Anh ưu tiên tháo gỡ các vấn đề liên quan Nghị định thư Bắc Ireland

Theo Thủ tướng Anh, thỏa thuận Thứ sáu tốt lành đã tồn tại 25 năm qua và là thỏa thuận quan trọng nhất, cốt lõi để bảo đảm ổn định quốc gia. Ðiều này đồng nghĩa rằng mọi thứ liên quan đều cần nhận được sự ủng hộ từ các cộng đồng tại vùng này. Tuy nhiên, nghị định thư Bắc Ireland chưa bảo đảm được sự ủng hộ đó và các bên cần tháo gỡ vấn đề này.

Trong khi đó, một người phát ngôn của Thủ tướng Johnson khẳng định, Anh vẫn muốn đạt một thỏa thuận với Liên minh châu Âu (EU) nhằm giải quyết các căng thẳng thương mại hậu Brexit tại Bắc Ireland, song nhấn mạnh chính quyền London bảo lưu quyền hành động nếu cần thiết. Ưu tiên của Anh vẫn là đạt được một giải pháp có thể thương lượng nhưng hai bên vẫn chưa đi đến thỏa thuận nào sau 16 tháng làm việc.

London và Brussels đã tìm cách phá vỡ thế bế tắc liên quan Nghị định thư Bắc Ireland-văn kiện tạo ra một biên giới hải quan trên biển giữa Bắc Ireland và phần còn lại của Vương quốc Anh nhằm tránh hình thành một đường biên giới trên bộ của vùng này với CH Ireland, một nước thành viên EU. Ðây là nguyên tắc quan trọng của thỏa thuận Thứ sáu tốt lành giúp lập lại hòa bình tại vùng Bắc Ireland sau hơn 30 năm xung đột giữa một phe ủng hộ ở lại nước Anh và phe còn lại ủng hộ sáp nhập với CH Ireland.

Trước đó cùng ngày, Anh phản đối các đề xuất của EU liên quan Nghị định thư Bắc Ireland, trong đó có đề xuất xem xét lại các điểm kiểm soát hàng hóa di chuyển giữa Anh và Bắc Ireland. Ðiều Anh mong muốn là xem xét lại toàn bộ nghị định thư và đề cập khả năng đơn phương ngừng thực thi một phần nếu hai bên không đạt thỏa thuận.

Thủ tướng Anh Boris Johnson đã trao đổi với người đồng cấp Ireland Michel Martin (M.Mác-tin) rằng, thỏa thuận hiện tại với EU là "không bền vững", nhấn mạnh tình hình liên quan tới Nghị định thư hiện "rất nghiêm trọng". Chính phủ của Thủ tướng Boris Johnson có thể công bố vào tuần tới một đạo luật nhằm bãi bỏ các phần chính của Nghị định thư Bắc Ireland, bao gồm chính sách thương mại và trợ cấp, "trừ khi EU thay đổi hoàn toàn cách tiếp cận".

Phản ứng trước tuyên bố nêu trên của Bộ Ngoại giao Anh, nhiều nước trong EU ngay lập tức cảnh báo liên minh này không có ý định đàm phán lại các nguyên tắc cơ bản của thỏa thuận, theo đó Bắc Ireland sẽ tuân theo các quy tắc thương mại hàng hóa của EU. Thủ tướng Ðức Olaf Scholz (O.Sôn) cho biết bất kỳ động thái đơn phương nào hủy bỏ Nghị định thư sẽ có tác động vượt ra ngoài quan hệ Anh-EU.