Cùng với sự phát triển, đổi mới về nhận thức, tư duy lý luận về bảo vệ an ninh quốc gia không ngừng được đổi mới, hoàn thiện. Lực lượng CAND đã tham mưu Ban Chấp hành T.Ư Ðảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư ban hành nhiều nghị quyết, chỉ thị, kết luận về tăng cường sự lãnh đạo của Ðảng đối với công tác bảo vệ an ninh quốc gia trong tình hình mới. Ðồng thời, phối hợp với các ban, bộ, ngành, địa phương tham mưu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các cơ quan thẩm quyền hoạch định chiến lược xây dựng, hoàn thiện chính sách, pháp luật về bảo vệ Tổ quốc nói chung, bảo vệ an ninh quốc gia nói riêng, tạo cơ sở chính trị, pháp lý vững chắc cho thực tiễn; vận động nhân dân tích cực tham gia phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, xây dựng thế trận an ninh nhân dân, nền an ninh nhân dân kết hợp với thế trận quốc phòng toàn dân, nền quốc phòng toàn dân và thế trận lòng dân vững chắc.
Quán triệt, thể chế hóa quan điểm, đường lối của Ðảng, các quy định của Hiến pháp, pháp luật về bảo đảm an ninh, trật tự, lực lượng CAND đã chủ động nắm tình hình, xây dựng các phương án, kế hoạch triển khai quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả, tạo thế chủ động chiến lược từ xa, từ sớm, từ cơ sở. Bảo vệ tuyệt đối an toàn các mục tiêu, công trình trọng điểm về an ninh quốc gia, các sự kiện quốc tế, sự kiện chính trị quan trọng của đất nước. Công tác bảo vệ an ninh chính trị nội bộ, bảo vệ bí mật nhà nước, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" của cán bộ, đảng viên đạt nhiều kết quả quan trọng. An ninh các vùng chiến lược được giữ vững ổn định phục vụ đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân. Các vấn đề an ninh xã hội, an ninh tôn giáo, dân tộc, an ninh văn hóa - tư tưởng, an ninh thông tin, truyền thông, an ninh mạng được quan tâm giải quyết thỏa đáng, không để các thế lực thù địch, phần tử xấu lợi dụng kích động, lôi kéo người dân tụ tập đông người gây rối an ninh, trật tự. Việc nhận diện, phòng ngừa, giải quyết các xung đột xã hội trong nội bộ nhân dân, ở cơ sở, nhất là tại các địa bàn vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, tôn giáo được chú trọng; quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân được tôn trọng, bảo đảm thực hiện tốt hơn. Các biện pháp bảo đảm an ninh, an toàn mạng thông tin quốc gia; phòng, chống hoạt động sử dụng không gian mạng chống phá Ðảng, Nhà nước; xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân và công dân, được triển khai toàn diện, đồng bộ, hiệu quả.
Trong điều kiện đất nước đẩy mạnh xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN, hội nhập kinh tế quốc tế, tích cực tham gia và là thành viên có trách nhiệm của nhiều hiệp định thương mại tự do thế hệ mới (FTA), bảo vệ an ninh kinh tế đã đạt được những kết quả rất quan trọng. Công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí và các biểu hiện lợi ích nhóm trong lĩnh vực kinh tế có bước chuyển biến thực chất, tích cực, "không có vùng cấm", "không có ngoại lệ", đã phòng ngừa, kịp thời phát hiện, điều tra khám phá nhiều vụ án kinh tế, tham nhũng lớn trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng, bất động sản, quản lý đất đai, xăng, dầu, khoáng sản, xây dựng... xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, sai phạm, thu hồi tài sản trị giá hàng nghìn tỷ đồng cho Nhà nước và nhân dân. Công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, nhất là tội phạm về ma túy, mua bán người, tội phạm sử dụng công nghệ cao, tội phạm hình sự nguy hiểm, các băng, ổ, nhóm phạm tội đạt và vượt chỉ tiêu đề ra, kiềm chế sự gia tăng của tội phạm, không để những vấn đề trật tự, an toàn xã hội, tội phạm chuyển hóa thành các vấn đề an ninh quốc gia. Kết quả này đã nhận được ghi nhận, sự đồng tình, ủng hộ to lớn, góp phần củng cố niềm tin của nhân dân với sự lãnh đạo của Ðảng, Nhà nước và mục tiêu, con đường XHCN của dân tộc. Hoạt động hợp tác quốc tế, đối ngoại an ninh được đẩy mạnh theo hướng đa tầng, đa dạng, có trọng tâm, trọng điểm, góp phần chủ động nhận diện, nâng cao năng lực ứng phó, phối hợp phòng ngừa, ngăn ngừa các nguy cơ đe dọa an ninh quốc gia từ xa, từ sớm, nhất là các yếu tố phi truyền thống.
