Quy định “vênh” nhau
Theo Sở GD và ĐT Hà Nội, kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT năm học 2016 – 2017 sẽ diễn ra vào đầu tháng 6 với khoảng 81.500 học sinh; trong đó, chỉ tiêu học sinh vào các trường công lập là 60%, số học sinh còn lại sẽ học tập tại các trường ngoài công lập, trung tâm giáo dục thường xuyên, trường trung cấp chuyên nghiệp. Công tác tuyển sinh được thực hiện theo phương thức kết hợp thi tuyển với xét tuyển tại 12 khu vực. Học sinh đủ điều kiện, có hộ khẩu thường trú hoặc bố, mẹ có hộ khẩu thường trú ở khu vực tuyển sinh nào được đăng ký nguyện vọng dự tuyển vào hai trường THPT công lập của khu vực tuyển sinh đó. Ngày 8-6 sẽ tổ chức thi đối với học sinh vào lớp 10 không chuyên; ngày 9 và 10-6 thi vào lớp 10 chuyên. Nội dung thi dựa theo yêu cầu chuẩn kiến thức, kỹ năng của chương trình giáo dục cấp THCS hiện hành, chủ yếu thuộc chương trình lớp chín. Các môn thi theo hình thức tự luận, riêng môn Ngoại ngữ được kết hợp giữa hình thức tự luận và trắc nghiệm.
Theo Hiệu trưởng Trường THPT Thực nghiệm Phan Thị Luyến có sự thiếu thống nhất khi ban hành các văn bản. Cụ thể Sở GD và ĐT ban hành văn bản cho phép các trường THPT ngoài công lập và trường công lập tự chủ tài chính được tuyển sinh vượt quá chỉ tiêu 10% nhưng trong một văn bản khác của sở lại cho phép các trường tuyển sinh dưới ba lớp vượt 20%, năm lớp vượt 15%. Thầy giáo Nguyễn Văn Oanh, Phòng GD và ĐT huyện Quốc Oai cũng nêu thực trạng: Những năm vừa qua, Sở GD và ĐT tổ chức rất nhiều cuộc thi và cho phép học sinh có giải được cộng điểm khuyến khích. Tuy nhiên, trong hướng dẫn tuyển sinh năm nay chưa thấy những học sinh dự cuộc thi nếp sống văn minh, thanh lịch của Hà Nội trong diện được cộng điểm; việc lấy giấy xác nhận, chứng nhận đối với học sinh khuyết tật còn chưa có sự thống nhất về nội dung. Theo đó, trong văn bản hướng dẫn xét tốt nghiệp THCS quy định, các đối tượng khuyết tật, tàn tật phải có xác nhận của bệnh viện hoặc của trung tâm y tế. Tuy nhiên, công tác tuyển sinh vào lớp 10 lại yêu cầu xác nhận của Chủ tịch UBND xã, phường, thị trấn. Vậy, học sinh khuyết tật, tàn tật nên lấy giấy xác nhận của cơ quan nào?
Trước một số băn khoăn, lo lắng của BGH các trường THPT, Trưởng phòng Quản lý thi và Kiểm định chất lượng giáo dục, Sở GD và ĐT Hà Nội Ngô Văn Chất cho biết: Việc cho phép một số trường THPT ngoài công lập và trường công lập tự chủ tài chính được phép tuyển sinh vượt chỉ tiêu hơn 10% là căn cứ điều kiện thực tế. Trước đó, văn bản của sở gửi các cơ sở giáo dục là không quá 10% nhưng khi ký quyết định giao chỉ tiêu tuyển sinh mới đây, Giám đốc Sở GD và ĐT Hà Nội có điều chỉnh, do đó có sự “vênh” nhau giữa hai văn bản. Đối với giấy xác nhận khuyết tật, thực hiện theo văn bản mới, học sinh xác nhận ở xã, phường, thị trấn là đúng quy định.
Lo chất lượng thực
Thực tế cho thấy, công tác tuyển sinh vào lớp 10 những năm gần đây cũng đặt ra một số vấn đề bởi chất lượng “đầu vào” chưa sát với lực học của các em. Phó trưởng Phòng Giáo dục Trung học, Sở GD và ĐT Hà Nội Phạm Khắc Lợi dẫn chứng: Sau mỗi đợt tuyển sinh, không ít trường THPT bày tỏ sự lo ngại về chất lượng “đầu vào” của học sinh khá cao nhưng lực học của không ít học sinh ở cấp THPT lại có vấn đề do hổng kiến thức cơ bản. Có hai nguyên nhân chính dẫn tới tình trạng trên là việc cho điểm và xét công nhận tốt nghiệp THCS chưa nghiêm túc, khách quan; việc quản lý điểm chưa chặt chẽ, đúng quy trình. Thực tế, đề thi lớp 10 bao giờ cũng có câu rất dễ, nhưng kỳ thi nào cũng có hàng trăm học sinh bị điểm 0. Sở GD và ĐT Hà Nội đề nghị các trường làm tốt hơn nữa trong công tác cho điểm, quản lý điểm THCS. Sau khi có điểm THCS, các trường cần công bố điểm để học sinh có thể biết được điểm của nhau; đồng thời niêm phong sổ điểm để hạn chế việc sửa điểm.
Kết quả thanh tra xét công nhận tốt nghiệp THCS và tuyển sinh lớp 10 năm học 2015-2016 cũng nêu lên một số hạn chế. Trong đó, qua thanh tra phát hiện một số phòng giáo dục, một số trường THCS chưa cập nhật kịp thời văn bản hướng dẫn; lập danh sách tuyển thẳng cho một số học sinh có giải trong khi chỉ được hưởng chế độ cộng điểm khuyến khích. Hạn chế trong công tác xét tốt nghiệp THCS đã dẫn tới số liệu chưa khớp; điểm trong học bạ không thống nhất với sổ gọi tên ghi điểm; chưa thực hiện đúng việc đánh giá, xếp loại học lực học sinh. Cụ thể, nhiều học sinh không có điểm thành phần nhưng vẫn được tổng kết; nhiều điểm của học sinh được ghi bằng bút chì; xếp loại sai học lực ở một số năm của một số lớp. Đáng chú ý, có trường chưa khắc phục ghi sai trong biên bản kiểm tra chéo; sửa điểm cho học sinh…
Phó Giám đốc Sở GD và ĐT Hà Nội Phạm Văn Đại cho biết: Hà Nội sẽ quản lý việc tuyển sinh vào lớp 10 một cách nghiêm túc, công bằng, tạo mọi điều kiện để các nhà trường tuyển sinh theo đúng nguyện vọng, bảo đảm đủ chỗ học cho học sinh. Theo đó, những cơ sở giáo dục có cơ sở vật chất cũng như đội ngũ giáo viên chưa đạt chuẩn thì số lượng tuyển sinh sẽ ít đi, thậm chí không giao chỉ tiêu cho các trường chưa bảo đảm yêu cầu. Bên cạnh đó, các trường THCS khi tính điểm, xét tốt nghiệp bảo đảm chặt chẽ, nghiêm túc, nếu vi phạm sẽ bị xử lý theo quy định. Đáng chú ý, ngành GD và ĐT Thủ đô nghiêm cấm các trường THCS vì thành tích không được ép buộc hoặc vận động học sinh không tham gia đăng ký dự thi vào lớp 10. Trường hợp không đăng ký dự thi vào lớp 10 phải có đơn tự nguyện của cha mẹ học sinh…
