Thông tin trên được Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng đề cập khi trình bày báo cáo của Đoàn giám sát về “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập giai đoạn 2018-2023” tại Phiên họp thứ 36 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, sáng 19/8.
Nhiều kết quả quan trọng
Ông Hoàng Thanh Tùng cho biết, việc sắp xếp, tổ chức lại các đơn vị sự nghiệp công lập đạt kết quả tích cực, nhất là giai đoạn 2015-2021 vượt mục tiêu đề ra (giảm 13,33%/chỉ tiêu 10%). Các đơn vị sự nghiệp công lập sau sắp xếp, tổ chức lại đã phát huy được vai trò chủ đạo, nâng cao chất lượng cung ứng dịch vụ sự nghiệp công.
Hầu hết các cơ quan đã xây dựng đề án tinh giản biên chế sự nghiệp hưởng lương từ ngân sách Nhà nước của đơn vị sự nghiệp công lập thuộc phạm vi quản lý; giai đoạn 2015-2021, tổng biên chế sự nghiệp giảm vượt mục tiêu đề ra (giảm 11,67%/chỉ tiêu 10%); số lượng cấp phó cơ bản đã đáp ứng tiêu chí quy định.
Theo báo cáo của Đoàn giám sát, các cơ quan ở Trung ương tuy có tỷ lệ giảm số đơn vị sự nghiệp công lập ít hơn so với ở địa phương, nhưng lại có tỷ lệ giảm biên chế sự nghiệp hưởng lương từ ngân sách Nhà nước mạnh mẽ hơn.
 |
Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương điều hành nội dung phiên họp. (Ảnh: DUY LINH) |
Giai đoạn 2021-2023, đối với Bộ, ngành, số biên chế sự nghiệp hưởng lương từ ngân sách nhà nước đã thẩm định năm 2021 là 119.475 biên chế. Số biên chế sự nghiệp hưởng lương từ ngân sách nhà nước đã thẩm định năm 2022 là 108.454 biên chế (giảm 11.021 biên chế, tương ứng giảm 9,22% so với năm 2021).
Đoàn giám sát nhận định, một số Bộ, ngành giảm nhiều hơn do đã đẩy mạnh tự chủ đơn vị sự nghiệp công lập, xã hội hóa dịch vụ sự nghiệp công (như Bộ Công Thương giảm 28,81%, Bộ Giao thông vận tải giảm 34,43%, Bộ Ngoại giao giảm 70,07%...).
Đối với địa phương, Đoàn giám sát đánh giá, mức giảm trong 2 năm vừa qua đang ở mức rất khiêm tốn, thậm chí có đến 12 tỉnh, thành phố tăng số biên chế hưởng lương từ ngân sách nhà nước trong giai đoạn này. Mức giảm trung bình số biên chế hưởng lương từ ngân sách nhà nước ở địa phương giai đoạn 2021-2023 chỉ đạt mức 1,42%, cách rất xa mục tiêu tiếp tục giảm 10% được đề ra tại Nghị quyết số 19.
Theo Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật, việc sắp xếp, tổ chức lại các đơn vị sự nghiệp công lập chủ yếu còn mang tính cơ học. Tốc độ sắp xếp, tổ chức lại các đơn vị sự nghiệp công lập đang chậm lại trong giai đoạn 2021-2023.
“Việc giảm biên chế sự nghiệp hưởng lương từ ngân sách Nhà nước trong giai đoạn 2021-2023 ở các địa phương đạt tỷ lệ thấp. Còn tình trạng cào bằng trong việc thực hiện chỉ tiêu giảm 10% biên chế sự nghiệp. Các chính sách nâng cao chất lượng nguồn nhân lực được triển khai chậm, kết quả không cao”, ông Hoàng Thanh Tùng nói.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật cũng cho rằng, chính sách thúc đẩy xã hội hóa cung ứng dịch vụ sự nghiệp công theo cơ chế thị trường còn chưa đồng bộ. Việc chuyển đơn vị sự nghiệp công lập đủ điều kiện thành công ty cổ phần tiến hành chậm, kết quả rất thấp. Còn nhiều vướng mắc trong thành lập doanh nghiệp đa sở hữu trong các viện nghiên cứu, trường đại học.
Cùng với đó, việc hướng dẫn và áp dụng mô hình quản trị như doanh nghiệp đối với các đơn vị sự nghiệp tự bảo đảm chi thường xuyên và chi đầu tư còn lúng túng, chưa hiệu quả. Chủ trương thành lập hội đồng trường ở tất cả các cơ sở giáo dục đại học công lập còn bất cập…
Đẩy mạnh việc thực hiện cổ phần hóa các đơn vị sự nghiệp công lập
Để phát huy các kết quả đạt được, khắc phục tồn tại, hạn chế, tiếp tục đẩy mạnh thực hiện chính sách, pháp luật về đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập theo chủ trương của Đảng, Đoàn giám sát kiến nghị trong năm 2024, hoàn thành việc phê duyệt vị trí việc làm viên chức, cơ cấu viên chức theo chức danh nghề nghiệp.
 |
Quang cảnh phiên họp. (Ảnh: DUY LINH) |
Cùng đó là tiếp tục thực hiện việc giảm biên chế sự nghiệp hưởng lương từ ngân sách Nhà nước trên cơ sở vị trí việc làm, đạt mục tiêu đề ra, có tính đến đặc thù của ngành giáo dục và đào tạo, y tế.
Đồng thời, đẩy mạnh việc thực hiện cổ phần hóa các đơn vị sự nghiệp công lập, phấn đấu bảo đảm mục tiêu đến năm 2025 thực hiện chuyển đổi 100% các đơn vị sự nghiệp kinh tế và sự nghiệp khác có đủ điều kiện thành công ty cổ phần.
Đoàn giám sát cũng đề nghị sớm hoàn thành lộ trình tính đủ giá dịch vụ sự nghiệp công sử dụng ngân sách Nhà nước để làm cơ sở giao nhiệm vụ, đặt hàng hoặc đấu thầu cung ứng dịch vụ sự nghiệp công theo quy định; thực hiện lộ trình cơ chế giá thị trường có sự quản lý của Nhà nước đối với giá các dịch vụ sự nghiệp công quan trọng như y tế, giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp…
Các đơn vị sự nghiệp công lập rà soát, hoàn thiện cơ cấu tổ chức bộ máy bên trong theo hướng tinh gọn, giảm mạnh đầu mối, bỏ cấp trung gian, tăng cường tự chủ; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và khoa học-công nghệ tiên tiến, áp dụng các tiêu chuẩn, chuẩn mực quản trị quốc tế, góp phần nâng cao chất lượng các dịch vụ sự nghiệp công, đáp ứng yêu cầu của xã hội, của người dân.
