Vũng Áng - điểm đến của các nhà đầu tư

Khai thác thế mạnh tại chỗ

Lời giải cho bài toán phát triển của Hà Tĩnh dựa trên cơ sở phát triển nhanh công nghiệp, chỉ có công nghiệp mới giúp Hà Tĩnh vươn lên đạt được mục tiêu thoát nghèo. Từ định hướng đó, tỉnh Hà Tĩnh đã tập trung xây dựng Khu kinh tế (KKT) Vũng Áng, với sự hỗ trợ của Chính phủ và các bộ, ngành T.Ư để tạo ra "cú hích".

Vũng Áng là điểm hội tụ đủ tiềm năng, lợi thế cho việc hình thành và phát triển khu kinh tế tổng hợp, nằm trên quốc lộ 1A. Là đòn gánh nối liền giữa hai vùng miền, cách sân bay Vinh 109 km và khu du lịch Phong Nha - Kẻ Bàng 110 km.

Cách Hà Nội, Ðà Nẵng đều 400 km và TP Hồ Chí Minh 1.300 km... KKT này nằm trên các tuyến giao lưu quốc tế, liên vùng và hành lang Ðông-Tây của miền trung. Từ KKT Vũng Áng theo quốc lộ 8 qua cửa khẩu Cầu Treo hay theo quốc lộ 12A qua cửa khẩu Cha Lo đến tỉnh Khăm Muộn, thủ đô Viêng Chăn nước CHDCND Lào và vùng đông - bắc Thái-lan khoảng  400 - 500 km.

 Từ Vũng Áng đến Lào và vùng đông-bắc Thái-lan theo quốc lộ 12 là khoảng cách ngắn nhất so với các tuyến đường bộ khác. Với cự ly này, doanh nhân hay du khách ở Thái-lan, Lào đi đường bộ trong ngày đã có thể có mặt tại KKT Vũng Áng.

"Mặt tiền" KKT này là cảng Vũng Áng - một trong những cảng biển nước sâu lý tưởng, thuận tiện cho vận tải biển trong nước và quốc tế. Cảng Vũng Áng được quy hoạch trong tổng thể phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam đến năm 2010, trong đó gồm cảng Sơn Dương với độ sâu 25 m bảo đảm cho tàu có trọng tải 50.000 - 100.000 tấn, công suất 2,6-3,9 triệu tấn/năm.

Cảng cách phao số 0 là 0,8 hải lý, rất thuận lợi cho tàu  ra vào. Cầu cảng số 1 đã đưa vào hoạt động từ năm 2002 và đã khai thác hết công suất thiết kế là 460 nghìn tấn hàng/năm; cầu cảng số 2, công suất thiết kế 0,8 triệu tấn/năm, dành cho tàu 50.000 tấn đang được xây dựng. Trong quy hoạch, cảng Vũng Áng sẽ xây dựng thêm một số cầu cảng dành riêng cho nước bạn Lào...

Với vị trí khá thuận lợi, KKT này sẽ trở thành trung tâm quan trọng trong hợp tác giao lưu, trao đổi hàng hóa, dịch vụ giữa miền trung Việt Nam với vùng Trung Lào, các tỉnh đông-bắc Thái-lan và Mi-an-ma thuộc tiểu vùng sông Mê Công. Ðồng thời, đóng vai trò cửa ngõ ra Biển Ðông thuận lợi nhất cho các nước xuất, nhập khẩu hàng hóa...

KKT Vũng Áng có diện tích quy hoạch rộng 22.781 ha, nằm ở phía nam Hà Tĩnh, gồm chín xã thuộc huyện Kỳ Anh, có quỹ đất lớn, dân cư thưa, sản xuất nông nghiệp kém hiệu quả, cho nên thuận lợi cho công tác giải phóng mặt bằng và chi phí xây dựng thấp hơn các vùng khác.  Theo nghiên cứu của các nhà địa chất, KKT này không nằm trong vùng có động đất, sóng thần nguy hiểm; nằm gần các hệ thống thủy  lợi Sông Trí, Kim Sơn, Mộc Hương và Tàu Voi trữ lượng nước hàng chục triệu m3, đủ cung cấp nước cho nhu cầu sinh hoạt và sản xuất công nghiệp. Ngoài ra, Vũng Áng còn có bãi biển thoải dài, đầy cát trắng, có thể phát triển du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng biển - đảo.

Vũng Áng cũng gần các trung tâm, các điểm di sản văn hóa thế giới ở miền trung như Phong Nha- Kẻ Bàng, cố đô Huế. Không chỉ có vị trí địa lý thuận lợi, KKT Vũng Áng còn nằm gần các nguồn tài nguyên khoáng sản quý có trữ lượng lớn. Ðó là các mỏ ti-tan gần như lộ thiên, trữ lượng hơn 4,6 triệu tấn (chiếm một phần ba trữ lượng cả nước, nằm dọc bờ biển Hà Tĩnh), và các mỏ khác như man-gan, vàng sa khoáng... Ðáng chú ý là mỏ sắt Thạch Khê (Thạch Hà) có trữ lượng 554 triệu tấn, chiếm hơn một phần hai trữ lượng của cả nước và mỏ sắt lộ thiên trữ lượng mười triệu tấn nằm ở hai huyện Vũ Quang và Hương Sơn, các mỏ này đều có hàm lượng sắt lớn, chiếm 60-65%...

