Với chủ đề “Từ bất bình đẳng và tính dễ bị tổn thương đến thịnh vượng cho tất cả mọi người”, UNCTAD 15 có sự tham dự của nhiều lãnh đạo cấp cao các nước và các tổ chức quốc tế, như Thủ tướng Barbados Mia Amor Mottley, Tổng thống Kenya, Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres, Tổng thư ký UNCTAD Rebeca Grynspan, Tổng Giám đốc WTO Ngozi Okonjo-Iweala, cùng các Bộ trưởng và đại biểu từ hơn 200 quốc gia trên thế giới.
Phát biểu tại phiên khai mạc, Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres nhấn mạnh các nước đang phát triển đang đứng trước những thách thức nghiêm trọng để thúc đẩy thương mại và phát triển trong bối cảnh phục hồi từ Covid-19; theo đó Liên hợp quốc cần phát huy vai trò hỗ trợ các nước đang phát triển trong các nỗ lực này. Tổng Thư ký UNCTAD cho rằng thế giới đang ở thời điểm quan trọng trong lịch sử của chủ nghĩa đa phương khi các nước đang phát triển đối mặt với rất nhiều thách thức trên các lĩnh vực, đặc biệt là kiểm soát dịch bệnh và phục hồi kinh tế. Nhiều nhà lãnh đạo nhấn mạnh thông điệp tiếp cận bình đẳng vaccine Covid-19, tăng cường phối hợp đa phương trong ứng phó khủng hoảng khí hậu và khủng hoảng nợ.
Phát biểu tại phiên toàn thể của Hội nghị, ngày 6/10, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh, năm 2021 đánh dấu một chương mới của thương mại và phát triển toàn cầu. Trong đó, số hóa và đổi mới sáng tạo làm biến đổi sâu sắc cách thức các nước trao đổi và hợp tác; bất bình đẳng ngày càng gia tăng không chỉ trong nắm bắt các cơ hội của toàn cầu hóa mà còn trong khả năng hồi phục sau đại dịch; các thách thức toàn cầu, nhất là biến đổi khí hậu và đại dịch Covid-19 đã gây ra khủng hoảng y tế, kinh tế và xã hội chưa từng có tiền lệ.
Trong bối cảnh đó, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn đề xuất 3 khuyến nghị quan trọng.
Thứ nhất, hơn lúc nào hết, cần đẩy mạnh chủ nghĩa đa phương và hợp tác quốc tế nhằm kiểm soát dịch bệnh, nâng cao khả năng thích ứng và đẩy nhanh quá trình phục hồi kinh tế trên phạm vi toàn cầu, đồng thời củng cố những nền tảng để nâng cao khả năng tự cường trước các cú sốc toàn cầu có thể xảy ra trong tương lai.
Bộ trưởng kêu gọi cần bảo đảm tiếp cận vaccine công bằng và sớm nhất, đẩy mạnh hợp tác quốc tế trong chia sẻ vaccine cũng như hợp tác về công nghệ sản xuất vaccine. UNTAD cần phối hợp chặt chẽ với các cơ chế đa phương, hỗ trợ các nước đang phát triển trong việc giải quyết các thách thức đang đặt ra trong thương mại và phát triển, nhất là đứt gãy chuỗi cung ứng, nâng cao vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu, nâng cao khả năng tự chủ của nền kinh tế...
Thứ hai, phát triển trong tương lai cần bảo đảm tính bền vững, bao trùm cả về kinh tế, môi trường và xã hội. Bộ trưởng đề nghị cần tăng cường các nỗ lực quốc tế để hỗ trợ nâng cao khả năng thích ứng của những khu vực bị ảnh hưởng nghiêm trọng từ biến đổi khí hậu, trong đó có khu vực tiểu vùng Mê Kông và đồng bằng sông Cửu Long của Việt Nam.
Thứ ba, UNCTAD cần phát huy vai trò trong việc thúc đẩy hợp tác toàn cầu về đổi mới sáng tạo và số hóa nhằm tạo ra các động lực mới cho phát triển bền vững và tăng trưởng trên nền tảng công nghệ.
Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn khẳng định Việt Nam đang tập trung mọi nỗ lực để kiểm soát và thích ứng an toàn với dịch bệnh, thúc đẩy phục hồi kinh tế, phát triển nhanh và bền vững trong điều kiện bình thường mới, trên cơ sở khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Việt Nam mong muốn tiếp tục nhận được sự hợp tác chặt chẽ của UNCTAD và cộng đồng quốc tế trong quá trình thực hiện các mục tiêu phát triển đất nước, đồng thời sẽ tiếp tục chung tay cùng cộng đồng quốc tế để bảo đảm môi trường quốc tế hòa bình, ổn định, phát triển và thịnh vượng.
Hội nghị UNCTAD 15, hội nghị quan trọng của cơ chế hợp tác và phát triển lớn nhất toàn cầu, sẽ tiếp tục diễn ra đến hết ngày 7/10. Dự kiến, Hội nghị sẽ thông qua Tuyên bố “Từ bất bình đẳng và tính dễ bị tổn thương đến thịnh vượng cho tất cả mọi người” nhằm khẳng định cam kết của UNCTAD trong việc ứng phó với các thách thức về thương mại và phát triển trong quá trình phục hồi từ đại dịch Covid-19 vì mục tiêu thịnh vượng cho tất cả mọi người. Tuyên bố đặc biệt nhấn mạnh chìa khóa để giải quyết các thách thức về thương mại và phát triển toàn cầu là đẩy mạnh chủ nghĩa đa phương và tăng cường hợp tác quốc tế.
Ngoài phiên thảo luận toàn thể, đoàn Việt Nam cũng tham dự và đóng góp tích cực tại Hội nghị quan chức cao cấp và Hội nghị Bộ trưởng nhóm G77 và Trung Quốc.
Hội nghị Liên hợp quốc về thương mại và phát triển (UNCTAD) là diễn đàn liên chính phủ được thành lập năm 1964 nhằm mục đích hỗ trợ và thúc đẩy sự phát triển kinh tế nói chung và thương mại nói riêng của tất cả các nước thành viên; đặc biệt hướng tới mục tiêu bảo đảm sự phát triển hài hòa về các mặt thương mại, vận tải, viện trợ, tài chính và kỹ thuật. Hiện UNCTAD bao gồm 195 thành viên, trong đó có 155 nước (trong đó có Việt Nam) là thành viên của Ủy ban thương mại và phát triển.
