Theo báo cáo của Ủy ban nhân dân huyện Cư Kuin, trong nhiều năm qua, huyện Cư Kuin thường xuyên phải đối mặt với tình trạng ngập úng cục bộ vào mùa mưa tại một số vị trí dọc tuyến Quốc lộ 27 và Tỉnh lộ 10 thuộc khu trung tâm hành chính huyện, gây mất an toàn giao thông, ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh và đời sống sinh hoạt của nhân dân.
Nguyên nhân chính gây ra tình trạng ngập úng cục bộ tại khu trung tâm hành chính huyện đoạn từ Km14+200 đến Km16+800 Quốc lộ 27 là do hạ tầng khu trung tâm hành chính được xây dựng với quy mô lớn nhưng chưa có hệ thống thoát nước tương ứng. Mỗi khi mưa to, lượng nước từ các lô cao su của Nông trường cao su 19/8 đổ về khu vực trung tâm huyện dọc theo Tỉnh lộ 10 gây ngập úng cục bộ tại Ban Chỉ huy Quân sự huyện, Ủy ban nhân dân xã Dray Bhăng và tiếp tục chảy qua khu vực vườn rẫy của các hộ dân tràn qua Quốc lộ 27 đoạn qua Trường Trung học phổ thông Y Jút, xã Ea Bhốk, gây mất an toàn giao thông…
Để giải quyết tình trạng này, ngày 6/1/2016, Hội đồng nhân dân tỉnh Đắk Lắk đã ban hành Quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư Dự án hệ thống thoát nước khu trung tâm hành chính huyện Cư Kuin với kinh phí trên 32 tỷ đồng, trong đó 75% vốn ngân sách tỉnh và 25% từ nguồn ngân sách huyện. Dự án có tổng chiều dài toàn tuyến 2,88 Km gồm 3 đoạn: đoạn trên Tỉnh lộ 10 với chiều dài 1,013 km; đoạn trên đường đi Ủy ban nhân dân xã Ea Bhốk chiều dài 1,448 Km; đoạn dẫn ra suối trên đường vào trường học và đường mòn dân sinh với chiều dài 418m. Tuy nhiên, dự án mới khởi công thì phải dừng lại vì người dân không đồng thuận và nảy sinh nhiều bất cập khác.
Để dự án tiếp tục được triển khai, ngày 6/8/2019, Ủy ban nhân dân tỉnh Đắk Lắk đã ban hành Công văn số 6319/UBND-CN đồng ý thỏa thuận điều chỉnh hướng tuyến cống thoát nước thuộc dự án; đồng thời phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng điều chỉnh dự án với tổng mức đầu tư gần 36,7 tỷ đồng, tương ứng với chiều dài toàn tuyến là 3.985 m, có hướng điểm đầu tuyến từ Ban Chỉ huy Quân sự huyện tại Tỉnh lộ 10 - đường CK 14 - đường mòn giao với Quốc lộ 27 - Quốc lộ 27 - đường đi xã Ea Ning - đường mòn ra cửa xả - mương thoát nước đổ ra hồ Ea M’tá, xã Ea Bhốk là điểm cuối.
Sau khi dự án được Ủy ban nhân dân tỉnh Đắk Lắk cấp Giấy phép số 105/GP-UBND cho phép đổ nước mưa vào công trình thủy lợi, phạm vi trong lòng hồ Ea M’tá, xã Ea Bhốk, Ủy ban nhân dân huyện Cư Kuin đã chỉ đạo chủ đầu tư và các đơn vị thi công nỗ lực triển khai thực hiện, tăng cường ca máy, nhân lực, vật lực và khởi công từ tháng 11/2021.
Đến nay, công trình đã cơ bản hoàn thành đoạn từ đầu tuyến đến đoạn đường đi xã Ea Ning. Tuy nhiên, khi các đơn vị đang thi công tuyến đường mòn ra cửa xả là đoạn cuối tuyến có chiều dài khoảng 800m, một số hộ dân đang canh tác tại vùng hạ lưu hồ Ea M’tá chưa nhìn nhận đúng bản chất vấn đề nên phản đối, buộc các cơ quan có liên quan phải tạm dừng việc thi công dự án từ đó đến nay, làm chậm trễ tiến độ thi công dự án.
