Toàn tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu hiện có 4.448 tàu; trong đó, tàu hoạt động vùng khơi là 2.703 tàu (chiếm 60,77%), vùng lộng 620 tàu (chiếm 13,94%), vùng ven bờ 1.125 tàu (chiếm 25,29%). Toàn bộ số lượng tàu cá đã đăng ký được cập nhật 100% về cơ sở dữ liệu quốc gia. Số lượng tàu cá từ 15m trở lên đã được lắp đặt thiết bị giám sát hành trình đạt tỷ lệ 97,15%, cấp phép khai thác 2.052/2.703 tàu (đạt 75,92%), cấp Giấy chứng nhận an toàn thực phẩm 2.341/2.703 tàu (đạt 86,61%), gia hạn đăng kiểm 2.078 tàu (đạt 76,88%). Hiện toàn tỉnh còn 1.140 tàu cá “3 không” đã được cấp số tạm, vẽ số 100% để quản lý. Các tàu “3 không”, tàu không đủ điều kiện hoạt động đã được bàn giao danh sách cho các địa phương, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh quản lý, giám sát, không cho xuất bến đối với tàu cá không đủ điều kiện tham gia hoạt động khai thác hải sản.
Đồng thời, Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố đã chỉ đạo, thành lập Tổ kiểm tra, giám sát quản lý các tàu cá “3 không”, các tàu không đủ điều kiện; tổ chức trực ban 24/24 giờ để theo dõi, giám sát hoạt động tàu cá trên biển qua hệ thống giám sát tàu cá; thường xuyên cập nhật thông tin danh sách tàu cá mất kết nối 6 giờ, danh sách tàu cá mất kết nối trên 10 ngày trên biển, danh sách tàu cá có nguy cơ cao vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp, tàu vượt ranh giới trên biển lên nhóm Zalo nhà cung cấp giám sát hành trình, tổ trực mất kết nối, tổ phản ứng nhanh của các địa phương, gửi đến các lực lượng thực thi pháp luật trên biển như: Cảnh sát biển, hải quân, kiểm ngư biết, phối hợp kiểm tra, xử lý kịp thời theo quy định.
Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu Phạm Thị Na cho biết: Công tác thực thi pháp luật, xử lý các hành vi vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp đã được tăng cường, triệt để hơn trước. Theo đó, từ năm 2023 đến hết tháng 6/2024, cơ quan chức năng đã điều tra, xử lý 205/207 trường hợp tàu cá mất kết nối hơn 10 ngày trên biển (đạt 99,03%), xử phạt 94 trường hợp, với số tiền hơn 2,3 tỷ đồng; điều tra, xác minh 417 tàu cá mất kết nối trên 6 tháng, có 7/417 tàu Bộ đội Biên phòng tỉnh đã xử lý, còn lại không xử lý được vì tàu mất kết nối trong bờ; tàu mục nát, chủ tàu chết, chủ tàu không còn ở địa phương, bán tàu sang tỉnh khác hoặc đã sang tên đổi chủ; tàu bị nước ngoài bắt giữ, chìm đắm trên biển; đã hết thời hiệu xử lý vi phạm hành chính…
Đối với hai cảng cá vi phạm xác nhận nguồn gốc nguyên liệu, tỉnh đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự xảy ra tại cảng Hưng Thái và đang tiếp tục điều tra, thu thập tài liệu, chứng cứ, triệu tập lấy lời khai của các đối tượng liên quan tại cảng cá Xí nghiệp cơ khí tàu thuyền; xử lý ba vụ/29 tàu vi phạm tháo, gửi thiết bị giám sát hành trình (VMS).
Bên cạnh những kết quả đạt được, vẫn còn tiềm ẩn nguy cơ tái diễn tình trạng tàu cá, ngư dân vi phạm khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài, tiếp tục diễn biến phức tạp với nhiều thủ đoạn tinh vi. Các vụ việc tàu cá vượt ranh giới trên biển, tàu cá mất kết nối ngày càng tăng, nhiều vụ việc vẫn còn đang trong quá trình điều tra, xử lý. Đến nay, tỉnh vẫn chưa hoàn thành được việc đăng ký, cấp giấy phép khai thác thủy sản, lắp đặt thiết bị VMS và xử lý dứt điểm tàu cá “3 không”. Công tác theo dõi, kiểm soát và giám sát hoạt động tàu cá trên biển qua hệ thống giám sát tàu cá và tại cảng vẫn chưa tuân thủ đầy đủ theo quy định.
