Cụ thể, Công văn số 6195/BCT-AM cho biết, 1 lô gạo thơm giống ST25 hiệu Nữ hoàng tại Bỉ có mức dư lượng thuốc bảo vệ thực vật tricyclazole là 0,017 mg/kg, vượt ngưỡng cho phép của EU là 0,01 mg/kg.
Lô gạo này do doanh nghiệp nhập khẩu Vinamex Group tự tiến hành kiểm tra chất lượng theo tham vấn của Cơ quan liên bang về an toàn chuỗi thực phẩm của Bỉ (FASFC). Vinamex Group đã chủ động đăng thông báo thu hồi, yêu cầu khách hàng không tiêu thụ lô sản phẩm này, và ra lệnh chuyển lô hàng về kho để được hoàn tiền.
Theo Vinamex Group, doanh nghiệp đã tự kiểm tra chất lượng lô gạo tại Việt Nam và xác nhận sản phẩm đáp ứng được các yêu cầu về dư lượng thuốc bảo vệ thực vật của EU. Tuy nhiên, khi lô hàng được nhập khẩu vào thị trường Bỉ, Vinamex Group kiểm tra lại thì phát hiện hàm lượng chất tricyclazole vượt quá ngưỡng cho phép của EU.
Việc thu hồi sản phẩm của Vinamex Group xuất phát từ việc chủ động kiểm tra, kiểm soát sản phẩm nhập khẩu. Vì vậy, thông tin thu hồi sản phẩm do nhà nhập khẩu chủ động đăng trên trang của FASFC của Bỉ. Sản phẩm này chưa bị đưa vào diện cảnh báo nhanh về thực phẩm và thức ăn chăn nuôi của Ủy ban châu Âu (RASFF).
Chất tricyclazole là một hoạt chất được sử dụng rộng rãi làm thuốc trừ sâu trong ngành trồng lúa gạo. Đây là hoạt chất nằm trong danh mục thuốc bảo vệ thực vật được phép sử dụng theo Thông tư 50/2016/TT-BYT của Bộ Y tế quy định giới hạn tối đa dư lượng thuộc bảo vệ thực vật trong thực phẩm.
Trước đây, EU cho phép mức dư lượng chất tricyclazole tối đa trong gạo nhập khẩu là 1 mg/kg. Kể từ tháng 01/2018, EU hạ mức dư lượng tricyclazole tối đa cho phép trong gạo nhập khẩu xuống ngưỡng 0,01 mg/kg. Sau khi áp dụng ngưỡng dư lượng mới, hệ thống RASFF đã đưa ra khoảng 10 cảnh báo đối với sản phẩm gạo từ nhiều quốc gia như Brazil, Thổ Nhĩ Kỳ, Ấn Độ, Pakistan…
Ngoài việc gạo ST25 phát hiện dư lượng tricyclazole vượt ngưỡng tại Bỉ, Văn phòng SPS Việt Nam còn tiếp nhận công văn số 6353/BCT-AM về việc cảnh báo dư lượng các chất có hại trong một số nông sản, thủy sản khác, khi xuất khẩu vào thị trường EU.
Cụ thể: Cơ quan y tế Hà Lan phát hiện hóa chất chlorpyrifos ethyl trong lô hàng mướp đắng của Công ty TNHH SAKA SAKA. Cơ quan y tế Italia phát hiện chất sulphite không khai báo đối với lô hàng động vật giáp xác và hải sản xuất khẩu của Công ty TNHH chế biến thủy sản xuất nhập khẩu Minh Châu.
Cơ quan y tế Tây Ban Nha phát hiện chất cấm Profenofos (ngoài chất chlorpyrifos ethyl) cũng của Công ty TNHH SAKA SAKA. Cơ quan y tế Na Uy và Pháp phát hiện các chất nitrofurans (furazolidone) trong lô hàng đùi ếch đông lạnh và chất propargite, fenobucarb trong lô hàng bưởi nhập khẩu từ Việt Nam.
Theo Bộ Công thương, các cơ quan kiểm dịch tại EU đều đã được thông báo và sẽ nâng các biện pháp kiểm dịch đối với dòng hàng hóa liên quan nhập khẩu từ Việt Nam.
Trong tháng 9/2021, RASFF có tổng số 386 cảnh báo đối với lô hàng của các quốc gia nhập khẩu hoặc lưu thông trên thị trường EU vi phạm các quy định về an toàn thực phẩm. Trong đó, nhiều nhất là các vi phạm về ô nhiễm vi sinh vật và dư lượng thuốc bảo vệ thực vật.
Văn phòng SPS Việt Nam khuyến cáo, các đơn vị xuất khẩu cần nắm chắc và tuân thủ nghiêm ngặt các quy định của thị trường nhập khẩu, bảo đảm không bị thu hồi, cảnh báo vi phạm, tránh ảnh hưởng đến uy tín của doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, với sản phẩm thủy sản, SPS Việt Nam đề nghị doanh nghiệp kiểm soát, quản lý và sử dụng đúng quy định về chất lượng thức ăn chăn nuôi trong nuôi trồng thuỷ sản và kiểm soát chặt chẽ các mối nguy gây mất an toàn thực phẩm trong quá trình sơ chế, chế biến.
Với sản phẩm gạo, rau quả, trái cây, SPS Việt Nam cho rằng, doanh nghiệp cần tăng cường kiểm soát, quản lý và sử dụng đúng quy định về hoá chất bảo vệ thực vật, kiểm soát chặt chẽ các mối nguy gây mất an toàn thực phẩm trong quá trình sơ chế, đóng gói; tăng cường truy xuất nguồn gốc, quản lý vùng trồng.
