Thực tế công tác đoàn và phong trào thanh niên, thiếu niên nhiều năm qua cho thấy, ở đâu có cán bộ đoàn nhiệt huyết, trách nhiệm và có trình độ thì ở đó hoạt động đoàn ghi dấu ấn sâu sắc trong tuổi trẻ và các tầng lớp nhân dân; tổ chức đoàn khẳng định vị trí quan trọng của mình trong hệ thống chính trị, cán bộ đoàn được nhân dân và thanh niên quý trọng, tin tưởng. Tuy nhiên, những điểm sáng như vậy chưa có nhiều, nhất là ở cơ sở. Vẫn còn hiện tượng cán bộ đoàn năng lực yếu, thiếu kỹ năng hoạt động; có không ít cán bộ đoàn coi công tác đoàn, tổ chức đoàn là "trạm trung chuyển" trên con đường lập nghiệp; có một bộ phận cán bộ đoàn trình độ thấp, năng lực hạn chế, nói nhiều hơn làm... Ðây là những nguyên nhân khiến hoạt động của Ðoàn Thanh niên chưa hấp dẫn, không thu hút được thanh niên tham gia.
Một trong những đặc điểm quan trọng nhất làm nên thành công của tổ chức đoàn là thực hiện tốt công tác vận động thanh niên. Muốn vậy, cán bộ đoàn từ T.Ư đến cơ sở phải gần gũi thanh niên, hiểu rõ tâm tư, nguyện vọng của thanh niên. Bên cạnh đó, sự phát triển của các tầng lớp thanh niên trong những năm qua đòi hỏi người cán bộ đoàn phải tự nâng cao trình độ chuyên môn cùng với việc rèn luyện các kỹ năng hoạt động. Vì vậy, yêu cầu trẻ hóa, nâng cao trình độ, sự tâm huyết, ý thức trách nhiệm cho cán bộ đoàn đang là vấn đề quan trọng và cấp bách. Tham dự Ðại hội Ðoàn toàn quốc lần thứ X sắp diễn ra, có 20% số đại biểu có trình độ học vấn từ thạc sĩ trở lên, trong đó hai người có học hàm Phó Giáo sư. Trình độ lý luận chính trị trung cấp, cao cấp có gần 700 đại biểu, chiếm gần 67%. Ðây là một tín hiệu đáng mừng bởi điều đó sẽ góp phần quan trọng từng bước nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ đoàn và hoạt động của Ðoàn Thanh niên.
Trong thời kỳ đổi mới của đất nước, các hoạt động của tổ chức đoàn cần phải có những chương trình hành động xuất phát từ thực tế cuộc sống, đáp ứng nhu cầu của thanh niên, của nhân dân. Quan trọng hơn, các hoạt động đó cần thể hiện được trí tuệ, sự xung kích, sáng tạo của tuổi trẻ. Qua đó, các hoạt động sẽ thu hút đông đảo đoàn viên, thanh niên tham gia và việc đến với đoàn sẽ là nhu cầu tự thân của thế hệ trẻ.