Từ sau đợt thanh tra lần thứ tư đến tháng 6/2024, tình trạng tàu cá từ 15m trở lên ngắt kết nối VMS, vượt ranh giới trên biển tiếp tục xảy ra, diễn biến phức tạp. “Trong thời gian qua, một số tàu cá “3 không” và các tàu cá giấy tờ đã hết hạn đã lợi dụng đêm khuya, trời tối, con nước để lén lút vượt, trốn các trạm kiểm soát biên phòng ra biển hoạt động”, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh cho biết. Ngoài ra, công tác truy xuất nguồn gốc vẫn còn hạn chế, chưa bảo đảm chứng minh được tính minh bạch, hợp pháp của sản phẩm thủy sản khai thác. Công tác thực thi pháp luật, xử lý vi phạm đánh bắt hải sản bất hợp pháp vẫn còn chậm, tỷ lệ bị xử phạt còn thấp so với số lượng theo dõi, phát hiện qua VMS.
Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Nguyễn Công Vinh đánh giá: Các sở, ngành, các lực lượng chức năng trên biển và các địa phương đã có nhiều nỗ lực và quyết tâm trong triển khai thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, khắc phục các hạn chế theo khuyến nghị của Đoàn thanh tra Ủy ban châu Âu, nhất là sau đợt kiểm tra lần thứ tư vào tháng 10/2023 tại tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu. Tuy nhiên, kết quả thực hiện các chỉ tiêu, nhiệm vụ về chống khai thác hải sản bất hợp pháp còn thấp, nhiều vấn đề đã được Đoàn thanh tra EC, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chỉ ra qua các đợt thanh tra, kiểm tra nhưng đến nay khắc phục còn chậm.
Cụ thể, công tác quản lý tàu cá chưa chặt chẽ, chưa quản lý được tàu cá không đủ điều kiện hoạt động, nhất là tàu cá “3 không”, tàu cá mua bán ngoài tỉnh. Tình trạng tàu cá vi phạm quy định về VMS vẫn diễn ra khá phổ biến mặc dù công tác điều tra, xác minh đã tăng cường, xử lý triệt để hơn trước. Vẫn còn nhiều nhóm tàu vi phạm tháo, gửi thiết bị giám sát hành trình tàu cá cho tàu cá khác nhằm thực hiện hành vi khai thác hải sản bất hợp pháp; xử lý vi phạm vẫn còn chậm, tỷ lệ bị xử phạt còn thấp so với số lượng theo dõi, phát hiện qua VMS. Công tác truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác vẫn còn nhiều thiếu sót.
“Tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu xác định công tác chống khai thác hải sản bất hợp pháp là nhiệm vụ quan trọng, cần thống nhất hành động, tập trung chỉ đạo giải quyết dứt điểm các hạn chế hiện nay; trong đó, tập trung cao độ vào các nhiệm vụ, giải pháp cấp bách, trọng tâm từ nay đến tháng 9/2024, bảo đảm có số liệu, kết quả chứng minh cụ thể để làm việc với Đoàn thanh tra EC”, ông Nguyễn Công Vinh cho biết.
Ủy ban nhân dân tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu đã chỉ đạo các sở, ban, ngành, địa phương tập trung quán triệt, tuyên truyền, vận động và xử lý nghiêm những vi phạm trong công tác phòng chống khai thác hải sản bất hợp pháp; yêu cầu Công an tỉnh chỉ đạo khẩn trương điều tra, xác minh, làm rõ, xử lý nghiêm hành vi vi phạm; sớm kết thúc các vụ án, vụ việc, tạo sự răn đe, chấm dứt tình trạng khai thác hải sản bất hợp pháp trên địa bàn tỉnh trong thời gian tới.
Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh chỉ đạo thường xuyên kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ trong việc xuất, cập bến các tàu đánh bắt hải sản theo đúng chức năng nhiệm vụ; kiên quyết không cho tàu xuất bến khi không đủ điều kiện và xử lý nghiêm theo quy định; tiếp tục theo dõi, rà soát, xác minh, xử lý nghiêm theo thẩm quyền các vụ án, vụ việc có dấu hiệu vi phạm liên quan đến khai thác hải sản bất hợp pháp; tăng cường công tác bảo vệ chính trị nội bộ, kịp thời điều động, luân chuyển, bổ sung, bố trí cán bộ đủ năng lực để thực hiện nhiệm vụ phòng, chống khai thác hải sản bất hợp pháp.
Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thường xuyên phối hợp chặt chẽ với Bộ Tư lệnh Vùng 2 Hải quân, Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 3; Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 4, lực lượng Kiểm ngư trung ương trong công tác nắm tình hình, hoạt động của tàu cá và ngư dân trên biển, kịp thời phát hiện, điều tra, xử lý tàu cá và ngư dân vi phạm quy định khai thác bất hợp pháp, vượt ranh giới trái phép trên biển để xử lý nghiêm và kịp thời theo quy định.
