Hiện nay, sau khi một số địa phương áp dụng biện pháp tăng cường, nâng cao phòng, chống dịch, dẫn đến việc đi lại, vận chuyển hàng hóa gặp nhiều khó khăn. Trong đó, TP Cần Thơ đưa ra một số yêu cầu như phải đăng ký trước với ngành công thương, rồi trung chuyển hàng hóa trước khi đưa vào, gây ảnh hưởng rất lớn đến nhu cầu luân chuyển, tiêu thụ hàng hóa, đặc biệt là hàng nông sản, thiết bị, vật tư y tế thiết yếu. Một số địa phương yêu cầu lái xe đã có giấy nhận diện phải có giấy đi đường do địa phương cấp,…
Lưu thông nông sản gặp khó
Tại cuộc họp, Thứ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến đánh giá cao sự chỉ đạo, điều hành của Bộ Giao thông vận tải trong tổ chức giao thông, bảo đảm vận tải hàng hóa thông suốt, kịp thời nắm bắt những vướng mắc thực tiễn để kiến nghị cấp có thẩm quyền ban hành văn bản chỉ đạo thống nhất triển khai thực hiện, cũng như chủ động điều chỉnh, hướng dẫn cho phù hợp với tình huống thực tiễn. Tuy nhiên, do một số địa phương khi triển khai vẫn chưa thống nhất, còn có những quy định cá biệt, chưa đúng tinh thần chỉ đạo chung nên vận tải hàng hóa, đặc biệt là nông sản gặp nhiều khó khăn.
Ông Phùng Đức Tiến cho hay: Giai đoạn này, sản xuất nông sản tương đối dồi dào nhưng nếu không có sự chuẩn bị tốt, dự phòng tốt thì nguy cơ bị thiếu rất cao, đặc biệt trong bối cảnh dịch bệnh diễn biến phức tạp. Hiện nay, một số chuỗi sản xuất nông sản bị đứt gãy, sản xuất “3 tại chỗ” cũng gặp nhiều khó khăn. Nhiều nhà máy giết mổ, chế biến có công nhân bị F0 dẫn đến dừng sản xuất,…
Bên cạnh đó, bếp ăn công trường, nhà máy, khu công nghiệp dừng hoạt động hoặc giảm công suất dẫn đến tiêu thụ hàng hóa nông sản giảm mạnh (trong khi đến 65-70% sản lượng nông sản tiêu thụ tại đây). Hơn nữa, giá vật tư đầu vào như vật tư, thú ý, thức ăn gia súc, phân bón,… tăng cao, chi phí logistics tăng, container rỗng thiếu… dẫn đến sản xuất nông nghiệp lâm vào bế tắc.
Trong ba ngày qua, các tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh, hay Cần Thơ khi phương tiện đã có giấy nhận diện mã QR, người trên xe có giấy xét nghiệm nhưng vẫn không được lưu thông vào.
Cá biệt như Cần Thơ, có doanh nghiệp vận tải cung cấp bao bì đóng gói trứng 2 ngày nay không đi vào được dẫn đến thiếu trứng cho thị trường TP Hồ Chí Minh (nhu cầu khoảng 1 triệu quả/ngày), phương tiện chở vật tư nông nghiệp bị ách tắc, thiếu nguyên liệu để sản xuất… Nhiều địa phương yêu cầu lái xe phải có giấy xét nghiệm PCR có giá trị trong vòng 48 tiếng, không thống nhất với quy định, hướng dẫn của Bộ Y tế,…
Ông Tiến nhấn mạnh: Cần phải quán triệt tư tưởng, nhận thức chung để thống nhất thực hiện, không để ùn ứ hàng hóa, ảnh hưởng tiêu thụ do thiếu nhất quán trong triển khai thực hiện của các địa phương. Phải bảo đảm kết nối thông suốt cung - cầu tiêu thụ. Trước mắt phải giữ vững đà tăng trưởng của khu vực phía bắc để bảo đảm cung ứng và có phần dự phòng, phần dư để điều tiết cho thị trường miền nam… Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn hoàn toàn tán thành quan điểm các địa phương phải thực hiện nghiêm túc quy định phòng, chống dịch, song không nên tạo ra cát cứ, ách tắc trong phân phối, nông sản có tính mùa vụ, nếu không sẽ ảnh hưởng chuỗi giá trị gia tăng.
Đồng quan điểm, Vụ trưởng Thị trường trong nước (Bộ Công thương) Trần Duy Đông cũng khẳng định, Chính phủ đã chỉ đạo đường nào cũng là “luồng xanh”, chỉ không được phép vận chuyển hàng hóa bị cấm nên đề nghị các tỉnh phải rà soát lại các văn bản chỉ đạo trái với tinh thần của Chính phủ, Bộ Giao thông vận tải.
