Trải qua hơn 30 năm hình thành và phát triển, APEC đạt nhiều thành tựu thực chất trên cả ba trụ cột hợp tác là tự do hóa thương mại và đầu tư, thuận lợi hóa kinh doanh và hợp tác kinh tế - kỹ thuật. APEC được đánh giá là diễn đàn khởi xướng và đi đầu thúc đẩy xu thế tự do hóa kinh tế, thương mại và đầu tư trong khu vực và trên thế giới. Diễn đàn hiện có 21 nền kinh tế thành viên, đại diện khoảng 38% dân số thế giới, đóng góp khoảng 61% GDP và 47% thương mại toàn cầu.
Quá trình mở rộng, phát triển và những thành tựu đạt được của APEC có phần đóng góp không nhỏ của Việt Nam. Chính thức trở thành thành viên của APEC vào năm 1998, trải qua hơn 20 năm, Việt Nam luôn nỗ lực cùng các nền kinh tế thành viên thúc đẩy hợp tác và duy trì vai trò của APEC tại khu vực. Việt Nam là một trong những thành viên tích cực nhất trong đề xuất các sáng kiến và dự án, với hơn 100 dự án trên nhiều lĩnh vực. Nhiều sáng kiến của Việt Nam được đánh giá thiết thực, đáp ứng quan tâm chung, nhất là về phát triển bao trùm, phát triển nguồn nhân lực trong kỷ nguyên số, tạo thuận lợi thương mại điện tử qua biên giới… Những đóng góp của Việt Nam trong công tác điều hành hoạt động của Diễn đàn thông qua các vị trí như Giám đốc điều hành Ban Thư ký APEC, Chủ tịch, Phó Chủ tịch nhiều Ủy ban và Nhóm công tác chủ chốt... được các thành viên đánh giá cao.
Một trong những đóng góp nổi bật của Việt Nam là việc hai lần đảm nhiệm thành công vai trò chủ nhà APEC vào năm 2006 và 2017. Trong Năm APEC 2017, Việt Nam đề xuất sáng kiến về xây dựng Tầm nhìn APEC đến năm 2040, nhằm đưa ra định hướng hợp tác trong giai đoạn mới. Với sự thúc đẩy của Việt Nam, cũng như sự ủng hộ của các nền kinh tế thành viên, Tầm nhìn APEC đến năm 2040 đã được thông qua tại Hội nghị cấp cao APEC lần thứ 27 diễn ra tháng 11/2020.
Trong bối cảnh dịch Covid-19, chủ nhà APEC 2021 New Zealand đưa ra chủ đề của năm nay là “Cùng phối hợp, Cùng hành động, Cùng tăng trưởng”. Thủ tướng New Zealand Jacinda Ardern nhận định, các hoạt động trong Năm APEC 2021 dù phải tổ chức theo hình thức trực tuyến, song vẫn đạt được những kết quả thiết thực. Nhằm đề ra định hướng hành động trong bối cảnh dịch bệnh vẫn diễn biến khó lường, các thành viên, trong đó có Việt Nam, đã nhất trí thông qua Tuyên bố chung “Vượt qua Covid-19 và đẩy nhanh quá trình phục hồi kinh tế” tại Cuộc họp không chính thức của các nhà lãnh đạo APEC tháng 7 vừa qua.
Nhằm thúc đẩy các ưu tiên phù hợp với chủ đề của Năm APEC 2021, Việt Nam chủ động đề xuất nhiều giải pháp nhằm tránh đứt gãy chuỗi cung ứng, bảo đảm thị trường xuất nhập khẩu của các nền kinh tế trong khu vực; thúc đẩy chia sẻ kinh nghiệm và phối hợp triển khai các giải pháp kinh tế, tài chính để cùng vượt qua khủng hoảng. Bên cạnh đó, Việt Nam đưa ra các đề xuất nhằm tăng cường hỗ trợ doanh nghiệp và người dân, nhất là các nhóm đối tượng dễ bị tổn thương, vượt qua giai đoạn khó khăn và nâng cao khả năng thích ứng trong tình hình mới.
Trong ứng phó dịch Covid-19, Việt Nam là một trong những thành viên đi đầu thúc đẩy APEC cam kết chia sẻ vaccine, bảo đảm phân phối và tiếp cận vaccine bình đẳng, hiệu quả với chi phí hợp lý; đồng thời, kêu gọi các thành viên cam kết chuyển giao công nghệ sản xuất vaccine nhằm mở rộng quy mô sản xuất và cung ứng vaccine, hướng tới miễn dịch cộng đồng.
Bên cạnh nỗ lực ứng phó và phục hồi hậu dịch bệnh, một trong những trọng tâm hợp tác của Năm APEC 2021 là xây dựng và thúc đẩy thông qua Kế hoạch triển khai Tầm nhìn APEC đến năm 2040 tại Tuần lễ cấp cao APEC lần thứ 28. Triển khai tầm nhìn 20 năm tới, Việt Nam tiếp tục đồng hành cùng các nền kinh tế thành viên nỗ lực xây dựng cộng đồng châu Á - Thái Bình Dương mở, năng động, tự cường và hòa bình, vì sự thịnh vượng của tất cả người dân và thế hệ tương lai.
