Nghĩa Trai là làng nghề truyền thống trồng và chế biến cây dược liệu lâu đời, đặc biệt là loài hoa cúc chi đã được người dân nơi đây canh tác hàng trăm năm. Đây cũng là một vị thuốc quý có nhiều công dụng tốt cho sức khỏe trong y học cổ truyền.
Đang vào chính vụ thu hoạch, cánh đồng làng Nghĩa Trai phủ một màu vàng rực rỡ vô cùng bắt mắt của các luống hoa cúc chi.
Cúc chi còn có tên gọi khác là kim cúc hay cúc tiến vua, do từ xưa đã được trồng để lấy hoa dâng lên vua, chúa làm dược liệu.
Những luống hoa ngay hàng thẳng lối nằm san sát nhau tạo nên những mảng vàng rực trải dài ngút tầm mắt.
Cúc chi mỗi năm chỉ có một vụ. Hoa được trồng từ khoảng tháng 6 dương lịch, đến cuối tháng 11 bắt đầu bung nở, báo hiệu mùa thu hoạch rộ trong tháng 12 cho đến Tết Dương lịch.
Có nhiều nơi đã thử trồng cúc chi nhưng chỉ có hoa cúc ở đây dưới bàn tay chăm sóc của người nông dân Nghĩa Trai bao đời gắn bó với loài hoa này mới cho ra chất lượng đặc trưng của một vị thuốc quý, từ xưa đã được xếp vào hàng thượng phẩm và đem tiến vua.
Vào chính vụ, cả cánh đồng rộn ràng tiếng nói cười của các bà, các chị thu hoạch cúc. Theo chia sẻ của người dân địa phương, cúc chi có chất lượng tốt nhất khi đang bung nở ở độ đẹp nhất và chưa kịp tàn.
Vì thế, các thành viên trong gia đình từ trẻ con, thanh niên đến người già đều được huy động ra đồng tranh thủ hái hoa. Nhiều chủ vườn cũng thuê người phụ giúp thu hoạch khi hoa đã nở rộ.
Không khí nhộn nhịp, vui tươi chen lẫn giữa những mảng vàng hút mắt, làm sáng bừng cả khung cảnh mùa đông.
Việc thu hái hoa được thực hiện thủ công, không đòi hỏi nhiều kỹ năng đặc biệt nhưng cần khéo léo, tỉ mỉ để không làm nát bông và hạn chế rụng cánh hoa. Mỗi ngày, một người có thể thu hoạch được từ 15-20 kg hoa tươi.
Em bé cũng theo bà, theo mẹ ra đồng thu hoạch hoa.
Vẻ đẹp mộc mạc nhưng cũng không kém phần cuốn hút của cánh đồng hoa cúc chỉ cách trung tâm Hà Nội khoảng 20 km đã thu hút nhiều bạn trẻ, du khách tới ngắm hoa, chụp ảnh.
Nhiều người tự tay chọn hái cho mình một bó hoa tươi về cắm, và sau đó sẽ có ngay thành phẩm là những bông hoa cúc chi để làm trà.
Những luống hoa sau khi thu hái sẽ tiếp tục được chăm sóc cẩn thận để đợi vụ mùa sau.
Mỗi sào hoa cúc ước tính thu được khoảng 450 kg hoa tươi, và phải cần 5-7 kg hoa tươi mới làm được 1kg hoa khô.
Vào vụ hoa, khắp các khoảng sân trong thôn Nghĩa Trai như được trải thảm vàng cúc chi.
Mùi thơm dịu nhẹ, phảng phất đặc trưng của loài hoa quý len lỏi từng ngõ ngách làng quê yên bình.
Hoa cúc chi có thể dùng tươi nhưng thường được sấy khô để làm trà hoặc kết hợp với các vị thuốc khác, giúp thanh nhiệt, giải độc, mát gan, chữa mất ngủ.