Các địa phương như An Giang, Trà Vinh, Bạc Liêu yêu cầu giấy xét nghiệm PCR trong vòng 48 tiếng, hoặc lái xe đã có giấy xét nghiệm còn hiệu lực vẫn phải xét nghiệm nhanh trước khi lưu thông qua địa bàn là không có căn cứ khoa học, gây thêm bức xúc, ùn tắc và gây tâm lý chán nản của đội ngũ lái xe trong khi lực lượng này đang thiếu hiện nay. Bộ Công thương đã kiểm điểm gay gắt Sở Công thương Cần Thơ về những quy định tréo ngoe vừa qua chỉ đạo các Sở Công thương khác rút kinh nghiệm chung.
Lý do thiếu thuyết phục
Ông Nguyễn Ngọc Hè, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân TP Cần Thơ lý giải: Nếu để như hiện nay, có hơn 3.000 điểm giao nhận hàng hóa trong trung tâm thành phố thì không kiểm soát được. Chính vì vậy, để phòng dịch, thành phố đã yêu cầu doanh nghiệp vận tải, chủ phương tiện có nhu cầu đi qua trung tâm thành phố đăng ký trước qua điện thoại, Zalo, email để phân luồng, điều tiết giao thông hợp lý. Còn hàng hóa bốc dỡ, thành phố tổ chức 12 điểm trung chuyển tại các cửa ngõ để hạn chế phương tiện và người đi từ vùng dịch về vào trung tâm. Việc yêu cầu đăng ký trước không phải gia tăng thủ tục hành chính mà là giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp, phương tiện lưu thông.
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể nêu quan điểm, lý do của TP Cần Thơ như vậy không thuyết phục. Cần Thơ là thủ phủ miền tây, là điểm trung chuyển lớn, những trục quốc lộ quan trọng đều đi qua thành phố mà hiện nay mỗi ngày chỉ khoảng 3.000 - 4.000 phương tiện đi, đến và đi qua thành phố là không lớn. Ở TP Hồ Chí Minh, Đồng Nai đang ảnh hưởng dịch bệnh, nhưng lưu lượng phương tiện lớn hơn rất nhiều, các địa phương này vẫn tổ chức tốt và bảo đảm phòng, chống dịch. “Sáng 25/8, Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng phải gọi điện cầu cứu tôi vì xe chở oxy về Sóc Trăng không qua được Cần Thơ, tôi phải gọi cho Chủ tịch UBND thành phố để xử lý; nếu như thế này Cần Thơ vừa gây khó khăn cho chính mình và cho cả các tỉnh miền Tây”. Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể nêu thí dụ.
Người đứng đầu Bộ Giao thông vận tải khẳng định, trong bối cảnh hết sức khó khăn do dịch bệnh hiện nay, việc duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh, lưu thông hàng hóa, nông sản là vô cùng có ý nghĩa để kịp thời cung ứng nhu cầu thiết yếu của người dân, phục vụ phát triển kinh tế đất nước, tạo đà tăng trưởng. Chúng ta đã rất nỗ lực, cố gắng tuy nhiên vẫn chưa đáp ứng được so với yêu cầu.
Chính vì vậy, cần có sự thống nhất cao giữa các bộ, ngành liên quan và địa phương, phải coi tất cả hàng hóa đều là thiết yếu trừ hàng cấm, tất cả đều quan trọng. Tất cả các tuyến đường bộ là luồng xanh để phục vụ vận chuyển hàng hóa, tất cả các tuyến đường thủy cũng đều là luồng xanh. Triển khai chống dịch tại địa phương không được trái với quan điểm chỉ đạo của Chính phủ, cần rà soát lại, cái gì trái thì bãi bỏ, chưa hợp lý phải điều chỉnh. Khi tổ chức kiểm soát không được để ùn tắc giao thông kéo dài, nếu xảy ra ùn tắc phải xả chốt ngay để tránh nguy cơ lây lan dịch bệnh, gây bức xúc cho lái xe và ách tắc hàng hóa.
Các địa phương cần thống nhất công nhận kết quả xét nghiệm âm tính của phương pháp RT-PCR và test nhanh kháng nguyên có hiệu lực trong 72 giờ. Quan tâm đúng mức ưu tiên tiêm vaccine cho lái xe, phục vụ và đội ngũ bốc xếp hàng hóa; không tổ chức trung chuyển hàng hóa. Khi đưa ra các biện pháp, quy định cần đánh giá kỹ, lường trước các tình huống phát sinh không cần thiết, gây khó khăn, tốn kém cho doanh nghiệp và người dân trong khâu lưu thông, vận chuyển hàng hóa.