Ngày 14/7/2022, Ủy ban nhân dân huyện Cư Kuin đã tổ chức đối thoại với hơn 100 người dân của các buôn Ea M’tá, Ea M’tá A, thôn 5, xã Ea Bhốk về vấn đề liên quan việc triển khai thi công dự án. Buổi đối thoại đã ghi nhận nhiều ý kiến, trong đó người dân bày tỏ những lo ngại khi Dự án đi vào hoạt động sẽ khiến mực nước hồ dâng cao, vượt quá sức chứa sẽ đổ về hạ du gây ngập úng lúa và nước tràn miệng giếng gây ô nhiễm, người dân không sử dụng để sinh hoạt được bởi hầu hết người dân khu vực này sử dụng nước giếng…
Để làm rõ những vấn đề người dân lo ngại, Ủy ban nhân dân huyện Cư Kuin đã chỉ đạo các phòng, ban có liên quan và Ủy ban nhân dân xã Ea Bhốk đã có những lý giải cụ thể từng nội dung giúp người dân nắm và hiểu đúng bản chất của vấn đề. Cụ thể, ngay sau khi Ủy ban nhân dân tỉnh Đắk Lắk có chủ trương cho phép Dự án hệ thống thoát nước trung tâm hành chính huyện Cư Kuin đổ nước mưa về hồ Ea M’tá, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đắk Lắk đã chỉ đạo cơ quan chuyên môn kiểm tra tính toán lại tác động của Dự án với công trình sửa chữa và nâng cao an toàn hồ Ea M’tá.
Từ năm 2021, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đắk Lắk đã ban hành văn bản gửi Ủy ban nhân dân huyện và khẳng định dòng chảy phát sinh không ảnh hưởng đáng kể đến khả năng tháo của tràn xả lũ và an toàn công trình hồ Ea M’tá. Quá trình triển khai thi công, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn luôn phối hợp chặt chẽ, trao đổi thông tin với Ủy ban nhân dân huyện Cư Kuin để kịp thời xử lý vấn đề phát sinh.
Ủy ban nhân dân huyện Cư Kuin khẳng định nước mưa đổ về hồ không gây ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng đến nguồn nước sinh hoạt như người dân lo ngại. Trước và trong quá trình thi công, dự án cũng đã được cơ quan chuyên môn lấy mẫu không khí và mẫu nước mặt của hồ Ea M’tá để xét nghiệm, kiểm tra đánh giá định kỳ 6 tháng/lần. Sau khi Dự án hệ thống thoát nước khu trung tâm hành chính huyện đi vào hoạt động, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đắk Lắk cũng sẽ xét nghiệm mẫu nước hồ để kiểm soát chặt chẽ, bảo đảm không xảy ra tình trạng ô nhiễm nguồn nước.
Sau đó, Huyện ủy Cư Kuin đã thành lập Tổ Tuyên truyền vận động gồm: Ban Dân vận Huyện ủy, các tổ chức chính trị-xã hội của huyện tích cực vận động, tuyên truyền cho các hộ dân nhìn nhận đúng bản chất sự việc, tuy nhiên đến nay người dân vẫn không đồng thuận.
Trước những lo ngại của người dân, Ủy ban nhân dân tỉnh Đắk Lắk đã có Quyết định số 2208/QĐ-UBND về việc Thành lập tổ công tác khảo sát lại tác động môi trường, mức độ an toàn hồ đập và tác động đến đời sống người dân trong khu vực đối với Dự án hệ thống thoát nước khu trung tâm hành chính huyện Cư Kuin. Tổ công tác có nhiệm vụ khảo sát, kiểm tra, đánh giá lại tác động môi trường của Dự án. Cùng với đó, khảo sát, kiểm tra, đánh giá lại mức độ an toàn hồ đập đối với công trình thủy lợi hồ chứa nước Ea M’tá, xã Ea Bhốk khi hệ thống thoát nước trung tâm huyện Cư Kuin đổ về lòng hồ. Đồng thời khảo sát, kiểm tra, đánh giá tác động của dự án đối với đời sống người dân trong khu vực, tham mưu báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh kết quả thực hiện của tổ và biện pháp xử lý.
