Tám bị cáo (đều là người dân tộc Mông) bị đưa ra xét xử với tội danh Phá rối an ninh (điều 89 Bộ luật Hình sự), gồm: Giàng A Sỳ (SN 1979, ở Huổi Khon, Nậm Kè, Mường Nhé), Vàng A Giàng (SN 1980, ở bản Trạng Púng, Quảng Lâm, Mường Nhé), Vàng Seo Phừ (SN 1978, ở thôn Phìn Giàng C, Cốc Ly, Bắc Hà, Lào Cai), Mùa A Thắng (SN 1980, ở bản Cây Sặt, Mường Toong, Mường Nhé), Thào A Khay (SN 1986, ở Nà Bủng 1, Nà Bủng, Mường Nhé), Chang A Dơ (SN 1979, ở Can Hồ, Khun Há, Tam Ðường, Lai Châu), Thào A Lâu (SN 1978, ở Trạm Púng, Quảng Lâm, Mường Nhé) và Cư A Báo (SN 1976, ở thôn Cư Dhiăt, Cư Ðrăm, Krông Bông, Ðác Lắc). Ngoài ra, còn ba đối tượng khác là: Vàng A Ía, Thào A Lù, Thào A Sèo (trong đó Vàng A Ía và Thào A Lù được xác định là kẻ cầm đầu) đang bỏ trốn, đã bị Cơ quan An ninh điều tra Công an tỉnh Ðiện Biên ra quyết định khởi tố và truy nã, khi bắt được sẽ xử lý sau.
Theo tài liệu điều tra, vào thời gian cuối tháng 4, đầu tháng 5-2011, Vàng A Ía (ở bản Nậm Mỳ 2, Mường Toong, Mường Nhé, Ðiện Biên) và Thào A Lù (ở bản Phìn Giàng, Bảo Nhai, Bắc Hà, Lào Cai) đã cấu kết với nhau tổ chức, tuyên truyền lôi kéo người dân tộc Mông ở một số tỉnh Lào Cai, Lai Châu, Ðác Lắc, Ðác Nông kéo về tụ tập tại bản Huổi Khon, xã Nậm Kè, huyện Mường Nhé để gây sức ép với chính quyền, nhân dân đòi yêu sách cấp đất để thành lập "vương quốc Mông". Vàng A Ía đã ghi âm bằng tiếng Mông phát tán qua điện thoại kêu gọi người Mông sắp đến "ngày tận thế" nên phải đoàn kết để đón "vua Mông" xuất hiện. Nhiều người dân tộc Mông đã nhẹ dạ tin theo chúng bán hết tài sản để về Mường Nhé, đón "vua Mông". Từ ngày 30-4 đến ngày 6-5-2011 đã có hàng nghìn người Mông (cả người già và trẻ em) mang theo đồ ăn tụ tập về bản Huổi Khon dựng lán trại để chờ thành lập "vương quốc Mông".
Khi tụ tập tại bản Huổi Khon, xã Nậm Kè, Mường Nhé, tám bị cáo nêu trên đã có vai trò tích cực trong việc tụ tập theo mưu đồ của Vàng A Ía. Các bị cáo còn lại, trong thời gian tụ tập, làm việc theo sự phân công của Vàng A Ía và Thào A Lù, như: tham gia tổ tuần tra canh gác bảo vệ nơi tập trung, thành lập các chốt gác để bảo vệ các đối tượng cầm đầu, kiểm soát mọi người (chỉ có người Mông mới được vào bản), cản trở không cho cán bộ chính quyền vào nơi tụ tập...
Vụ án phá rối an ninh xảy ra tại bản Huổi Khon, Nậm Kè, Mường Nhé là vụ án phức tạp, gây hậu quả đặc biệt nguy hiểm cho xã hội, gây phức tạp về an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội, ảnh hưởng xấu đến đời sống, sức khỏe của hàng nghìn hộ gia đình.
Trước Hội đồng xét xử, tất cả các bị cáo đều thành khẩn khai nhận hành vi phạm tội, tỏ ra rất ăn năn hối cải, thừa nhận việc làm sai trái của mình; đồng thời, công nhận Ðảng và Nhà nước đã có rất nhiều chủ trương, chính sách hỗ trợ đồng bào xóa đói giảm nghèo, phát triển kinh tế, như: cấp phát tấm lợp, hỗ trợ tiền làm nhà, xây dựng đường giao thông, trường học, trạm y tế... đến thôn bản mình sinh sống. Ðiều đáng chú ý là hầu hết các bị cáo nêu trên đều không biết chữ.
Căn cứ vào kết luận điều tra, kết quả thẩm vấn tại phiên tòa và các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ của vụ án, Hội đồng xét xử Tòa án nhân dân tỉnh Ðiện Biên đã tuyên phạt: Hai bị cáo Giàng A Sì và Vàng A Giàng, mỗi bị cáo 30 tháng tù giam. Sáu bị cáo khác là Mùa A Thắng, Thào A Khay, Chang A Dơ, Thào A Lâu, Cư A Báo và Giàng Seo Phừ, mỗi bị cáo chịu mức án 24 tháng tù giam kể từ ngày bị tạm giữ. Sau khi chấp hành xong án phạt tù, các bị cáo trên còn bị quản chế 24 tháng.
