Cái giá đằng sau khai thác coban ở Congo

Trẻ em gần Kipushi, thành phố mỏ nằm giữa trung tâm khai thác của Congo.

Phụ nữ làm nông ở Kipushi.

Ở miền nam Congo nắng cháy và bụi bặm, hàng nghìn thợ mỏ đào hầm tìm kiếm quặng coban. Nhiều người trong số họ phải làm việc bằng đôi tay trần. Thợ mỏ ở đây không có thiết bị điện hỗ trợ, không đeo mặt nạ và không có găng tay. Người dân phải làm công việc nặng nhọc này để sinh tồn ở một trong những nước nghèo nhất trên thế giới.

Quặng coban được sử dụng để làm pin lithium-ion, sử dụng trong điện thoại thông minh và nhiều loại xe điện. Hầu hết nguồn cung coban của thế giới đến từ vùng Congo. Những khối quặng coban thô sau khi khai thác được vận chuyển khỏi châu Phi và được chuyển đến các nhà máy lọc dầu ở châu Âu và Trung Quốc, sử dụng trong một số công ty công nghệ và ô tô lớn.

Những người thợ mỏ làm việc chấp nhận mối nguy hiểm luôn rình rập. Tai nạn và thương vong do sụp đổ đường hầm không phải là chuyện hiếm. Trẻ em đôi khi còn phải cùng làm việc với anh trai và bố trong các mỏ. Mối hiểm nguy lớn nhất, tuy vậy, lại ít được mấy người biết đến để chấp nhận, chính là vì những rủi ro sức khỏe từ môi trường làm việc.

Miền nam Congo không chỉ có trữ lượng lớn coban và đồng mà còn chứa quặng urani. Các nhà khoa học đã ghi lại mức độ phóng xạ đáng báo động ở một số vùng khai thác mỏ. Đáng ngại hơn cả là chất thải công nghiệp khai thác mỏ thường gây ô nhiễm sông hồ và nước uống. Sau đó, người dân còn phải chịu các vấn đề hô hấp do bụi từ đá nghiền gây ra. Những nguy hại của ngành khai thác mỏ cũng mới chỉ được các nhà nghiên cứu, chủ yếu ở Lubumbashi - thủ đô khai thác của đất nước, bắt đầu làm rõ.

Các mỏ coban tuy cung cấp nhiều việc làm cần thiết cho hàng triệu cư dân nghèo khó nhất trong khu vực, nhưng cái giá phải trả là không nhỏ cho mảnh đất và con người Congo.

Hai bé sơ sinh bị dị tật trong vùng khai thác mỏ ở Kipushi đang phải điều trị đặc biệt ở bệnh viện và đã tử vong không lâu sau đó. Những dị tật này được cho là có liên quan đến nhiễm độc từ chất thải ở các khu mỏ. Đó là ý kiến của các nhà nhà khoa học tại Đại học Lubumbashi.

Các nhà khoa học tại Đại học Lubumbashi tìm hiểu về dị tật và những vấn đề khác về sức khỏe ở vùng khai thác mỏ.

Công nhân dọc bờ sông cạnh Kipushi.

Thợ mỏ nghỉ ngơi tại mỏ Ndari. Những người đàn ông này chịu nhiều nguy cơ dị tật di truyền cho con cháu do môi trường làm việc.

Trẻ con chơi đùa tại Tshamilemba, Lubumbashi, vùng dân cư tại công trường của Chemaf.

Các bé gái làm nông tại Tshamilemba, Lubumbashi.

Một hộ gia đình gần khu vực ô nhiễm nước thải công nghiệp tại Lubumbashi.

Một gia đình với hai đứa con bị dị tật bẩm sinh và một bé gái lớn bị mù vào năm 12 tuổi. Người chồng làm việc thủ công tại một khu mỏ. “Khi tôi sinh con, họ đều đến lấy mẫu máu và nhau thai, nhưng chẳng thấy trả kết quả gì cả” – người vợ kể.

Công nhân đập đá trên đường giữa Lubumbashi và Kipushi.

Ảnh: Lena Mucha. Photo Edit: Karly Domb Sadof.