Cắt trước - báo sau
Đạo diễn, nhà quay phim Đức Việt cho biết, thực ra các cán bộ, nhân viên, nghệ sĩ của Hãng phim truyện Việt Nam, nay là Công ty cổ phần đầu tư và phát triển phim truyện Việt Nam kể từ sau khi cổ phần hóa đã từ lâu nay không có lương và bất kỳ thu nhập nào. Trong thực tế, Tổng Công ty Vận tải thủy (Vivaso) đã cắt lương của anh chị em nghệ sĩ từ tháng 10 nhưng đến tận ngày 15-1-2019 mới có thông báo. “Tờ thông báo này được dán vào buổi chiều và được viết rất tùy tiện, còn trước đấy Vivaso thông báo rất lập lờ. Đại diện cho công đoàn của Hãng là anh Nguyễn Tuấn Anh đã gửi rất nhiều văn bản tới cả ban giám đốc cũng như đơn vị chủ quản là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch nhưng không nhận được phản hồi nào. Hoàn toàn không có quyết định nào cho các cá nhân”.
 |
Trên tấm bảng thông báo của Hãng phim ở số 4 Thụy Khuê, chi chít các tờ thông báo, trong đó mới nhất là thông báo cắt lương cùng với hợp đồng bảo hiểm của 30 cán bộ, nhân viên, nghệ sĩ… phần lớn thuộc khối nghệ thuật. Phần lớn các tờ thông báo còn lại là kiến nghị của công đoàn đề nghị đại diện đơn vị đầu tư xuống gặp gỡ và giải đáp thắc mắc cho anh em nghệ sĩ, kiến nghị về việc không được nhận lương cơ bản từ tháng 7-2018 đến nay, đề nghị bảo đảm quyền lợi cho người lao động….
 |
Các nghệ sĩ viết bản kiến nghị về lương và bảo hiểm.
Đạo diễn Nguyễn Thanh Vân, trước đây là Phó Giám đốc Hãng phim truyện Việt Nam cho biết: “Bản thân tôi không có lương từ tháng 7 và theo thông báo của Vivaso là cắt bảo hiểm từ tháng 10, nhưng mãi đến ngày 15-1 vừa rồi mới thông báo. Muốn cắt bảo hiểm thì Vivaso phải họp và thông báo đầy đủ tới cán bộ nhân viên, chứ không phải là tới bốn tháng sau mới thông báo”. “Cho đến nay, trải qua hơn 60 năm lịch sử nhưng chưa bao giờ Hãng phim phải trải qua những chuyện tồi tệ như thế này, việc nhân viên, nghệ sĩ bị cắt lương chưa từng xảy ra”, đạo diễn kỳ cựu chia sẻ.
Đạo diễn Nguyễn Thanh Vân cũng cho biết, trong khi đó, tại một cuộc họp với Công ty cổ phần đầu tư phát triển Hãng phim truyện Việt Nam, Thứ trưởng Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lê Quang Tùng đã yêu cầu Ban giám đốc phải bảo đảm đời sống cho người lao động. Nhưng cả yêu cầu của Thứ trưởng cùng với rất nhiều đề nghị, kiến nghị của cán bộ công nhân viên, nghệ sĩ Hãng phim đều rơi vào im lặng.
Nhà quay phim trẻ Minh Hà cho biết: “Đây thực sự là giọt nước cuối cùng làm tràn ly. Anh chị em nghệ sĩ chúng tôi đã rất lâu rồi không có lương. Nhưng việc cắt nốt bảo hiểm đã đẩy chúng tôi đến mức tận cùng của sự chịu đựng”.
Yêu cầu cán bộ nhân viên, nghệ sĩ… tự tìm việc
Trước khi đưa ra thông báo cắt bảo hiểm xã hội, ngày 19-12-2018, trong cuộc họp giao ban của Công ty Cổ phần đầu tư và phát triển phim truyện Việt Nam, ông Nguyễn Danh Thắng, Chủ tịch HĐQT cho rằng, vì tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty đang rất khó khăn và không có nguồn thu để chi trả lương cho tất cả lao động trong công ty, do vậy để bảo đảm việc làm, thu nhập cho tất cả người lao động, Công ty sắp xếp lại công việc cho các xưởng. Theo đó, Công ty giao khoán cho các xưởng Thu thanh -Dựng phim, Thiết bị - Kỹ thuật và Thiết kế - Mỹ thuật chủ động tìm kiếm việc làm, khai thác cơ sở vật chất thiết bị hiện có của Công ty để tạo thu nhập cho người lao động… Công ty sẽ tạo điều kiện bằng cách “không thu bất kỳ khoản thu nào”.
 |
Các nghệ sĩ chăng băng rôn phản đối từ sáng 17-1.
Nhà quay phim trẻ Minh Hà cho biết: “Ban đầu theo thông báo này, Công ty cho anh em tự làm tự thu, nhưng sau quyết định ngược lại, anh em vẫn phải tự lo công việc nhưng thu nhập phải nộp về tài khoản cho Công ty”. Anh Minh Hà cũng chia sẻ, nhiều năm nay anh chị em nghệ sĩ trong Hãng không có thu nhập từ công việc chính của mình ở Hãng, mà toàn tự tìm kiếm thu nhập ở ngoài. Công việc ở Hãng bây giờ chủ yếu là cho thuê máy móc, đạo cụ, đèn và làm dịch vụ. Ngay cả bộ phận bảo vệ ngoài cổng số 4 Thụy Khuê cũng cắt giảm vì không có lương.
