Mặc dù vậy, với việc kiểm soát tốt tình hình dịch Covid-19 ở trong nước từ nửa cuối năm 2020, tạo điều kiện cho các hoạt động kinh tế, sản xuất, kinh doanh trong nước cơ bản trở lại bình thường; cùng với các cơ chế, chính sách hỗ trợ người dân và doanh nghiệp của Chính phủ kịp thời, hiệu quả đã tạo động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế từ quý IV/2020, quý I/2021.
Thực hiện những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu được giao, Tổng cục Thuế đã triển khai cụ thể hóa thành chín nhiệm vụ trọng tâm và 25 nhóm giải pháp thực hiện để hoàn thành nhiệm vụ được giao. Trên cơ sở đó, Tổng cục Thuế đã chỉ đạo cơ quan thuế các cấp, tranh thủ sự chỉ đạo, lãnh đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương, sự phối hợp của các ban, ngành, thực hiện đồng bộ các biện pháp quản lý thu ngân sách. Kiểm soát chặt chẽ nguồn thu, tăng cường chống thất thu gắn với đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho người nộp thuế, đẩy mạnh việc hướng dẫn, hỗ trợ người nộp thuế thực hiện các Nghị định, Nghị quyết của Chính phủ về tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh. Tăng cường quản lý, hạn chế nợ đọng thuế, góp phần tạo môi trường sản xuất, kinh doanh bình đẳng và khai thác tăng thêm nguồn thu cho ngân sách nhà nước.
Trên cơ sở triển khai thực hiện tốt những giải pháp nêu trên, kết quả thực hiện công tác thuế 6 tháng đầu năm 2021 đã đạt những kết quả quan trọng. Cụ thể: Thực hiện nhiệm vụ thu ngân sách năm 2021 của ngành Thuế được giao 1.116.700 tỷ đồng. Trong đó, thu từ dầu thô 23.200 tỷ đồng; Thu nội địa không kể tiền sử dụng đất, cổ tức và lợi nhuận còn lại, xổ số kiến thiết 1.093.500 tỷ đồng. Kết quả thu ngân sách 6 tháng đầu năm 2021 do cơ quan thuế quản lý ước đạt 656.374 tỷ đồng, đạt 58,8% dự toán, bằng 114,3% so cùng kỳ. Trong đó thu từ dầu thô ước đạt 18.725 tỷ đồng, bằng 80,7% dự toán, bằng 87,8% cùng kỳ, trên cơ sở giá dầu thô bình quân khoảng 59,1 USD/thùng, bằng 131,3% giá dự toán, bằng 118,4% cùng kỳ, sản lượng ước đạt 5 triệu tấn, bằng 62,3% dự toán, bằng 98,8% sản lượng cùng kỳ. Thu nội địa ước đạt 637.649 tỷ đồng, bằng 58,3% dự toán, bằng 115,3% cùng kỳ. Số thu không kể tiền sử dụng đất ước đạt 558.838 tỷ đồng, bằng 56,9% dự toán, bằng 114,5% cùng kỳ. Nếu loại trừ các khoản thu đột biến trong 6 tháng đầu năm và yếu tố chính sách do thực hiện gia hạn tiền thuế, tiền thuê đất thì tổng thu do cơ quan thuế quản lý 6 tháng tăng 4% so với cùng kỳ, thu nội địa trừ đất tăng 2,5%, thu nội địa từ thuế phí tăng 5,7%.
Thu ngân sách 6 tháng đầu năm đạt khá, được đánh giá chủ yếu do đà tăng trưởng kinh tế từ cuối năm 2020 và tăng thu từ một số nguồn thu do được hưởng lợi từ các chính sách tài khóa, tiền tệ của năm 2020, trong đó một số ngành đạt mức tăng trưởng cao, nóng như: ngân hàng, chứng khoán, bất động sản, sản xuất lắp ráp ô-tô... góp phần quan trọng vào số thu trong 6 tháng đầu năm. Thứ nhất, khối các ngân hàng thương mại có số thuế thu nhập doanh nghiệp quý IV/2020 và nộp sau quyết toán tăng 72,9% so với cùng kỳ tương đương khoảng 6.000 tỷ đồng.
Thứ hai, tăng thu thuế thu nhập doanh nghiệp từ chuyển nhượng bất động sản 61,7% so với cùng kỳ, tương đương khoảng 8.600 tỷ đồng. Bên cạnh đó, trong những tháng đầu năm 2021, sau đợt ảnh hưởng của dịch Covid-19 năm 2020, hoạt động sáp nhập, hợp nhất, đánh giá lại tài sản khi góp vốn, chuyển nhượng vốn tăng gấp 2,6 lần cùng kỳ tương đương với tăng khoảng 3.500 tỷ đồng. Thứ ba, thu từ hoạt động kinh doanh chứng khoán tăng gấp 2,47 lần cùng kỳ, tương đương tăng khoảng 2.600 tỷ đồng.