Sau quá trình khảo sát, đánh giá, lấy ý kiến các sở, ngành liên quan về tác động của dự án đối với người dân, ngày 27/12/2022, Văn phòng Tỉnh ủy Đắk Lắk đã có Thông báo số 755-TB/VPTU về ý kiến chỉ đạo của Thường trực Tỉnh ủy về việc bảo vệ thi công để triển khai Dự án Hệ thống thoát nước trung tâm hành chính huyện Cư Kuin. Theo đó, sau khi xem xét Công văn số 432-CV/BCSĐ, ngày 20/12/2022 của Ban cán sự đảng Ủy ban nhân dân tỉnh Đắk Lắk về việc “Báo cáo xin ý kiến chủ trương bảo vệ thi công để triển khai thực hiện Dự án hệ thống thoát nước trung tâm hành chính huyện Cư Kuin”, Thường trực Tỉnh ủy Đắk Lắk giao Ban Cán sự Đảng Ủy ban nhân dân tỉnh lãnh đạo Ủy ban nhân dân tỉnh chỉ đạo các đơn vị có liên quan chủ động triển khai thực hiện các nhiệm vụ bảo đảm quy trình, quy định, báo cáo kết quả để Thường trực Tỉnh ủy biết và theo dõi.
Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thường trực Tỉnh uỷ, Ủy ban nhân dân tỉnh Đắk Lắk, Ủy ban nhân dân huyện Cư Kuin sẽ tiến hành bảo vệ thi công để tiếp tục triển khai thực hiện Dự án hệ thống thoát nước khu trung tâm hành chính huyện Cư Kuin.
Địa điểm, phạm vi bảo vệ thi công là tuyến đường mòn ra cửa xả đổ ra hồ Ea M’tá có chiều dài khoảng 877,7m, chiều rộng khoảng 10m tại buôn Ea M’tá, xã Ea Bhốk, huyện Cư Kuin. Dự kiến thời gian bảo vệ thi công từ ngày 15/3/2023 đến ngày 15/4/2023.
Tại buổi họp báo, đại diện các cơ quan báo chí Trung ương và địa phương đặt nhiều câu hỏi đề nghị Ủy ban nhân dân huyện làm rõ nhiều vấn đề liên quan đến dự án như: Tác động môi trường của dự án đến đời sống người dân; vai trò, trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị liên quan trong quá trình thực hiện tư vấn, khảo sát, thiết kế, thẩm định dự án; các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho người dân buôn Ea M’tá về nguy cơ ngập úng và ô nhiễm nguồn nước sinh hoạt của người dân; hiệu quả của công tác vận động quần chúng trong quá trình thực hiện dự án; tiến độ, thời gian thi công hạn mục còn lại của dự án; phương án bảo vệ thi công hạng mục còn lại của dự án vừa bảo đảm an toàn cho người dân và cả đơn vị thi công…
Phát biểu tại họp báo, Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Cư Kuin Võ Tấn Huy khẳng định, việc triển khai Dự án hệ thống thoát nước trung tâm hành chính huyện Cư Kuin đã được Ủy ban nhân dân huyện thực hiện theo quy trình, thủ tục, đúng quy định của pháp luật. Công tác chuẩn bị bảo vệ thi công cũng đã được bảo đảm các điều kiện cần thiết, huy động sự vào cuộc quyết liệt đồng bộ của cả hệ thống chính trị. Trong quá trình bảo vệ thi công dự án, Ủy ban nhân dân huyện sẵn sàng lắng nghe, hỗ trợ những yêu cầu xác đáng của người dân liên quan đến dự án. Đồng thời kiên quyết xử lý những trường hợp cố tình chống đối, kích động, gây rối, tụ tập đông người, cản trở các đơn vị thi công dự án… để dự án hoàn thành, giải quyết tình trạng ngập úng trong mùa mưa tại khu vực trung tâm hành chính huyện.
