Mua bán người là loại tội phạm có độ ẩn cao; công tác phòng chống mua bán người là nhiệm vụ khó khăn; tội phạm mua bán người không những để lại hậu quả, tổn thương nặng nề cho các nạn nhân mà còn tác động xấu đến đạo đức, lối sống, thuần phong mỹ tục, ảnh hưởng trực tiếp đến tình hình an ninh, trật tự của địa phương.
Trước tình hình nêu trên, phát huy vai trò cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo 138/CP, Bộ Công an đã tập trung hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc các bộ, ngành, đoàn thể ở Trung ương và địa phương triển khai các nhóm nhiệm vụ, giải pháp trong chương trình phòng, chống mua bán người của Chính phủ giai đoạn 2021-
2025, định hướng đến năm 2030, góp phần huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và toàn dân tham gia phòng chống mua bán người. Song song đó, phối hợp các bộ, ngành, địa phương thực hiện các nhóm nhiệm vụ, và tổ chức hiệu quả nhiều văn bản chỉ đạo về phòng chống tội phạm này với mục tiêu cao nhất là bảo vệ “quyền con người”, bảo vệ “an ninh con người” và đem lại cuộc sống bình yên, hạnh phúc cho nhân dân.
Hằng năm, Bộ Công an mở đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm mua bán người trên phạm vi toàn quốc từ ngày 1/7 đến 30/9. Qua đó, đã triệt phá nhiều đường dây, ổ nhóm tội phạm mua bán người và kịp thời truy tố, đưa ra xét xử nghiêm minh các đối tượng trước pháp luật.
Bên cạnh đó, công tác xác minh, xác định, giải cứu, bảo vệ và hỗ trợ nạn nhân bị mua bán được thực hiện nhanh chóng, bảo đảm quyền của nạn nhân và theo nguyên tắc “lấy nạn nhân là trung tâm”. Mới đây nhất, Công an tỉnh Hà Tĩnh đã phối hợp công an Lào triệt phá tổ chức tội phạm hoạt động mua bán người, lừa đảo qua mạng với quy mô đặc biệt lớn, bắt 155 đối tượng người Việt Nam đang hoạt động tại khu Tam Giác Vàng (tỉnh Bokeo - Lào).
Tại họp báo của Bộ Công an về kết quả công tác công an 6 tháng đầu năm 2024, Thiếu tướng Phan Mạnh Trường, Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã hội, Bộ Công an cho biết: Trong 6 tháng đầu năm 2024, lực lượng đã phát hiện, đấu tranh 50 vụ mua bán người với 126 nạn nhân; mua bán trẻ em 48 vụ với 121 nạn nhân, trong đó đã khởi tố 35 vụ, 104 đối tượng. Thiếu tướng Phan Mạnh Trường lưu ý phương thức mới xuất hiện của tội phạm mua bán người là giả nhận làm con nuôi để đưa nạn nhân ra nước ngoài.
Có thể thấy, phần lớn các đối tượng cư trú trong nước cấu kết với các đối tượng ở khu vực biên giới, đối tượng là người Việt Nam cư trú ở nước ngoài và người nước ngoài hình thành các đường dây khép kín dụ dỗ, lừa gạt mua bán người. Do vậy, công tác hợp tác quốc tế rất quan trọng trong xác minh, giải cứu, trao trả, tiếp nhận nạn nhân có hiệu quả, bảo đảm nguyên tắc, thủ tục đối ngoại.
Thiếu tá Võ Anh Tuấn - Trạm trưởng Biên phòng quốc tế Cầu Treo cho biết: Từ những đơn thư của người nhà nạn nhân, chúng tôi đã đưa trinh sát ngoại biên và phối hợp công an Lào để giải cứu kịp thời. Việc nạn nhân chủ động liên hệ cung cấp thông tin, đầu mối và sự phối hợp chặt chẽ của lực lượng chức năng sẽ là những thuận lợi trong công tác giải cứu.
Trong khi đó, Trung tá Sengchanh Vilayphon - Trưởng đồn Công an Cửa khẩu quốc tế Nậm Pao, Lào chia sẻ: Công tác phối hợp giữa các lực lượng ở hai bên biên giới rất tốt. Hai cửa khẩu Cầu Treo và Nậm Pao thường xuyên thảo luận và xây dựng kế hoạch truyền bá thông điệp để hành khách ra vào nhận thức và hiểu được sự tàn ác của các đối tượng trên.
Đây cũng là công việc được Đảng và Chính phủ nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào đặc biệt coi trọng, quan tâm. Chúng tôi đã sàng lọc và lựa chọn các nhóm đối tượng ra vào ngay tại cửa khẩu với mục đích ngăn chặn ngay từ đầu. Đối với các nạn nhân được giải cứu, công an Lào phối hợp lực lượng biên phòng Việt Nam nhanh nhất nhằm tạo điều kiện giúp đỡ các nạn nhân sớm trở về với gia đình.
