Nằm ở thượng nguồn sông Thạch Hãn, xã Ba Lòng ngày nay thuộc huyện miền núi Đakrông, là nơi sinh sống đoàn kết của dân tộc Kinh và dân tộc thiểu số anh em.
76 năm trước, vào ngày 14/4/1947, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Quảng Trị tổ chức cuộc họp tại địa điểm Teng Teng thuộc miền núi huyện Triệu Phong, quyết định chọn vùng đất phía tây của các huyện Triệu Phong, Hải Lăng, từ các vị trí Hòn Linh, Bợc Lở, qua Khe Su, Khe Cau, Ba Lòng kéo dài xuống Bơng; phía Hòn Linh kéo dài xuống Hải Đạo để xây dựng căn cứ cách mạng, có tên gọi Chiến khu Ba Lòng.
Sau cuộc họp này, Tỉnh ủy Quảng Trị quyết định rút toàn bộ lực lượng vào Chiến khu Ba Lòng hoạt động để được an toàn trước sự lùng sục của thực dân Pháp. Ba Lòng có vị trí đặc biệt, bảo đảm các điều kiện để xây dựng một căn cứ kháng chiến lâu dài.
Vừa mới ra đời, Chiến khu Ba Lòng nhanh chóng trở thành trung tâm lãnh đạo kháng chiến, trụ sở của bộ đội chủ lực, cơ quan Đảng, Ủy ban Hành chính kháng chiến, đoàn thể, quân dân và các công xưởng sản xuất vũ khí… Tại đây, đã diễn ra các kỳ Đại hội Đảng bộ tỉnh Quảng Trị, hội nghị, cuộc họp có tính chất quyết định đến công cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp tại địa bàn Quảng Trị.
Chiến khu Ba Lòng cũng là nơi diễn ra các cuộc chiến đấu ác liệt giữa ta và địch; là nơi ra đời của các đơn vị bộ đội chủ lực của khu vực Trị-Thiên Huế; là trạm dừng chân an toàn cho các đồng chí lãnh đạo Đảng, các đoàn cán bộ của các Liên khu ra bắc vào nam. Tiêu biểu như Đoàn công tác của đồng chí Lê Đức Thọ dừng chân tại Chiến khu Ba Lòng năm 1949, Đoàn công tác của đồng chí Phạm Văn Đồng đến Chiến khu Ba Lòng năm 1951.
 |
Lãnh đạo tỉnh Quảng Trị trao Quyết định của Thủ tướng Chính phủ công nhận Ba Lòng là xã an toàn khu. |
Phát biểu ý kiến tại buổi lễ, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Trị Hoàng Nam cho biết, trải qua thời gian, mỗi dấu ấn lịch sử ở Chiến khu Ba Lòng là những sự kiện vô cùng quan trọng gắn liền với sự tồn tại, trưởng thành, phát triển của lịch sử kháng chiến quê hương, đất nước. Cùng với những chiến công vang dội, là những đau thương mất mát, là máu thịt của đồng bào, đồng chí đã ngã xuống Ba Lòng góp phần đấu tranh giữ vững nền độc lập dân tộc.
Với lịch sử vẻ vang đó, ngày 6/2/2023, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 49/QĐ-TTg, công nhận Ba Lòng là xã an toàn khu. Đây là sự kiện có ý nghĩa quan trọng đối với tỉnh Quảng Trị nói chung và xã Ba Lòng nói riêng, là niềm vui, niềm tự hào của Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân trong tỉnh Quảng Trị; đồng thời thể hiện sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và các bộ, ngành trung ương đến vùng căn cứ địa cách mạng, ghi nhận sự đóng góp to lớn của quân dân Quảng Trị trong thời kỳ kháng chiến chống đế quốc Pháp và Mỹ.
Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Trị Hoàng Nam đề nghị, để Ba Lòng luôn xứng đáng địa chỉ đỏ, Ủy ban nhân dân huyện Đakrông cần quan tâm hơn nữa huy động các nguồn lực bảo tồn, tu bổ, phục hồi quần thể di tích trên địa bàn xã; tập trung thực hiện tốt nội dung các Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2025, đầu tư phát triển kinh tế, xã hội.
Thời gian tới, Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Trị sẽ quan tâm bố trí nguồn lực; đồng thời kiến nghị, đề xuất các bộ, ngành trung ương hỗ trợ ngân sách đầu tư cho xã Ba Lòng nhằm tạo điều kiện nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân trong vùng căn cứ cách mạng.
