GS,TS Nguyễn Hữu Sáu, Phó Giám đốc Bệnh viện Da liễu Trung ương, cho biết có hai loại ung thư da gồm ung thư không hắc tố (ung thư biểu mô tế bào đáy và tế bào vẩy) và ung thư tế bào hắc tố.
Một nghiên cứu của bác sĩ Bệnh viện Da liễu Trung ương trong 6 năm (từ 2017-2022) cho thấy có 1.133 bệnh nhân ung thư da điều trị nội trú tại cơ sở y tế này. Gần 70% trong số đó là bệnh nhân ung thư biểu mô tế bào đáy (riêng 3 năm 2020-2022 có 407 ca).
Tuy nhiên, hai năm 2023-2024, số lượng bệnh nhân ung thư da ghi nhận sự gia tăng đáng kể. Mỗi tuần viện có khoảng 10 đến 20 bệnh nhân đến khám và điều trị. Tính chung, bệnh viện này tiếp nhận khoảng 300-500 bệnh nhân ung thư da mỗi năm. Với ung thư tế bào hắc tố, loại ác tính nhất, tỷ lệ di căn cao, 5 năm trước, bác sĩ ít gặp (chỉ khoảng 25 ca/năm) song mấy tháng gần đây, bệnh viện ghi nhận từ 1-2 ca/ tuần. Đáng chú ý, có những trường hợp chỉ mới 20-30 tuổi đã ung thư da.
Lý giải nguyên nhân gia tăng số lượng bệnh nhân ung thư da, các bác sĩ cho biết một phần do nhận thức, hiểu biết của người dân về bệnh lý này được nâng cao và thêm nhiều phương pháp, thiết bị chẩn đoán, phát hiện sớm. Đáng chú ý, có trường hợp nhờ xem livestream truyền thông trên nền tảng mạng xã hội của bác sĩ mà kịp thời đến khám phát hiện sớm ung thư da.
Chính vì vậy, các bác sĩ khuyến cáo, khi phát hiện sự thay đổi nhỏ trên cơ thể cũng cần đến cơ sở y tế để được khám, sớm phát hiện bệnh. Việc phát hiện sớm ung thư da, kể cả ung thư tế bào hắc tố, việc điều trị sẽ nhẹ nhàng hơn, giảm nhẹ gánh nặng kinh tế, tăng tỷ lệ sống trên 5 năm. Nếu ở giai đoạn muộn, tỷ lệ này chỉ khoảng 10-20%. Trong đó, Dermoscopy là một thiết bị hiện đại, đã được sử dụng tại bệnh viện Da liễu trung ương những năm gần đây để hỗ trợ các bác sĩ trong chẩn đoán ung thư hắc tố với độ nhạy, độ đặc hiệu cao. Thiết bị này cho phép phân biệt tổn thương lành tính với ác tính, giúp bệnh nhân yên tâm hơn khi điều trị.
Ung thư da hay gặp ở nhóm người hay phải làm việc dưới ánh nắng mặt trời; phát triển chủ yếu trên các vùng tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, gồm da đầu, mặt, môi, tai, cổ, ngực, cánh tay và bàn tay, chân. Tổn thương cũng có thể hình thành trên lòng bàn tay, chân, vùng hay tì đè; bên dưới móng tay/móng chân, vùng sinh dục.
Các bác sĩ khuyến cáo, khi phát hiện nốt ruồi nếu đổi màu, to lên, tiến triển nhanh ở bất kỳ vị trí nào; người hay làm việc dưới ánh nắng mặt trời khi có tổn thương trên da, điều trị thuốc trong 2-4 tuần nhưng không hiệu quả thì nên đi khám ở nơi có chuyên ngành ung thư da.
Ung thư da là loại ung thư gặp ở cả hai giới, với ba loại thường gặp nhất là ung thư biểu mô tế bào đáy, ung thư biểu mô tế bào vẩy và ung thư hắc tố. Loại ung thư này hay gặp ở nhóm người làm việc dưới ánh nắng mặt trời; phát triển chủ yếu trên các vùng tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, gồm da đầu, mặt, môi, tai, cổ, ngực, cánh tay và bàn tay, chân. Tổn thương cũng có thể hình thành trên lòng bàn tay, chân, vùng hay tì đè; bên dưới móng tay/móng chân…
TS Nguyễn Hữu Quang, Phó Trưởng Khoa Phẫu thuật Tạo hình thẩm mỹ và Phục hồi chức năng, cho biết thêm tuổi thọ tăng lên, tiếp xúc với tia UV là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư da. Những năm gần đây, một số thay đổi trong dùng thuốc ức chế miễn dịch cũng khiến nhiều người gặp phải tình trạng này.
Như một số nghiên cứu trên thế giới cho thấy, trong nhóm bệnh nhân ghép tạng, có khoảng 60% số người dùng thuốc chống thải ghép có khả năng mắc ung thư da sau 3-5 năm dùng thuốc. Nguy cơ này sẽ giảm nhiều hơn nếu dùng thuốc tốt và được quản lý bệnh đúng đắn.
Các bác sĩ cho biết, việc phát hiện sớm ung thư da, thậm chí mắc ung thư tế bào hắc tố thì quá trình điều trị thuận lợi và hiệu quả hơn, tăng tỷ lệ sống trên 5 năm và gánh nặng kinh tế được giảm nhẹ. Nhiều trường hợp phát hiện sớm, tỷ lệ sống trên 5 năm là trên 90%, song nếu ở giai đoạn muộn, tỷ lệ này chỉ còn khoảng 10-20%.
Khi phát hiện nốt ruồi nếu đổi màu, to lên, tiến triển nhanh ở bất kỳ vị trí nào; người hay làm việc dưới ánh nắng mặt trời khi có tổn thương trên da, điều trị thuốc trong 2-4 tuần nhưng không hiệu quả thì nên đi khám ở nơi có chuyên ngành ung thư da…