Tăng cường thu hút đầu tư

Việc hình thành KKT Vũng Áng có ý nghĩa quan trọng trong đổi mới phát triển kinh tế, là cơ hội lớn cho Hà Tĩnh thực hiện mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa và đẩy mạnh công cuộc hội nhập kinh tế. Nghị quyết số 39-NQ/T.Ư ngày 16-8-2004 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế-xã hội, an ninh - quốc phòng vùng Bắc Trung Bộ và ven biển Trung Bộ đến năm 2010, trong đó có Hà Tĩnh, đã xác định mục tiêu phát triển vùng đất này. 

Ðể Hà Tĩnh khai thác tài nguyên khoáng sản và phát triển KKT Vũng Áng, Thủ tướng Chính phủ đã giao các bộ, ngành liên quan lập báo cáo tiền khả thi khu liên hợp luyện thép lớn nhất Việt Nam. Tháng 11-2004, Tổng công ty thép Việt Nam cùng Công ty tư vấn Arcelor, Cộng hòa Pháp hoàn thành báo cáo tiền khả thi xây dựng nhà máy thép liên hợp tại Vũng Áng với công suất 4,5 triệu tấn sản phẩm/năm.

Tiếp đến, ngày 3-4-2006, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 72/2006/QÐ-TTg, về việc thành lập và ban hành Quy chế hoạt động của KKT Vũng Áng trên cơ sở vận dụng các cơ chế, chính sách ưu đãi đối với các khu công nghiệp, khu kinh tế khác trong cả nước, nhằm xây dựng KTT Vũng Áng trở thành khu vực có môi trường đầu tư, kinh doanh thuận lợi bằng các cơ chế, chính sách khuyến khích và ưu đãi đặc biệt (như khu phi thuế quan, kho ngoại quan...).

Trước đó, ngày 9-11-2005, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 1195/QÐ-TTg, về việc quy định một số cơ chế, chính sách đặc thù để đầu tư xây dựng các công trình điện cấp bách giai đoạn 2006-2010. Trong đó có Nhà máy nhiệt điện Vũng Áng, công suất hơn 3.000 MW.  Riêng dự án khu liên hợp luyện thép và khai thác mỏ sắt thuộc dự án quốc gia, có nguồn vốn đầu tư khoảng 3,5 tỷ USD, dự kiến khởi công vào cuối năm 2006 đầu năm 2007.

Khu công nghiệp này sẽ giải quyết việc làm cho hàng vạn lao động cùng với nguồn thu ngân sách hàng chục nghìn tỷ đồng. Dự án Nhà máy nhiệt điện Vũng Áng giai đoạn 1, số vốn khoảng 1 tỷ USD, công suất 1.000 MW, do Tổng công ty lắp máy Việt Nam LILAMA làm chủ đầu tư. Với cơ chế đặc biệt về đầu tư xây dựng, huy động vốn cùng với sự giúp đỡ, tạo điều kiện của tỉnh,  chủ đầu tư có thể khởi công xây dựng nhà máy vào tháng 6-2006, dự kiến đến năm 2009 sẽ phát điện, hòa vào lưới điện quốc gia, đồng thời cung cấp điện trực tiếp cho KKT Vũng Áng.

Với việc hoàn thành nhà máy nhiệt điện, đầu tư xây dựng thêm hai cầu cảng, nâng công suất bốc xếp, hằng năm cảng Vũng Áng sẽ tiếp nhận 10 triệu tấn than phục vụ nhà máy điện. Từ đây, Hà Tĩnh sẽ có nguồn thu ngân sách hơn 3.000 tỷ đồng/năm, góp phần phát triển kinh tế - xã hội. Về lâu dài, Hà Tĩnh đẩy nhanh chương trình xúc tiến đầu tư mời gọi các nhà đầu tư trong và ngoài nước đến Vũng Áng

Trước mắt, một số dự án đầu tư đã được triển khai như dự án Pitmen 50.000 tấn sản phẩm/năm do Tổng công ty Khoáng sản và Thương mại Hà Tĩnh làm chủ đầu tư, với số vốn khoảng 100 triệu USD, dự kiến hoàn thành vào năm 2009, sẽ xuất khẩu 50% sản phẩm với doanh thu 55-65 triệu USD/năm...

Với những lợi thế kể trên, khi xây dựng cơ sở hạ tầng hoàn chỉnh, KKT Vũng Áng sẽ hấp dẫn, thu hút các nguồn ODA và FDI đầu tư vào các lĩnh vực sản xuất công nghiệp. Ðặc biệt là các ngành kinh tế "đòn bẩy" như luyện thép, đóng tàu và cơ khí tàu thủy, cảng và dịch vụ cảng, cùng với các ngành công nghiệp dịch vụ khác. Trong tương lai không xa, Vũng Áng sẽ trở thành khu kinh tế động lực không chỉ của Hà Tĩnh, bắc Quảng Bình, mà cho cả khu vực bắc miền trung, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội Hà Tĩnh và khu vực. Ðó là phương hướng mục tiêu, nhiệm vụ mà Ðại hội Ðảng bộ Hà Tĩnh, nhiệm kỳ 2005 - 2010 phấn đấu.