Tổn thất lớn về con người và tương lai
“Cách quản lý, điều hành của Vivaso đã gây ra rất nhiều tổn thất cho anh chị em nghệ sĩ chúng tôi. Trong nội bộ anh chị em nghệ sĩ nghi kỵ lẫn nhau khi Vivaso lén lút đưa người này người kia lên nắm giữ quyền quản lý. Những mất mát, tổn thương này rất lớn, phải mất rất nhiều thời gian mới giải quyết được”.
 |
Nhà quay phim Nguyễn Anh Tuấn bức xúc; “Việc cắt bảo hiểm xã hội không những ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi hiện tại của chúng tôi, mà còn gây khó khăn cho chúng tôi nếu muốn chuyển sang một đơn vị mới. Công việc, thu nhập cứ như thế này thì chúng tôi cũng không thể ở đây mãi được, mặc dù anh em ai cũng muốn gắn bó lâu dài với Hãng phim, nơi có bề dày lịch sử tới 60 năm và là niềm tự hào của điện ảnh dân tộc”.
Đạo diễn Nguyễn Thanh Vân cũng cho biết thêm, kể từ khi Vivaso tiếp quản Hãng phim, rất nhiều anh chị em nghệ sĩ, cán bộ công nhân viên đã rời đi. “Những người trẻ còn phải lo cho gia đình, họ không thể cứ bám mãi một chỗ như thế này”.
Còn nhà quay phim Minh Hà lo lắng: “Một hãng phim có 60 năm lịch sử, là cánh chim đầu đàn của nền điện ảnh Việt Nam nhưng bây giờ như thế này thì ai muốn về. Sinh viên nào sẽ muốn về làm việc ở đây? Tương lai của Hãng phim phụ thuộc vào các đạo diễn, nghệ sĩ trẻ, nhưng hiện tại chúng tôi rất hoang mang. Chúng tôi cũng không thể ở lại nếu cứ như thế này…” Và nếu các đạo diễn, nghệ sĩ trẻ đều rời đi thì ai muốn về?
“Chúng tôi thấy như bị bỏ rơi…’
Đạo diễn Đức Việt cho biết, sau khi bị cắt lương, đại diện cho phần vốn của Nhà nước tại Công ty là ông Nguyễn Tuấn Anh, Phó Tổng Giám đốc đã gửi đơn kêu cứu lên Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch. “Nhưng cho đến bây giờ chúng tôi vẫn chưa nhận được câu trả lời. Ngay cả khi Thanh tra Chính phủ đã đưa ra kết luận về việc Vivaso phải thoái vốn, chúng tôi cũng không hề được biết thông tin về thời hạn khi nào sẽ thoái vốn xong, và hiện nay việc này đang thực hiện đến đâu. Câu trả lời từ phía Bộ luôn là đang thực hiện, nhưng cũng không có thời hạn nào” -đạo diễn chia sẻ.
 |
Còn đạo diễn Nguyễn Thanh Vân cho biết: “Ngay cả thông tin VOV muốn tiếp quản Hãng phim, chúng tôi cũng chỉ được biết qua báo chí, chứ không có thông tin chính thức nào. Thời gian sẽ trả lời về kết quả VOV tiếp quản, nhưng theo tôi, hiện nay, đó là lối thoát phù hợp nhất”.
Nhà quay phim Nguyễn Anh Tuấn bức xúc: “Đã có rất nhiều thông báo, kiến nghị của anh em nhưng không được trả lời, câu trả lời duy nhất là cắt lương và bảo hiểm”.
 |
“Chúng tôi đã gửi rất nhiều thông báo lên Ban giám đốc và cả lên Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, nhưng vẫn chưa có câu trả lời. Tại sao Thanh tra Chính phủ đã quyết định Vivaso phải thoái vốn nhưng họ vẫn tiếp tục đưa ra những quyết định mới trong điều hành, thậm chí định đưa vào một Phó Tổng Giám đốc mới là anh Hữu Mười? Chế tài nào cho phép như vậy? AI bảo vệ họ để họ làm những điều như vậy? Và nếu như thời hạn cho việc thoái vốn là 10 năm thì chúng tôi sẽ như thế nào? Các nghệ sĩ trẻ sẽ sống như thế nào và tương lai của Hãng phim sẽ ra sao? Họ muốn chúng tôi ra đi, tìm mọi cách để đuổi chúng tôi, để diệt hãng phim, nhưng chúng tôi sẽ ở lại” -đạo diễn Nguyễn Thanh Vân chia sẻ - “Tôi có cảm giác rất tồi tệ, sau kết luận của Thanh tra Chính phủ, dường như những người gây ra vấn đề cho Hãng phim vẫn rất an nhiên, không mặc cảm tội lỗi, tiếp tục làm công việc khác. Trong khi Thanh tra yêu cầu kiểm điểm, truy ra gốc vấn đề. Nhưng đến giờ, việc kiểm điểm này không đi tới đâu”.
Còn chuyên gia khói lửa Phan Trọng Bích than thở: “Chúng tôi thấy mình bị bỏ rơi”.
