Cuộc thi do Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV) kết hợp với Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài, Bộ Ngoại giao tổ chức, dành cho cộng đồng người Việt ở khắp nơi trên thế giới.
Phát động từ giữa tháng 5/2021 và kết thúc nhận tác phẩm dự thi vào ngày 30/11/2021, cuộc thi đã nhận được sự hưởng ứng nhiệt tình của bà con kiều bào ở nhiều quốc gia, vùng lãnh thổ trên thế giới, cũng như người nước ngoài yêu mến nghệ thuật truyền thống Việt Nam.
Ông Nguyễn Tiến Long, Trưởng Ban Đối ngoại, đại diện ban tổ chức cho biết: “Ban tổ chức đã nhận được hơn 150 tác phẩm gửi về dự thi, với sự tham gia của hàng trăm cá nhân, tập thể, nhóm câu lạc bộ từ nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ như Thái Lan, Hàn Quốc, Lào, CHLB Đức, Liên bang Nga, Canada, New Zealand, Australia, Cộng hòa Syprus, Italia,... Ban tổ chức đã tiếp nhận và lựa chọn được 97 tác phẩm đúng tiêu chí dân ca, có chất lượng thu âm, ghi hình tốt của 41 thí sinh, tập thể để đưa lên trang web vovworld.vn. Nhiều tác phẩm dự thi thể hiện sự kỳ công luyện tập cùng với những hình ảnh đẹp. Điều này thể hiện sự nghiêm túc và coi trọng cuộc thi này.
Bên cạnh những cô bác, anh chị đã có những năm tháng sống ở Việt Nam trước khi sang nước ngoài định cư, thì có những tác phẩm đã được các cháu bé thế hệ thứ 2, thứ 3 của người Việt thể hiện. Qua các tác phẩm dự thi cho thấy, các cháu tham gia với không khí vui vẻ, hào hứng. Bằng chất giọng có đôi khi còn ngọng nghịu, nhưng các bé đã cố gắng hát đúng những làn điệu dân ca của quê hương mình.
Cuộc thi cũng đã nhận được sự tham gia của các cô bác cao tuổi ở Thái Lan. Bác Hoàng Thị Thật 76 tuổi, Nguyễn Thị Oanh 69 tuổi, Ngô Văn Quang 71 tuổi…; bác Đoàn Hải Bến tại CHLB Đức, năm nay ngoài 70 tuổi, người sáng lập câu lạc bộ Tình ca người xa xứ, cũng đã dàn dựng tác phẩm "Quê hương đất mẹ tôi yêu" riêng cho cuộc thi.
Đặc biệt, có 2 thí sinh người nước ngoài gửi tác phẩm tham dự cuộc thi. Đó là anh Souksavanh Lathsamy, người Lào, hiện đang theo học tại ngành Khoa học Môi trường, Trường đại học Hà Tĩnh với bài dân ca ví dặm Nghệ Tĩnh "Tâm tình trao gửi góp chung tiếng lòng", và bài quan họ "Thương nhau xin nhớ lấy lời". Chị Yoonji, người Hàn Quốc với bài dân ca "Qua cầu gió bay".
Sáng kiến cuộc thi được đưa ra nhân dịp kỷ niệm 40 năm chương trình phát thanh dành cho đồng bào Việt Nam ở xa Tổ quốc (16/8/1981 - 16/8/2021), thuộc Ban Đối ngoại - Đài Tiếng nói Việt Nam.
Trong suốt 40 năm qua, Chương trình phát thanh "Dành cho đồng bào Việt Nam ở xa Tổ quốc" đã bắc nhịp cầu âm thanh cho những người con xa xứ được gần hơn với quê cha, đất Tổ. Qua những nhịp cầu âm thanh, thính giả chia sẻ mong muốn thiết tha nhất của các cộng đồng người Việt ở nước ngoài hiện nay là bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, trong đó, dạy và học tiếng Việt cho con em thế hệ thứ hai, thứ ba được quan tâm hàng đầu. Học và hát dân ca lại là một cách để tiếp cận đến tiếng Việt nhanh nhất. Bởi vậy, cuộc thi dành cho kiều bào hát dân ca trên Đài Tiếng nói Việt Nam mang nhiều ý nghĩa, tiếp thêm động lực quý báu tinh thần với bà con người Việt xa quê trong hoàn cảnh đại dịch Covid-19 vẫn còn đang hoành hành trên khắp thế giới.
Ông Đinh Hoàng Linh, Vụ trưởng Vụ thông tin văn hóa, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài, thành viên ban tổ chức cuộc thi cho rằng: "Cuộc thi Kiều bào hát dân ca trên sóng của Đài Tiếng nói Việt Nam là một trong những hoạt động có ý nghĩa vô cùng thiết thực đóng góp vào việc thực hiện các chủ trương, đường lối và chính sách của Đảng và Nhà nước đối với cộng đồng người Việt Nam và nước ngoài. Có thể kể đến trên tinh thần của Nghị quyết 36 năm 2004, Chỉ thị 45 năm 2015 và gần đây nhất có kết luận số 12 của Bộ Chính trị ngày 12/8/2021, một trong những nhiệm vụ quan trọng là cần phải đa dạng các hoạt động hỗ trợ đồng bào người Việt Nam ở nước ngoài, tăng cường học tập tiếng Việt, qua đó giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa và truyền thống dân tộc Việt Nam".
Ông Đỗ Tiến Sỹ, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam nhấn mạnh: “Mong rằng, qua cuộc thi này, phong trào học hát dân ca sẽ được lan tỏa trong cộng đồng người Việt ở nhiều nơi trên thế giới. Qua đó, thế hệ trẻ gốc Việt ở nước ngoài, không chỉ học tốt tiếng Việt, biết hát dân ca, mà bảo tồn được những nét văn hóa truyền thống, nguồn cội của cha ông mình. Chúng tôi mong muốn, qua Chương trình phát thanh dành cho đồng bào Việt Nam ở xa Tổ quốc nói riêng, cũng như qua các nền tảng của Đài Tiếng nói Việt Nam, kiều bào ở khắp nơi trên thế giới sẽ tiếp cận được nguồn thông tin đa dạng, phong phú, mọi mặt về đất nước. Đài Tiếng nói Việt Nam cũng sẽ là địa chỉ tin cậy, nơi bà con kiều bào chia sẻ tâm tình, kết nối chặt chẽ, dù ở nước ngoài hay mỗi khi về thăm đất nước”.
Giải thưởng cuộc thi gồm 2 Giải nhì, 3 Giải ba, 7 Giải Khuyến khích và 8 Giải đặc thù.