Trong thời gian tới, trật tự, cục diện thế giới tiếp tục có những diễn biến phức tạp, khó dự báo; hòa bình, hợp tác, phát triển gặp nhiều trở ngại. Chiến tranh cục bộ, xung đột sắc tộc, tôn giáo, khủng bố quốc tế; chủ nghĩa ly khai, cường quyền, bảo hộ, dân túy; xu hướng tuyệt đối hóa lợi ích quốc gia, dân tộc; các vấn đề an ninh phi truyền thống, nhất là ô nhiễm môi trường, dịch bệnh, thảm họa tự nhiên, mặt trái của cách mạng công nghệ thông tin, sự gia tăng cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn gây sức ép lên hệ thống thể chế, cấu trúc an ninh, chính trị, kinh tế thế giới; tình hình Biển Ðông tiềm ẩn nguy cơ căng thẳng, xung đột.
Ở trong nước, các yếu tố gây bất ổn còn tiềm ẩn, các thế lực thù địch, phản động tăng cường chống phá với những phương thức, thủ đoạn mới rất tinh vi, xảo quyệt và manh động, nguy hiểm. Ranh giới giữa an ninh truyền thống và an ninh phi truyền thống có thể tác động, chuyển hóa lẫn nhau; tình hình trật tự, an toàn xã hội, hoạt động của tội phạm có những diễn biến mới, phức tạp, đe dọa trật tự, kỷ cương xã hội, có thể chuyển hóa thành vấn đề an ninh quốc gia hoặc ngược lại. Nhiều vướng mắc cản trở việc kết hợp giữa kinh tế, văn hóa, xã hội với quốc phòng, an ninh chưa được nhận diện đầy đủ và kịp thời tháo gỡ; một số mâu thuẫn, xung đột xã hội chậm được nhận diện, giải quyết. Công tác tổ chức hoạt động bảo vệ an ninh quốc gia trên một số địa bàn, lĩnh vực đã có vướng mắc, bất cập trong bối cảnh tình hình mới, chưa tạo được thế trận liên hoàn, tổng hợp từ trong ra ngoài và từ ngoài vào trong. Tham nhũng, lãng phí, quan liêu, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, các biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ còn diễn biến phức tạp và nghiêm trọng… Bối cảnh tình hình nêu trên đòi hỏi cần phải có sự đổi mới mạnh mẽ hơn nữa cả về nhận thức, tư duy và hành động, tạo thế và lực mới trong bảo vệ an ninh quốc gia trong sự vận động, hội nhập và phát triển của thế giới, trọng tâm là thực hiện tốt những nhiệm vụ, giải pháp sau đây:
Một là, thống nhất về nhận thức, an ninh quốc gia là một vấn đề đặc biệt hệ trọng, then chốt, sống còn của Ðảng, Nhà nước và của chế độ. Bảo vệ an ninh quốc gia là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên của toàn Ðảng, toàn dân và của cả hệ thống chính trị, lực lượng CAND làm nòng cốt, trong đó an ninh chính trị, an ninh biên giới, lãnh thổ là trụ cột; an ninh kinh tế là trung tâm; an ninh văn hóa, tư tưởng, truyền thông là chốt chặn quan trọng hàng đầu để phòng, chống sự suy thoái về tư tưởng, đạo đức, lối sống và các biểu hiện "tự diễn biến" "tự chuyển hóa" trong nội bộ. Bảo vệ an ninh quốc gia phải hướng tới mục tiêu phục vụ nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội; gắn chặt với công tác xây dựng, chỉnh đốn Ðảng, xây dựng hệ t hống chính trị trong sạch, vững mạnh, quá trình xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân; bảo tồn và phát huy vai trò của nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Giải quyết vấn đề liên quan đến an ninh quốc gia, bảo vệ an ninh quốc gia phải quán triệt sâu sắc phương châm: "Giữ vững bên trong là chính", chủ động, từ xa, từ sớm và từ cơ sở.
