Căn nhà bốn tầng biệt lập khóa trái cửa, chỉ còn một phòng tầng 4 đỏ đèn. Mất hơn 15 phút yêu cầu mở cửa kiểm tra hành chính, họ mới thực hiện. Kiểm tra chỉ thấy một cô gái trên tầng 4, không thấy hai người đàn ông. Bằng biện pháp nghiệp vụ, kiểm tra nhà vệ sinh khóa trái ngay dưới cầu thang, phát hiện hai người Trung Quốc đang trốn. Các đối tượng khai nhận nhập cảnh trái phép vào Việt Nam. Công an phường đã chuyển đối tượng trên đi cách ly tập trung để tiếp tục xử lý" - Thiếu tá Ðoàn Hoàng Linh, Trưởng Công an phường trực tiếp chỉ đạo Tổ tuần tra 8394 kể lại.
Chủ động tham mưu, hướng dẫn, cảnh báo
Hai vụ phát hiện, xử lý 18 người Trung Quốc nhập cảnh trái phép tại phường 12, quận 10, TP Hồ Chí Minh tháng 3/2021 đều do chủ khách sạn nghi vấn báo Công an kiểm tra, xử lý ngay khi các đối tượng tới khách sạn. Sự hiểu biết, ý thức pháp luật của nhân dân và doanh nghiệp; sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền; phối hợp giữa các cơ quan chức năng và cao hơn hết là ý thức thượng tôn pháp luật, bảo vệ an ninh quốc gia, chính là nhân tố bảo đảm mọi chủ trương, chính sách đi vào cuộc sống.
Nhằm tăng cường hiệu quả quản lý người nước ngoài (người NN), tháng 5/2021, lãnh đạo Bộ Công an yêu cầu Công an các địa phương đẩy mạnh phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, vận động nhân dân phát hiện, tố giác tội phạm, trong đó có người NN nhập cảnh trái phép. Giám đốc Công an các tỉnh, thành phố đã có thư đề nghị nhân dân cung cấp thông tin tội phạm và từ đó, chủ trương đã lan tỏa tới tổ dân phố, thôn bản, mỗi người dân đã trở thành một "chiến sĩ", thật sự là "mắt thần" trong thế trận an ninh nhân dân. Công an TP Ðà Nẵng đã tham mưu Chủ tịch UBND thành phố Ðà Nẵng ban hành Quy chế phối hợp quản lý người NN, huy động cả hệ thống chính trị tham gia.
Phát huy vai trò cấp ủy đảng khu dân cư, tổ dân phố, nắm địa bàn, nắm hộ, nắm người tại cơ sở. Công an các đơn vị, địa phương tập trung kiểm tra cư trú, nhất là người NN lao động trong các doanh nghiệp. Tổ chức hai đợt cao điểm tấn công tội phạm, ngăn chặn đưa người Việt Nam ra nước ngoài, người NN nhập cảnh Việt Nam trái phép, tổ chức đợt tổng kiểm tra người NN, kiểm tra doanh nghiệp bảo lãnh cho người NN nhập cảnh trên địa bàn.
Công an Hà Nội ban hành hai Hướng dẫn cách thức xử lý thiết lập hồ sơ khi phát hiện đối tượng nhập cảnh trái phép (HD số 23 /HD-CAHN-PA08 và HD số 25/HD-CAHN-PA09), theo đó, các đơn vị nghiệp vụ PA08, PA01, PA09 chủ động phối hợp phân loại, xác định đối tượng chủ mưu để đấu tranh. Giữ ngay các phương tiện điện tử điện thoại, máy tính để truy xét diện rộng bóc gỡ các ổ nhóm.
Khi phát hiện người NN nhập cảnh trái phép, liên hệ ngay cơ quan y tế để xét nghiệm và phòng dịch không để lây lan trong khi chờ trục xuất, trao trả. PA08 chủ động báo cáo Cục A08 phối hợp Công an các tỉnh biên giới và phía nước ngoài xác minh, tiếp nhận lại đối tượng nhập cảnh trái phép. Kết hợp rà soát cơ sở lưu trú với rà soát, kiểm tra tổ chức, doanh nghiệp có người NN làm việc; người NN nhập cảnh diện chuyên gia.
Phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc vốn phát huy tốt trong thời chiến, nay trong bối cảnh "chống dịch như chống giặc" và đối phó các thách thức an ninh phi truyền thống thời bình, càng cần phải nắm chắc, lan tỏa.
Ðại tá Phạm Ngọc Tiến, Trưởng phòng PA08, Công an TP Hồ Chí Minh chia sẻ các dấu hiệu nhận biết người NN nhập cảnh trái phép. Ngoại hình, trang phục: thường mệt mỏi, trang phục xộc xệch, lấm lem, đeo ba-lô nhỏ hoặc chỉ có túi đựng thực phẩm; đi theo nhóm từ năm người trở lên, xuất hiện tại bãi xe liên tỉnh, di chuyển đến nơi đã được chỉ định trước đó. Khi bị kiểm tra: hoảng hốt bỏ chạy hoặc không nói mà chỉ "xua tay". Tại nơi cư trú (nhà trọ, căn hộ): không hợp tác, không mở cửa, cố thủ trong nhà, hoặc không xuất trình giấy tờ tùy thân, khai sai thông tin nhân thân để đánh lạc hướng. Giấy tờ tùy thân (hộ chiếu) hoặc không có, hoặc không có thị thực, dấu kiểm chứng nhập cảnh. Quan sát nơi ở: Thường mỗi căn hộ ở từ ba người trở lên, sinh hoạt khép kín, đồ ăn ở ngoài chuyển đến. Nhà kéo rèm che kín cửa sổ, không có người ra vào, thỉnh thoảng có người tiếp tế, rác sinh hoạt nhiều. Dấu hiệu hoạt động công nghệ cao (lừa đảo, cờ bạc, cá cược thể thao): Thường thuê nhà biệt lập, chung cư cao cấp, thường xuyên đóng cửa, sống khép kín, rác sinh hoạt nhiều, nhiều máy tính.
Ðiển hình cho ý thức cảnh giác của người dân là trường hợp ông Nguyễn Văn Bằng (Trưởng khu phố 4, phường Tân Quý, quận Tân Phú, TP Hồ Chí Minh), khi tiếp một thanh niên người Cao Bằng đến đăng ký tạm trú cho một người có dấu hiệu nghi vấn, ông Bằng đã cảnh giác khi thấy "thanh niên thuê nhà ở quá to". Ông đã nhờ các hộ dân chú ý và đã phát hiện thanh niên đưa tới bốn đến năm người Trung Quốc vào ở, khi đi vắng khóa cửa ngoài. Từ nguồn tin, Công an kiểm tra, xử lý bảy người Trung Quốc nhập cảnh trái phép. Ông Bằng đã được UBND phường biểu dương, khen thưởng.
Tại Quảng Ninh, Trạm Quản lý xuất, nhập cảnh (XNC) Móng Cái đã phối hợp chặt chẽ với Công an TP Móng Cái và các đồn biên phòng kiểm danh, kiểm diện và giám sát chặt đối tượng có biểu hiện nghi vấn liên quan các đường dây, ổ nhóm đưa dẫn người NN, công dân Việt Nam XNC trái phép. Trung tá Dương Minh Hải, Trạm trưởng Trạm Quản lý XNC Móng Cái cho biết: Chúng tôi yêu cầu các gia đình có người lao động tại nước ngoài, nhất là tại Trung Quốc ký cam kết khi về nhà phải chấp hành quy định phòng, chống dịch; phát hiện, tố giác khi có người nhập cảnh trái phép, trốn cách ly, nếu vi phạm, che giấu sẽ bị xử lý.
An ninh nhân dân, thế trận lòng dân
Thiếu tá Ðoàn Hoàng Linh, Trưởng Công an phường An Hải Bắc, quận Sơn Trà, TP Ðà Nẵng chia sẻ: "Công an khu vực mỏng, địa bàn phường quá rộng, người NN lưu trú thuộc nhiều đối tượng, nhiều nước nên gặp khó khăn, nhất là về ngôn ngữ. Mỗi lần đi kiểm tra, anh em đều phải nhờ các phiên dịch tiếng Hàn Quốc, tiếng Trung Quốc, Nhật Bản"...