Thứ tư, thực hiện chính sách giảm 50% lệ phí trước bạ đối với xe ô-tô sản xuất, lắp ráp trong nước đến hết ngày 31/12/2020, dẫn đến lượng xe ô-tô sản xuất, lắp ráp trong nước tiêu thụ trong tháng 12/2020 tăng gấp hai lần so với cùng kỳ (theo quy định sẽ kê khai, nộp thuế tiêu thụ đặc biệt trong tháng 1/2021), dẫn đến số thu ngân sách từ các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô-tô tăng thu 47,1% so với cùng kỳ, tương đương khoảng 11.200 tỷ đồng...
Tổng cục Thuế cho biết kết quả thu ngân sách theo địa bàn 6 tháng đầu năm cho thấy, đa số các địa phương đạt tiến độ thu khá so với dự toán. Có 48 địa phương có tiến độ thực hiện dự toán đạt hơn 55%; có 12 địa phương thực hiện đạt từ hơn 50% đến dưới 55% dự toán. Mặc dù vậy vẫn còn ba địa phương có tiến độ thu đạt thấp (dưới 50%) là: Bắc Kạn, Sơn La, Hòa Bình. Kết quả thu theo khu vực, sắc thuế cho thấy, thu từ khu vực sản xuất, kinh doanh (doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài và công thương nghiệp ngoài quốc doanh) (chiếm 52,4% tổng thu nội địa) ước đạt 331.989 tỷ đồng, bằng 57,1% so với dự toán và bằng 126,9% so với cùng kỳ năm 2020. Số thu từ sản xuất, kinh doanh đạt khá do phục hồi tăng trưởng kinh tế từ cuối năm 2020 và một số nguồn thu được hưởng lợi từ các chính sách tài khóa, tiền tệ trong năm 2020, như đã phân tích ở trên.
Một số sắc thuế chính đều đạt và vượt tiến độ thu so với dự toán, tăng mạnh so với cùng kỳ, cụ thể: thuế thu nhập doanh nghiệp ước đạt 137.069 tỷ đồng, bằng 61,2% dự toán, bằng 129,1% so với cùng kỳ; thuế tiêu thụ đặc biệt ước đạt 58.879 tỷ đồng, bằng 61% dự toán, bằng 138,6%; thuế giá trị gia tăng ước đạt 121.910 tỷ đồng, bằng 51,4% dự toán, bằng 119,5% so với cùng kỳ;... Đặc biệt thuế thu nhập cá nhân ước đạt 73.027 tỷ đồng, bằng 67,7% dự toán, bằng 112,8% so cùng kỳ.
Mặc dù thực hiện Nghị quyết số 954/UBTVQH14 ngày 2/6/2020 về việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh thuế thu nhập cá nhân có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2020 và áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2020 làm giảm thu thuế thu nhập cá nhân từ tiền lương, tiền công (chỉ đạt khoảng 97% so với cùng kỳ). Tuy nhiên, với việc thị trường chứng khoán, bất động sản sôi động trong những tháng cuối năm 2020 và đầu năm 2021 đã góp phần tăng thu thuế thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng chứng khoán (gấp 2,91 lần), từ đầu tư vốn của cá nhân (tăng 78,2%) và từ chuyển nhượng bất động sản (tăng 68,8%), góp phần làm số thu thuế thu nhập cá nhân đạt tiến độ thu cao nhất trong 6 tháng đầu năm 2021.
Có được kết quả trên là do đánh giá được tình hình cho nên ngay từ đầu năm, Tổng cục Thuế đã tập trung triển khai thực hiện chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ và Bộ Tài chính. Tổng cục Thuế đã chỉ đạo các Cục Thuế đánh giá kỹ kết quả thực hiện thu ngân sách năm 2020, tập trung rà soát toàn bộ nguồn thu trên từng địa bàn theo từng khoản thu, sắc thuế và giao dự toán phấn đấu thu. Tại các cuộc họp giao ban định kỳ hằng tháng, Tổng cục Thuế thường xuyên chỉ đạo về công tác thực hiện thu ngân sách. Từ đó, nắm sát tiến độ thực hiện dự toán thu ngân sách cả nước và từng địa phương, có giải pháp chỉ đạo kịp thời. Trong các đợt dịch Covid-19 bùng phát, cơ quan thuế các cấp tập trung triển khai quyết liệt các giải pháp, vừa hỗ trợ người nộp thuế theo chủ trương, chính sách của Nhà nước, vừa tăng cường công tác quản lý thu, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho người nộp thuế, giải quyết kịp thời những khó khăn, vướng mắc trong công tác quản lý thu, thực hiện tốt nhiệm vụ thu ngân sách 6 tháng đầu năm 2021.
