Vài tấm áo rét cũ không đủ ngăn cái lạnh, giọng người đàn bà lầm nhầm giữa gió sông Hồng.
Chạy đâu cho hết rét?
Từ đê Hồng Hà, phải len lỏi khá lâu qua những ngõ nhỏ lắt léo mới tới được xóm ngụ cư ven sông Hồng thuộc phường Phúc Xá (Ba Đình, Hà Nội). Đúng như tên gọi, giữa vùng đất bãi mênh mông, những ngôi nhà được dựng tạm bợ, liêu xiêu dựa vào nhau trông càng ảm đạm hơn dưới đợt lạnh sâu nhất kể từ đầu mùa.
Chị Nguyễn Thị Hiền (quê Hưng Yên) là thành viên kỳ cựu của xóm ngụ cư này. Công việc chính của chị là đi gánh hoa quả thuê cho các tiểu thương chợ đầu mối Long Biên. Ngày ngày, cứ quãng 2 giờ sáng, người phụ nữ 51 tuổi lại sấp ngửa gánh gồng rời căn nhà trọ chỉ 10m2 hướng ra phía chợ.
Đưa đôi tay ửng đỏ, nứt nẻ vì cước lạnh, chị bảo: “Mấy hôm nay chỉ có 8-10 độ C, nhưng mấy chị em chúng tôi cũng không dám nghỉ làm. Vì một gánh hoa quả nặng 30kg cũng chỉ được trả 10.000 đồng. Bỏ một ngày là đói một ngày”.
Chị Hiền cho biết thêm, do thời gian làm việc chủ yếu vào ban đêm, cộng thêm với mưa lớn nên các chị lại càng cảm thấy giá buốt hơn. Mặc 4-5 lớp áo, choàng cả áo mưa, đi ủng cao cổ mà vẫn run cầm cập.
“Cuối tuần vừa rồi mưa nhiều, mỗi sáng từ chợ về phòng trọ, các khớp xương của tôi đều đau nhức. Cả ngày hôm sau chỉ có thể nằm yên trong phòng, trùm kín chăn cho đỡ rét”, chị Hiền kể.
Bà Nguyễn Thị Thìn (quê Nam Định) năm nay đã 71 tuổi, sống bằng nghề nhặt ve chai. Đợt rét đậm đột ngột khiến bà không dám ra khỏi phòng trọ vì sợ gió. Nhưng ở nhà cũng không yên. Hai trận mưa cuối tuần khiến căn lều tạm bợ của bà Thìn dột tứ bề. Gió theo những mảng trống sát trần nhà ràn rạt thổi khiến người bên trong co ro ngay cả khi đã nằm trong chăn.
“Đêm vừa rồi gần như tôi thức trắng, hết lấy ni-lông che giường rồi lại giật tạm mảnh bạt chắn gió, vừa nằm, vừa rét lại vừa lo”, bà Thìn thở dài, mắt đăm đăm nhìn vào chái nhà bịt tạm tờ bìa rách tả tơi.
Nhìn những phòng trọ chật chội, bao bọc chằng chịt bởi bạt, bao tải, tôn vỡ không khỏi khiến người ta chạnh lòng. Sống ngay bên thành phố, không ngoa khi nói rằng: Đây là một trong những nơi lạnh nhất của Hà Nội những ngày rét đậm, rét hại này.
Chống rét kiểu… ngụ cư
Chạy đâu cho khỏi rét… nên những người dân xóm ngụ cư đã nghĩ ra mọi cách có thể để… chờ nắng lên.
Chị Hiền kể, mỗi khi đi gánh hàng đêm, ngoài việc mặc thật nhiều quần áo, mặc áo mưa, chị sẽ xoa dầu vào chân tay cho ấm. Sáng sớm khi về tới phòng, việc đầu tiên là nhóm lửa để mấy người xúm xít vào hơ.
“Ban ngày, không có việc cần chúng tôi sẽ ở nguyên trong phòng. Được cái, phòng trọ xây kín mít, không có cửa sổ, lại 2-3 người ở chung nên cũng đỡ rét”, chị Hiền nói.
Những người xóm ngụ cư phải đốt lửa sưởi giữa ban ngày vì nhiệt độ quá thấp. (ẢNH: THÀNH ĐẠT) Bà Nguyễn Thị Độ (71 tuổi, quê tại Duy Tiên, Hà Nam) lại có cách chống rét khác. Hàng ngày, khi đi nhặt ve chai, bà tìm những mảnh ván, tấm bìa lớn phẳng phiu rồi mang về kê dày dưới chiếu.
“Ấm thêm chút nào hay chút ấy. Cũng may là theo dự báo đợt lạnh này không còn kéo dài”, bà Độ lẩm nhẩm tính ngày gió mùa qua.
Ở khu đất cuối bãi, anh Thành, thợ bốc vác chợ Long Biên đang lúi húi chằng lại cột chống nhà. Anh cho biết, đợt lạnh vừa qua kèm theo gió mạnh khiến “tường” phòng trọ lợp tạm bằng fibro xi-măng bị vỡ. Hôm nay nắng ráo, anh mới vá lại "căn nhà" với đủ thứ nhặt nhạnh được như tấm liếp, ni-lông, mảnh áo mưa không dùng nữa.
Cũng như nhà anh Thành, nhà nào ở xóm bãi cũng đua nhau “gia cố” lại nơi ở của mình, người có thì mua tôn mới, người không có thì vải rách vá chằng vá đụp. Mấy chục căn phòng liêu xiêu bên nhau. Đã bao nhiêu năm, những con người sinh ra, lớn lên ở đây chống chọi với cái nghèo cái khổ. Nhưng năm nay, cái lạnh kỷ lục càng làm rõ thêm cái nghèo ấy của họ.
Ngồi co ro trong căn phòng chất đầy giấy vụn, bà Thìn cho hay, do tuổi cao nên bà không thể sửa lại phòng được. Cậu con trai lại đau ốm liên miên nên chỉ có thể nằm trên chiếc giường duy nhất. Bà đành phải đi nhặt nhạnh những tấm bìa lành lặn, trải dưới đất thay chiếu.
Tối tối, cả xóm ngụ cư của bà Thìn, anh Thành, chị Hiền… lại quây quần với nhau bên ngọn lửa lớn. Họ chỉ mong đợt lạnh sớm qua đi để lại được đi làm bình thường
Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, hôm nay, 21/2, ở Bắc Bộ có mưa vài nơi, trời rét hại với nền nhiệt thấp nhất 7-10 độ C, vùng núi 2-5 độ C, vùng núi cao có nơi dưới 0 độ và khả năng cao xảy ra băng giá, mưa tuyết. Rét hại ở Bắc Bộ có khả năng kéo dài đến ngày 22/2.