Đại tá Vũ Xuân Đại - Phó Cục trưởng Cục Phòng chống ma túy và tội phạm, Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng cho biết: Bộ Tư lệnh chỉ đạo các đơn vị tổ chức thực hiện tốt các nội dung hiệp định, thỏa thuận hợp tác về phòng, chống mua bán người giữa Việt Nam với Trung Quốc, Lào, Campuchia, Anh và Thái Lan.
Tăng cường hoạt động đối ngoại giữa lực lượng bảo vệ biên giới hai bên, trao đổi định kỳ hoặc đột xuất tình hình có liên quan đến hoạt động của tội phạm mua bán người; phối hợp xác minh, giải cứu, tiếp nhận nạn nhân, bảo đảm đúng nguyên tắc, thủ tục đối ngoại.
Dù có những cố gắng, nỗ lực từ các cấp, ngành, lực lượng chức năng, tuy nhiên thực tế tình trạng mua bán người vẫn diễn ra với phương thức, thủ đoạn ngày càng tinh vi, xảo quyệt hơn.
Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam Nguyễn Thị Minh Hương đau xót chia sẻ: Báo cáo toàn cầu về mua bán người gần đây nhất của Cơ quan Phòng chống ma túy và tội phạm của Liên hợp quốc (UNODC) khẳng định một hiện thực đáng buồn rằng cứ ba nạn nhân mua bán người trên thế giới, lại có một nạn nhân là trẻ em. Trẻ em là đối tượng của nhiều hình thức mua bán khác nhau, bao gồm bóc lột lao động, ép buộc phạm tội hoặc ăn xin, mua bán để làm con nuôi bất hợp pháp, bóc lột tình dục, lạm dụng tình dục trực tuyến.
Là tổ chức đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của phụ nữ và trẻ em, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam luôn coi trọng công tác chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em và thực hiện thông qua vai trò của người mẹ và gia đình. Việc lên tiếng, tham gia giải quyết các vụ việc xâm hại, bạo lực, mua bán trẻ em được đầu tư, có sự phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng, góp phần xử lý kịp thời, nghiêm minh các vụ việc.
Nhiều mô hình có hiệu quả về an toàn cho phụ nữ và trẻ em được nghiên cứu xây dựng, thí điểm và nhân rộng. Tiêu biểu như mô hình Ngôi nhà Bình yên của Trung ương Hội, kể từ khi thành lập năm 2007 đến nay đã tiếp nhận tạm lánh cho hơn 1.700 người, trong đó có 463 nạn nhân mua bán người, gồm 159 nạn nhân là trẻ em.
Bên cạnh đó là các mô hình “Địa chỉ tin cậy tại cộng đồng”, câu lạc bộ xây dựng gia đình hạnh phúc, mô hình dịch vụ gia đình cũng đã phát huy hiệu quả trong công tác chăm sóc, bảo vệ và nuôi dưỡng trẻ em.
Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam cho biết: Thời gian tới, Hội tiếp tục đẩy mạnh công tác phối hợp Bộ Công an, bộ đội biên phòng, các bộ, ngành có liên quan, các tỉnh/thành phố, các tổ chức quốc tế để nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động phòng chống mua bán người.
Hội chú trọng tuyên truyền nâng cao nhận thức cho hội viên, phụ nữ, người dân về sử dụng mạng xã hội an toàn, giảm nguy cơ mua bán người, mua bán trẻ em và các loại tội phạm trên không gian mạng; thực hiện đạt và vượt chỉ tiêu hỗ trợ 80% số nạn nhân bị bạo lực, bị mua bán trở về được tiếp cận ít nhất một dịch vụ trợ giúp xã hội. Tăng cường kiểm tra, giám sát thực hiện phòng chống tội phạm mua bán người theo kế hoạch kiểm tra liên ngành và lồng ghép với công tác kiểm tra, giám sát công tác Hội.
------------------------------
(*) Xem Báo Nhân Dân từ số ra ngày 25/8/2024.
Đấu tranh phòng chống tội phạm mua bán người
Thực hiện chỉ đạo của Ban Chỉ đạo 138/CP, Cục Cảnh sát hình sự (Bộ Công an) và Cục Phòng chống ma túy và tội phạm (Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng) đã triển khai phối hợp toàn diện, thực chất, trên 126 địa bàn, 22 tuyến trọng điểm. Một năm qua, hai bên trao đổi gần 400 thông tin liên quan tội phạm mua bán người; chỉ đạo nghiệp vụ phối hợp điều tra xử lý 29 vụ với 59 đối tượng, 56 nạn nhân. Tại các địa phương, tiếp nhận hàng trăm vụ, ngăn chặn gần 820 vụ, gần 4.000 công dân xuất, nhập cảnh trái phép qua biên giới. Qua phân loại, sàng lọc, phát hiện 115 người bị nghi mua bán; khởi tố 106 vụ mua bán người/ 252 đối tượng. Tính riêng 6 tháng đầu năm, các đơn vị biên phòng giải cứu, tiếp nhận, sàng lọc, phát hiện, bắt giữ, xử lý 105 vụ/ 26 đối tượng, 140 nạn nhân và nghi là nạn nhân.
