Mới đây, Thanh tra tỉnh Vĩnh Phúc đã tiến hành thanh tra việc lấn chiếm đất đai tại xã Kim Long. Kết luận số 09/KL-TTr ngày 3/6/2021 của Thanh tra tỉnh nêu rõ 3 địa điểm đất vi phạm với tổng diện tích 10.215,7 m2. Trong đó, đất có nguồn gốc do Công ty TNHH đầu tư sản xuất và phát triển nông nghiệp VinEco Tam Đảo (Công ty VinEco) bàn giao cho UBND xã Kim Long quản lý là 7.047,4 m2; đất do UBND xã Kim Long quản lý 3.168,3 m2.
Địa điểm thứ nhất xảy ra vi phạm tại thôn 8, xã Kim Long. Người dân đã đổ đất san lấp diện tích 2.517 m2 trên đất lúa, đất trồng cây hàng năm thuộc 15 thửa, tờ bản đồ số 47, nhưng chưa xây dựng công trình nào. Địa điểm thứ hai xảy ra vi phạm cũng tại thôn 8, người dân tự ý san lấp mặt bằng, xây dựng quán bán hàng và rửa xe trên diện tích 200 m2 đất nông nghiệp.
Địa điểm thứ ba xảy ra nhiều vi phạm nghiêm trọng trên diện tích 7.498,7 m2 tại thôn 7, xã Kim Long. Đây là khu đất tiếp giáp quốc lộ 2B. Khu vực này đã hình thành 20 lô đất chia thành 3 băng đất vi phạm. Có 16 lô đã xây dựng công trình trên diện tích khoảng 2.820 m2. Trong đó các lô đất vuông góc với quốc lộ 2B gồm 8 nhà bê-tông cốt thép kiên cố, có ngôi nhà trị giá hàng tỷ đồng, được đầu tư hoàn chỉnh thành một dãy phố, diện tích xây dựng khoảng 1.370 m2. Các lô tiếp giáp quốc lộ 2B gồm 5 ngôi nhà cấp 4 làm quán bán hàng, diện tích xây dựng khoảng 1.300 m2. Tại khu vực này còn nhiều lô đất đã san lấp mặt bằng, có lô xây tường bao. Đường vào khu đất đã đổ bê tông. Diện tích đất vi phạm được xác định là đất lúa, đất trồng cây lâu năm và đất mặt nước chuyên dùng thuộc 24 thửa, tờ bản đồ số 47 và 54.
Đối với những vi phạm trên, UBND xã Kim Long đã nhiều lần lập biên bản vi phạm hành chính xử phạt đối với một số hộ dân và đã chuyển hồ sơ vi phạm đất đai cho Công an huyện Tam Dương, song Công an huyện cho rằng chưa đủ căn cứ để xử lý hình sự. Ông Nguyễn Hữu Quân, Chủ tịch UBND xã Kim Long cho biết: Xã đã lập biên bản, xử phạt hành chính 15 vụ việc, tháo dỡ một công trình vi phạm. Tuy nhiên có 1 trường hợp là hộ ông Lăng Văn Phụ, thuộc thôn Láng, không nộp tiền phạt xử lý vi phạm hành chính, cố tình lấn chiếm đất, ngăn cản người dân đi lại, cản trở việc xử lý của chính quyền nhưng chưa bị lực lượng chức năng xử lý hình sự.
Tại xã Hướng Đạo, một số hộ dân mua gom đất tại thôn Dộc Lịch, sau đó san lấp mặt bằng, chia thành 82 lô để bán với giá vài triệu đồng mỗi mét vuông. Trên địa bàn xã còn có 3 trường hợp lấn chiếm diện tích 74 m2; 41 trường hợp sử dụng đất sai mục đích, trong đó có 6 trường hợp làm nhà ở, còn lại làm quán bán hàng, xây dựng chuồng trại; 3 trường hợp tự ý làm biến dạng địa hình, hủy hoại đất; 6 trường hợp khai thác khoáng sản trái quy định tại các thôn Cao Hảo và Phú Cường. Xã mới xử lý triệt để 2 trường hợp trong số các vi phạm.
Chủ tịch UBND xã Hướng Đạo Đỗ Mạnh Hùng cho biết: Các đối tượng khai thác, vận chuyển đất, xây dựng trái phép vào đêm tối, ngày lễ, ngày nghỉ, họ còn lôi kéo một số đối tượng xã hội tham gia, gây bất ổn cho an ninh trật tự.
Để ngăn chặn việc người dân tự ý phân lô, xẻ thửa, ngày 28/4/2021, Sở Tài nguyên và Môi trường Vĩnh Phúc có văn bản chỉ đạo các địa phương kiểm soát chặt chẽ việc cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, chỉ cho phép phân lô chi tiết khi UBND huyện đồng ý. Trước mắt, tạm dừng tất cả việc tách thửa trên đất rừng sản xuất, đất nông nghiệp, đất trồng cây lâu năm, đất nuôi trồng thủy sản.