Giám đốc Công an tỉnh An Giang Ðinh Văn Nơi cho biết, Công an tỉnh đã đưa 100 cán bộ, chiến sĩ lên vùng biên giới phối hợp Bộ đội Biên phòng, Cục Hải quan, Cục Quản lý thị trường, Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh tập trung kiểm soát đường mòn, lối mở. Công an tỉnh cung cấp đường dây nóng, Zalo của Giám đốc Công an tỉnh để thông tin khi phát hiện người NN hay người gốc Việt Nam XNC trái phép.
Thí dụ, vụ chủ khách sạn Anh Ðào chứa chấp người Trung Quốc bất thường trong mùa dịch đã được nhân dân nhắn tin cho công an, từ manh mối đó đã bóc gỡ đường dây tổ chức đưa người NN xuất cảnh trái phép do Nguyễn Văn Út, Nguyễn Như Nhỏ, Nguyễn Thị Kim Huy, Phạm Tấn Lợi điều hành, từ ngày 30/3 đến 15/4/2021 đã ba lần đưa 47 người Trung Quốc từ tỉnh Bình Dương, Ðồng Nai và TP Hồ Chí Minh đến nhà trọ Anh Ðào nghỉ, rồi đưa về tỉnh Kiên Giang để xuất cảnh trái phép sang Campuchia.
Ngày 18/3/2021, người dân xã Bình Mỹ, huyện Châu Phú khi làm ruộng gặp năm người Trung Quốc đang ngồi ngoài đồng vắng bèn báo công an. Kiểm tra hành chính, cả năm người không xuất trình được giấy tờ hợp pháp và khai nhận đang chờ xuất cảnh trái phép qua Campuchia. Rạng sáng 7/3, người dân TP Châu Ðốc phát hiện một xe ô-tô 16 chỗ chở nhiều người Trung Quốc từ Châu Ðốc qua huyện An Phú, báo công an kiểm tra, phát hiện lái xe Nguyễn Phương Hùng chở 13 đối tượng quốc tịch Trung Quốc không có giấy tờ XNC đến huyện An Phú, An Giang để xuất cảnh trái phép tiếp.
Ðại tá Ðinh Văn Nơi nhận định: Do tuyên truyền sâu rộng, xử lý tin báo nhanh gọn nên lực lượng công an được người dân tin tưởng. Tin tố giác hành vi không chấp hành khai báo y tế khi đi từ các địa phương khác về cũng như không chấp hành nghiêm các dịch vụ bị UBND tỉnh hạn chế hoạt động, chiếm tới 40% tin tức an ninh trật tự mỗi ngày.
Sống tại chung cư Florence, 28 Trần Hữu Dực (phường Cầu Diễn, quận Nam Từ Liêm, TP Hà Nội) nơi đêm 2/5/2021, lực lượng chức năng phát hiện gần 50 đối tượng người Trung Quốc nhập cảnh trái phép, thuê ở tại 9 phòng, anh Nguyễn Xuân T. (42 tuổi) khá bất ngờ: "Nếu cơ quan chức năng không phát hiện kịp thời, đây là mối nguy hiểm lây lan dịch bệnh".
Ðại tá Hoàng Văn Chính, Trưởng phòng PA08, Công an TP Hà Nội chia sẻ: "Hầu hết các vụ XNC trái phép đều có sự tổ chức, bao che của một số đối tượng người Việt Nam. Người NN nhập cảnh trái phép thì trong bóng tối, quản lý XNC ngoài ánh sáng. Ðể phát hiện, ngăn chặn phải phối hợp tốt giữa các đơn vị, địa phương, với nhân dân, từ lực lượng bảo vệ ở tuyến biên giới cho tới lực lượng bảo vệ an ninh trật tự trong nội địa". Nhưng cái khó là gì, vướng ra sao và gỡ thế nào?
(Còn nữa)
Bài 2: “Ði, đến” bất minh, nhức nhối hệ lụy tội phạm hình sự
