Bài toán của chính phủ mới ở Nhật Bản

Tân Chủ tịch đảng Dân chủ tự do (LDP) Kishida Fumio vừa được Quốc hội bầu làm Thủ tướng thứ 100 của Nhật Bản. Dư luận đang trông chờ những bước đi đầu tiên của chính quyền tân Thủ tướng Kishida khi Nhật Bản đang đối mặt một loạt bài toán khó cần sớm có lời giải.

Vực dậy nền kinh tế là nhiệm vụ hàng đầu của Chính phủ Nhật Bản. Ảnh Reuters
Vực dậy nền kinh tế là nhiệm vụ hàng đầu của Chính phủ Nhật Bản. Ảnh Reuters

Một trong những nhiệm vụ cấp bách lúc này với chính quyền tân Thủ tướng Kishida là kiểm soát dịch Covid-19. Nhật Bản trải qua năm làn sóng lây nhiễm, trong đó đỉnh điểm ở làn sóng thứ năm ghi nhận tới 25.000 ca nhiễm trong một ngày. Dịch bệnh hiện có dấu hiệu tạm lắng, song Chính phủ Nhật Bản vẫn cần có biện pháp sẵn sàng ứng phó tốt hơn khi các biến thể mới gây bệnh ngày một nguy hiểm. Trong chiến dịch tranh cử vừa qua, ông Kishida kêu gọi thiết lập cơ quan quản lý khủng hoảng y tế đóng vai trò như một bộ chỉ huy, đồng thời kêu gọi sự hợp tác chống dịch của người dân Nhật Bản. Chủ tịch LDP cũng nhấn mạnh việc xem xét nghiêm túc “hệ thống phong tỏa kiểu Nhật Bản”, kết hợp với giấy chứng nhận tiêm vắc-xin và kết quả xét nghiệm Covid-19.

Vực dậy nền kinh tế trong bối cảnh dịch bệnh vẫn tiếp diễn cũng là bài toán mà chính quyền tân Thủ tướng phải tính đến. Nền kinh tế Nhật Bản lần đầu ghi nhận mức tăng trưởng âm trong tài khóa 2020. Tình trạng khẩn cấp và các lệnh giới nghiêm kéo dài được dự báo tiếp tục tác động mạnh tới nền kinh tế lớn thứ ba thế giới. Ông Kishida kêu gọi ban hành gói kích thích kinh tế trị giá hàng chục nghìn tỷ yên để hỗ trợ nền kinh tế. Thủ tướng thứ 100 ủng hộ “chủ nghĩa tư bản kiểu Nhật Bản mới”, trong đó ưu tiên các chính sách phân phối công bằng hơn. Ông Kishida cam kết tăng cường hỗ trợ chi phí nhà ở và giáo dục cho các hộ gia đình có con nhỏ, gia tăng thu nhập cho tầng lớp trung lưu, qua đó kích thích tiêu dùng, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Về ngoại giao, duy trì cân bằng trong quan hệ với các nước lớn trong bối cảnh cạnh tranh chiến lược ngày càng gay gắt là một trong những nhiệm vụ đối ngoại hàng đầu của chính quyền Thủ tướng Kishida. Một mặt, Nhật Bản cần củng cố quan hệ đồng minh với Mỹ, mặt khác cần duy trì mối quan hệ tốt đẹp với Trung Quốc, đối tác thương mại lớn nhất của Nhật Bản. Xử lý các tranh chấp chủ quyền lãnh thổ, lãnh hải, cải thiện quan hệ với Hàn Quốc, Triều Tiên… là những vấn đề cần giải quyết lâu nay và đang đợi những bước đi mới của Chính phủ Nhật Bản. Thủ tướng Kishida tuyên bố sẽ nỗ lực tăng cường năng lực phòng thủ của Nhật Bản, thậm chí không loại trừ việc sở hữu năng lực tấn công các căn cứ của đối phương, đồng thời để ngỏ khả năng tăng chi tiêu quốc phòng cần thiết để bảo vệ đất nước.

Nhiều ý kiến cho rằng, Nhật Bản đang đối mặt các thách thức chưa từng có kể từ sau chiến tranh thế giới thứ hai. Kiểm soát tốt dịch bệnh, phục hồi kinh tế, định hình lại vị thế của đất nước là những nhiệm vụ cấp bách đang đặt ra với chính quyền Thủ tướng thứ 100 của Nhật Bản.