Hai là, giữ vững, tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Ðảng, sự quản lý tập trung, thống nhất của Nhà nước đối với nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia. Huy động, động viên, khuyến khích cả hệ thống chính trị, các tầng lớp nhân dân tích cực tham gia xây dựng thế trận lòng dân, nền an ninh nhân dân, thế trận an ninh nhân dân gắn với nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân, hình thành thế trận tổng hợp bảo vệ vững chắc an ninh quốc gia không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống.
Ba là, tập trung nâng cao chất lượng nghiên cứu và dự báo chiến lược, xu hướng vận động chính trị và chính sách quan hệ giữa các nước lớn, các nước láng giềng, khu vực có liên quan trực tiếp đến an ninh, lợi ích quốc gia của Việt Nam; nhận diện rõ hơn các nguy cơ bên trong, bên ngoài, các mối đe dọa xâm phạm đến an ninh quốc gia, lợi ích quốc gia, dân tộc. Bổ sung, phát triển, hoàn thiện lý luận về an ninh quốc gia, bảo vệ an ninh quốc gia, nhất là mở rộng nội hàm của khái niệm an ninh quốc gia, lý luận về công tác tham mưu, chỉ huy, nghệ thuật bảo vệ an ninh quốc gia; lý luận nghiệp vụ chuyên ngành khoa học an ninh, về đối tượng, đối tác; bổ sung lý luận về an ninh phi truyền thống, gắn kết bảo vệ an ninh truyền thống với bảo vệ an ninh phi truyền thống, bảo vệ an ninh đất liền với an ninh biển - đảo, bảo vệ an ninh quốc gia trên không gian mạng.
Chủ động, kịp thời tham mưu với Ðảng, Nhà nước chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật về bảo đảm an ninh quốc gia, kết hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, đối ngoại, khoa học - công nghệ với an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội. Triển khai đồng bộ, toàn diện các giải pháp, biện pháp có tính chiến lược phòng ngừa, xử lý có hiệu quả quan hệ với các nước lớn, các nước láng giềng, có kế sách ngăn ngừa chiến tranh, xung đột ngay từ bên ngoài biên giới, lãnh thổ, ứng phó có hiệu quả với các nguy cơ an ninh phi truyền thống; kết hợp giữa nhiệm vụ "xây" và "chống", trước mắt và lâu dài, triệt tiêu các nhân tố bất lợi, nhất là nhân tố bên trong có thể gây đột biến.
Bốn là, tiếp tục tăng cường công tác đối ngoại và chủ động hội nhập quốc tế sâu rộng, thực chất, ổn định, hiệu quả hơn; tích cực tham gia vào cơ chế đối ngoại an ninh song phương, khu vực và toàn cầu, nhất là Liên hợp quốc, Interpol, Aseanapol, các đối tác chiến lược, đối tác toàn diện; đổi mới nội dung, phương pháp, nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền an ninh đối ngoại. Qua đó, tạo thế đan xen lợi ích chiến lược, gia tăng độ tin cậy, tránh đối đầu, bị cô lập, phụ thuộc; làm thất bại mọi âm mưu, hành động can thiệp của các thế lực thù địch vào công việc nội bộ, xâm phạm độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc; tạo môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước, góp phần gìn giữ, xây dựng hình ảnh về đất nước, con người Việt Nam đẹp trong lòng bạn bè quốc tế.
Năm là, xây dựng lực lượng CAND cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, là lực lượng chính trị trọng yếu, đặc biệt tin cậy, tuyệt đối trung thành của Ðảng, Nhà nước và nhân dân, gắn bó máu thịt với nhân dân, làm nòng cốt trong sự nghiệp bảo vệ an ninh quốc gia.
Ðại tướng, GS, TS TÔ LÂM
Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Ðảng ủy Công an T.Ư,
Bộ trưởng Công an
