Xã Long Sơn - nơi "đắc địa" để xây dựng nhà máy lọc dầu số 3

Tiềm năng và thế mạnh của Long Sơn

Xã Long Sơn (cách TP Hồ Chí Minh gần 100 km đường bộ và khoảng 70 km đường thủy) có tổng diện tích 3.565 ha; trong đó có hơn 1.000 ha bình nguyên. Tỉnh đã quy hoạch nơi này thành các khu đất công trình công cộng 42 ha, đất xây dựng nhà ở 460 ha, khu công nghiệp, kho cảng 456 ha, công viên cây xanh 73 ha và cây xanh cách ly sinh thái 108 ha.

Tỉnh dành 400 ha đất tốt nhất ở khu vực phía Tây - Tây Nam đảo cho xây dựng nhà máy lọc dầu. Theo đánh giá của các nhà Khí tượng Thủy văn tỉnh thì xã đảo có điều kiện tự nhiên khá lý tưởng với nhiệt độ trung bình 26^oC, cao nhất là 38^o, thấp nhất là 8^o; lượng mưa trung bình hàng năm 1.350 mm, rất ít khi có  bão.

Cách đây hơn 20 năm, khi nghiên cứu xây dựng nhà máy lọc dầu tại đây thì Long Sơn còn hoang sơ, dân chưa biết đến ô tô, xe máy, đảo còn sống tách biệt vì chưa có cầu nối với đất liền. Giờ đây, đảo đã có cầu Ba Nanh dài 353,5 m, rộng 22,5 m, trọng tải H 30 và đường Láng Cát - Long Sơn nối quốc lộ 51 với đảo. Trên đảo có đường nhựa rộng 7 m đến khu quy hoạch và chạy quanh đảo. Khu quy hoạch nằm ngay trong vịnh Gành Rái, đầu mối của hệ thống giao thông thủy quan trọng nối với sông Dinh và sông Thị Vải. Riêng sông Thị Vải có cảng nước sâu Cái Mép - Thị Vải tầm cỡ quốc gia đang được xây dựng và các cảng Baria Serece, LPG, Phú Mỹ, Gò Dầu đang hoạt động, có khả năng tiếp nhận các tàu từ 30 vạn đến 80 vạn tấn. Điều đó rất thuận lợi cho nhà máy lọc hóa dầu ở chỗ: không phải đầu tư lớn xây dựng cảng.

Gần đảo, trên sông Dinh hiện có hàng loạt cảng khác đang hoạt động như: Dầu khí, Dịch vụ dầu khí, quốc tế Vũng Tàu, Cát Lở, Kho dầu K2 và cảng Hải quân tiếp nhận các tàu từ 7.000 tấn đến 10.000 tấn cập cảng. Tại đảo, nếu xây dựng cảng vươn ra biển từ 1.000 - 1.500 m có thể tiếp nhận tàu trọng tải 30.000 tấn và nếu nối đường ống vươn xa thêm 5 đến 7 km tới cảng nước sâu Sao Mai - Bên Đình (như đã quy hoạch xây dựng), hoặc lập "trạm rót dầu không bến" (như xí nghiệp Liên doanh Vietsovpetro đã làm ở mỏ Bạch Hổ) thì sẽ tiếp nhận tàu chứa dầu hàng chục vạn tấn.

Cách đảo 4 km là sân bay Vũng Tàu hiện đang sử dụng phục vụ dầu khí và du lịch ra Côn Đảo. Trong tương lai, tuyến đường sắt Biên Hòa - Vũng Tàu được xây dựng thì ga Bến Đình chỉ cách khu quy hoạch 7 km. Trên đất liền ven biển giáp với đảo đã có 6 khu công nghiệp với 100 dự án đầu tư tổng vốn đầu tư hơn 3 tỷ USD. Có khu liên hợp Khí - Điện - Đạm và các nhà máy cung cấp nhiên liệu (khí, gas, xăng, dấu), năng lượng (điện), nguyên liệu (thép, kính, gạch men, xi măng, bê tông) cho nhà máy lọc hóa dầu và là nơi tiêu thụ các sản phẩm hóa dầu của nhà máy khi nhà máy hoàn thành.

Dành riêng cho dự án một vị trí trên đảo

Ông Nguyễn Hữu Mạnh, Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh cho biết: Hơn 10 năm qua kể từ khi được phê duyệt quy hoạch, nhưng tỉnh vẫn không cấp phép xây dựng công trình công nghiệp nào trên đảo, để dành đảo cho dự án xây dựng nhà máy lọc hóa dầu.

Tiến sĩ Trương Đình Hội, Phó Giám đốc Trung tâm nghiên cứu và phát triển chế biến dầu cho biết: Khi chúng tôi chọn địa điểm này, sáu tập đoàn dầu khí nước ngoài; trong đó có hai tập đoàn lớn là Total và Shell xin đầu tư. Đây không phải là địa điểm duy nhất Trung tâm "chấm", mà có đến tám địa điểm khác nữa ở các tỉnh phía nam để so sánh.

Ông Hội cho biết thêm: Chúng tôi mới đến  khu Gò Da (Đồng Nai) và sẽ xuống Cần Thơ, Cà Mau xem xét tiếp. Riêng tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu còn có thuận lợi hơn những nơi khác là trung tâm dầu - khí, có hệ thống cảng nước sâu lớn nhất khu vực, là một trong hai trung tâm sản xuất điện lớn nhất Việt Nam hiện nay.

Riêng về cảng để tiếp nhận các tàu lớn, mối năm chỉ phải tốn 2 triệu USD nạo vét trong khi nếu  xây dựng ở Vân Phong (thuộc miền trung) thì phải tốn tới 20 triệu USD. So với trước đây, khi chúng tôi chọn Long Sơn thì hiện nay, Bà Rịa-Vũng Tàu có điều kiện thuận lợi hơn rất nhiều với việc đã hoàn thành hai đường ống dẫn khí, có điện, có cảng nước sâu Bà Rịa Serece, có nước ngọt đưa sang đảo và đảo không ngăn cách, cô lập như trước, nên chúng tôi thấy nơi đây đủ điều kiện xây dựng nhà máy lọc dầu và có thể xây dựng nhà máy chế biến nhiều loại sản phẩm hơn. Tuy nhiên, chúng tôi còn trình Chính phủ để xem xét, cân nhắc các nơi, nghiên cứu thêm về các mặt giao thông, thông tin liên lạc và đưa ra dự án xây dựng nhà máy cỡ nào cho phù hợp.

Theo ý kiến của một số chuyên gia trong đoàn thì nơi đây có thể xây dựng Nhà máy lọc hóa dầu liên hợp, tích hợp nhiều phân xưởng, sản xuất ra nhiều loại sản phẩm đồng bộ (các nhà máy ở Dung Quất, Nghi Sơn chưa phải nhà máy liên hợp, tích hợp), với tổng vốn đầu tư khoảng 3 tỷ USD, lớn gấp hai lần Nhà máy Dung Quất và quy mô sản xuất từ 7 đến 9 triệu tấn dầu/năm.