Bảo đảm an ninh nguồn nước để an toàn và phát triển bền vững

Theo PGS,TS Nguyễn Hồng Tiến, năm 2020, ngành nước Việt Nam đứng trước nhiều cơ hội và thách thức. Hiện, tổng công suất thiết kế cấp nước đạt 10,6 - 10,9 triệu m3/ngày đêm; tỷ lệ người dân đô thị được cấp nước qua hệ thống cấp nước tập trung đạt 89 - 90%; tỷ lệ thất thoát nước sạch đạt khoảng 19%; chất lượng nước không ngừng được cải thiện về cơ bản đáp ứng được yêu cầu của người dân. Xử lý nước thải đạt khoảng 1,2 triệu m3/ngày đêm, tương ứng tỷ lệ đạt 14-15%.

Tuy nhiên, Hội Cấp thoát nước Việt Nam cũng đưa ra cảnh báo, hiện, nguy cơ mất an toàn trong cấp nước rất cao. Theo một nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới (WB), nguồn nước của Việt Nam đang trong tình trạng quá bẩn (ô nhiễm), quá ít  và quá nhiều. Trong đó, quá bẩn từ quá trình đô thị hóa nhanh, nước thải công nghiệp không qua xử lý xả thẳng ra môi trường; quá ít là do thiếu đầu tư vào thu gom và xử lý nước thải, nhiều quy định về quản lý nước thải khá cụ thể nhưng việc tổ chức triển khai trên thực tế vẫn là thách thức; quá nhiều vì hầu hết các con sông lớn ở Việt Nam có nguồn gốc từ các nước lân cận, do vậy, tài nguyên nước của Việt Nam dễ bị tổn thương do các hoạt động khai thác, sử dụng nước ở thượng nguồn (63% nguồn nước mặt xuất phát từ ngoài lãnh thổ).

Tại hội thảo, nhiều đơn vị cấp nước đã chia sẻ kinh nghiệm trong sản xuất và bảo đảm an ninh nguồn nước và bảo đảm cấp nước an toàn cho người dân; ứng dụng công nghệ và áp dụng các các giải pháp bảo đảm cấp nước an toàn, nhất là trong tình hình biến đổi khí hậu toàn cầu.

Tổng công ty Cấp nước Sài Gòn TNHH MTV (Sawaco) nhận định một số khó khăn khi triển khai cấp nước an toàn là nguồn kinh phí để triển khai cấp nước an toàn, công tác bảo vệ nguồn nước (đặc biệt là nguồn nước mặt tại các dòng chảy qua các địa phương, tác động của biến đổi khí hậu, sự tham gia của các bên trong việc thực hiện cấp nước an toàn  (các sở, ban, ngành, cộng đồng).

Lãnh đạo Sawaco cũng kiến nghị Quốc hội cần sớm ban hành Luật Cấp nước, Chính phủ và các bộ, ngành có chính sách về tài chính để thực hiện chương trình cấp nước an toàn; đẩy mạnh công tác bảo vệ môi trường trên các lưu vực sông; xây dựng chiến lược sử dụng nguồn tài nguyên nước hợp lý…

Chính vì vậy, an ninh nguồn nước là một trong những nội dung quan trọng nhất trong an ninh môi trường và an ninh nguồn nước liên quan phát triển bền vững và ổn định chính trị, chủ quyền quốc gia. Nếu tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả về an ninh nguồn nước, sẽ góp phần bảo đảm cấp nước an toàn và phát triển bền vững đất nước.