Những sai lầm chăm sóc trẻ bị bệnh tay chân miệng

NDO -

Mặc dù tay chân miệng không phải là một bệnh mới, nhưng hiện nay vẫn còn nhiều quan niệm sai lầm trong cách chăm sóc trẻ. 

Bác sĩ Kim Thoa khám cho bệnh nhi.
Bác sĩ Kim Thoa khám cho bệnh nhi.

Theo Bộ Y tế, trên hệ thống giám sát bệnh truyền nhiễm từ đầu năm 2022 đến nay cho thấy cả nước đã ghi nhận 5.545 trường hợp mắc bệnh tay chân miệng, trong đó có 1 trường hợp tử vong tại Bình Thuận.

So với cùng kỳ năm 2021, số mắc giảm 83,3%, tử vong giảm 9 trường hợp. Tuy nhiên, số mắc có xu hướng gia tăng chủ yếu khu vực miền nam và cục bộ tại một số tỉnh, thành phố như: TP Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Bình Dương, Sóc Trăng.

Trong 4 tháng đầu năm 2022, TP Hồ Chí Minh ghi nhận 2.562 ca với 96% các trẻ mắc bệnh ở độ tuổi từ 1-5 tuổi. Trong tuần 20 ghi nhận thêm 882 ca bệnh tay chân miệng, tăng gấp 2 lần so với trung bình 4 tuần trước đó. Trong đó số ca bệnh tăng ở cả các trường hợp nhập viện điều trị nội trú và khám ngoại trú.

Số ca bệnh tay chân miệng tiếp tục tăng cao ở hầu hết các quận huyện và thành phố Thủ Đức. Các quận huyện có số ca tăng so với trung bình 4 tuần trước là Bình Tân, Khu vực 3 của thành phố Thủ Đức, Tân Phú, Gò Vấp.
 
Bệnh "tay, chân, miệng" là bệnh do siêu vi trùng đường ruột gây ra, thường xảy ra đối với trẻ ở lứa tuổi nhà trẻ.

Trẻ mắc tay chân miệng thường có các triệu chứng điển hình như nốt hồng ban bóng nước ở lòng bàn tay, lòng bàn chân, trong miệng (gây vết loét miệng), đầu gối, mông, hay nổi rải rác ở những vị trí khác trên cơ thể (đặc biệt, những bóng nước này khi ấn vào thường không đau, không ngứa) kèm theo triệu chứng sốt nhẹ, nôn ói và tiêu chảy...

Theo ThS, BS Lê Phan Kim Thoa, Trưởng khoa Nhi Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP Hồ Chí Minh, đến nay vẫn chưa có thuốc đặc hiệu điều trị bệnh. Tay chân miệng chủ yếu được điều trị triệu chứng như hạ sốt, giảm đau do các vết loét gây nên và điều trị các biến chứng nếu có. Đối với những trường hợp nhẹ, chỉ cần sử dụng thuốc giảm đau, an thần...

Tuy nhiên trẻ cần được theo dõi sát, để xử trí kịp thời những biến chứng xảy ra. Bệnh sẽ tự khỏi sau vài ngày, những nốt hồng ban sẽ lặn đi, không để lại sẹo. Nhưng nếu nguyên nhân gây bệnh là do virus Entero 71, thì có thể dẫn đến tử vong (do biến chứng viêm não màng não, viêm cơ tim, phù phổi..) nếu không xử trí kịp thời.

Mặc dù tay chân miệng không phải là một bệnh mới, nhưng hiện nay vẫn còn nhiều quan niệm sai lầm trong cách chăm sóc trẻ. 

Theo ThS, BS Lê Phan Kim Thoa, một số phụ huynh quan niệm khi trẻ bị tay chân miệng càng ủ trẻ, hạn chế tắm rửa để trẻ ra ban càng nhiều thì sẽ càng mau lành. Tuy nhiên đây là quan niệm hoàn toàn sai bởi vì nếu ủ trẻ nhiều quá trẻ sẽ bị nhiễm trùng da, để lại sẹo. Trong khi chăm sóc trẻ tay chân miệng cần giữ cho các nốt ban thoáng sẽ mau lành hơn và không để lại sẹo. 

Phụ huynh thường nghĩ con mình ở nhà thì không thể nào bị bệnh tay chân miệng được. Nhưng tay chân miệng có thể lây qua trung gian người chăm sóc. Trẻ không đi nhà trẻ vẫn có thể mắc bệnh do tiếp xúc người mắc bệnh không có triệu chứng, thường là người lớn.

Theo bác sĩ Thoa, quan niệm chỉ có những trẻ nhỏ mới bị tay chân miệng là không đúng. Tay chân miệng đa số chỉ gặp ở những trẻ dưới 5 tuổi, đặc biệt những trẻ dưới 3 tuổi, nhưng thực tế, người lớn vẫn có thể bị và trẻ lớn vẫn có thể bị tay chân miệng.

Thậm chí nhiều trẻ lớn mắc tay chân miệng cũng có thể gặp biến chứng dẫn đến suy hô hấp, suy tuần hoàn. Do vậy, phụ huynh nên bảo vệ con và chăm sóc trẻ đúng cách để tránh mắc bệnh.

Trẻ bị bệnh tay chân miệng điển hình sẽ có biểu hiện loét miệng kèm nổi sẩn ở lòng bàn tay bàn chân, tuy nhiên có những trẻ chỉ có biểu hiện loét miệng đơn thuần hoặc chỉ nổi sẩn ngoài da, đặc biệt nếu chỉ nổi ở mông rất dễ lầm với hăm tã.

Sang thương da trong bệnh tay chân miệng thường không gây đau hay ngứa, do đó không nên tự ý bôi các loại thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ vì khi bôi thuốc sẽ che đi các dấu hiệu trên sang thương da, do đó các bác sĩ rất khó chẩn đoán hay theo dõi diễn tiến của sang thương da. 

Một sai lầm về tay chân miệng được bác sĩ Thoa liệt kê là trẻ khó ngủ, giật mình quấy khóc là do bị đau miệng. Thực tế, trẻ mắc bệnh tay chân miệng khi có biểu hiện giật mình chới với là đã có biến chứng, cần được đưa đến bệnh viện khám để kịp thời điều trị.  

Để phòng ngừa trẻ tránh mắc tay chân miệng, cha mẹ nên chú ý vệ sinh môi trường sạch sẽ và thường xuyên làm vệ sinh đồ chơi của trẻ. Phụ huynh nên hướng dẫn con rửa bằng xà phòng mỗi ngày, lau nhà bằng những dung dịch lau nhà. 

Một điều đặc biệt nữa là nếu trẻ bị tay chân miệng, phụ huynh phải hạn chế cho trẻ tiếp xúc với những trẻ khác, hạn chế lây nhiễm.