nghiên cứu của Viện, hiện nay việc hạ thấp lòng dẫn ở sông Tiền, sông Hậu đang diễn ra với tốc độ khoảng 50cm/năm.
Về giải pháp chỉnh trị dòng chảy, ông Thanh cho rằng về lâu dài cần có đánh giá toàn tuyến xem dòng chảy từ thượng nguồn về hạ nguồn như thế nào, đồng thời cần phân tích mối liên quan giữa những điểm sạt lở để có giải pháp chỉnh trị hiệu quả.
Kết luận tại buổi làm việc, Tổng cục trưởng Phòng chống thiên tai (Bộ NN-PTNT) Trần Quang Hoài cho biết qua báo cáo của địa phương, các nhà khoa học cho thấy tình trạng sạt lở tại khu vực xã Bình Mỹ đang diễn ra rất phức tạp.
Đối với chủ trương lập dự án chỉnh trị lòng dẫn sông Hậu, trên cơ sở các bộ, ngành đều thống nhất cao, Tổng cục sẽ báo cáo Bộ NN-PTNT có ý kiến đề xuất Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
“Tuy nhiên, để triển khai việc chỉnh trị thì cần có nghiên cứu bài bản, để khi chỉnh trị sẽ mang lại hiệu quả, giảm sạt lở và hạn chế tới mức thấp nhất tới thượng và hạ lưu sông" - ông Hoài nói.
