Tham dự hội nghị có đồng chí Phan Đình Trạc, Bí thư T.Ư Đảng, Trưởng Ban Nội chính T.Ư; các đồng chí lãnh đạo các bộ, ban, ngành, tổ chức chính trị - xã hội ở T.Ư; Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch, Phó Chủ tịch UNBD tỉnh ở các điểm cầu địa phương; đại diện các sở, ban, ngành ở địa phương và đại diện lãnh đạo các cơ quan thi hành án dân sự.
Hệ thống pháp luật cơ bản thống nhất, đồng bộ
Phát biếu ý kiến tại hội nghị, Thủ tướng cho rằng, vai trò, trách nhiệm của Bộ, ngành Tư pháp trong giai đoạn tới ngày càng quan trọng, đòi hỏi Bộ, ngành Tư pháp cần tiếp tục phát huy vai trò “nhạc trưởng” trong việc tham mưu xây dựng và thi hành pháp luật.
Có thể nói, trong 5 năm qua, hệ thống pháp luật của nước ta tiếp tục được hoàn thiện, phát triển cơ bản cân đối trên mọi lĩnh vực. Chất lượng của hệ thống pháp luật có nhiều chuyển biến tích cực, cơ bản bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ. Chúng ta đã gắn kết chặt chẽ giữa việc xây dựng, hoàn thiện pháp luật với nâng cao hiệu lực, hiệu quả tổ chức thi hành pháp luật.
Nhận thức của các cơ quan nhà nước, cán bộ, nhân dân về pháp luật và công tác xây dựng pháp luật được nâng cao. Chúng ta cũng thực hiện gắn kết chặt chẽ công tác xây dựng pháp luật với cải cách tư pháp; tiếp tục xây dựng, hoàn thiện pháp luật về hình sự, dân sự, tố tụng tư pháp, về tổ chức và hoạt động của các cơ quan tư pháp, bồ trợ tư pháp. Qua đó, góp phần bảo vệ công lý, quyền con người, quyền công dân, lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân; phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật; phòng, chống tham nhũng.
Nhấn mạnh năm 2020, mặc dù chịu tác động lớn của đại dịch Covid-19, nhưng cũng là năm thành công của nước ta với những kết quả, thành tích đặc biệt hơn so với các năm trước, Thủ tướng đánh giá cao với tinh thần trách nhiệm cao, nỗ lực phấn đấu, Bộ và ngành Tư pháp hoàn thành tốt mọi các nhiệm vụ được giao, tạo sự tin tưởng không chỉ đối với Quốc hội, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ trong công tác xây dựng và thực thi pháp luật mà còn là chỗ dựa vững chắc cho các bộ, ngành, địa phương trong xử lý các vấn đề pháp lý phát sinh trong chỉ đạo, điều hành.
Trong đó, Bộ Tư pháp đã phát huy tốt vai trò tham mưu, giúp Chính phủ thực hiện quản lý nhà nước về xây dựng và thi hành pháp luật.
Nhấn mạnh vai trò của cán bộ tư pháp, Thủ tướng cho rằng, hệ thống ngành tư pháp với đội ngũ đông đảo hơn 45 nghìn người, luôn gương mẫu, tận tụy trong công việc, thực thi pháp luật, thực thi công vụ, thì đất nước có sự chuyển biến đáng mừng.
“Nhạc trưởng” trong tham mưu, hoạch định chính sách
Thời gian qua, Bộ, ngành Tư pháp đã chủ trì, tham mưu cho Đảng, Nhà nước về việc tổng kết thực hiện nhiều Nghị quyết và văn bản quan trọng của Đảng trên các lĩnh vực xây dựng, hoàn thiện pháp luật, cải cách tư pháp, phổ biến giáo dục pháp luật; tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với tổ chức và hoạt động của luật sư…
“Bộ Tư pháp đã khẳng định được vai trò “nhạc trưởng”, thực hiện tốt công tác nghiên cứu, hoạch định chính sách, tham mưu rà soát, xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật, nâng cao chất lượng tố chức thi hành pháp luật”, Thủ tướng nhấn mạnh.
Đặc biệt, trong năm 2020, Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ do Bộ Tư pháp làm thường trực đã nỗ lực thực hiện tốt nhiệm vụ rà soát văn bản thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của các bộ, ngành, là cơ sở để các bộ, ngành, địa phương đề xuất sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện hệ thống pháp luật trong thời gian tới.
Thủ tướng cũng nêu, trong nhiệm kỳ 2016-2020, Bộ Tư pháp đã thực hiện hiệu quả, trách nhiệm nhiệm vụ cơ quan chủ trì và “đại diện pháp lý” cho Chính phủ trong các vụ tranh chấp với nhà đầu tư nước ngoài, trong đó có nhiều vụ giành thắng lợi, bảo vệ quyền và lợi ích của quốc gia, giữ gìn hình ảnh, môi trường đầu tư của Việt Nam.
Tuy nhiên, Thủ tướng cho rằng, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác tư pháp vẫn còn những tồn tại, hạn chế, bất cập. Theo đó, năng lực xây dựng và thực thi pháp luật chưa cao; việc nghiên cứu, đề xuất chính sách đối với một số dự án chưa có khảo sát, đánh giá kỹ lưỡng; hệ thống pháp luật vẫn còn thiếu đồng bộ, ổn định, chưa sát với thực tiễn; tình trạng chậm ban hành văn bản quy định chi tiết thi hành luật, pháp lệnh chưa được khắc phục triệt để.
Hoạt động của một số tổ chức hành nghề bổ trợ tư pháp (luật sư, công chứng, đấu giá tài sản, thừa phát lại) còn có sai phạm, vi phạm đạo đức nghề nghiệp, gây ảnh hưởng uy tín nghề nghiệp trong xã hội. Việc thực hiện chức năng tự quản của các tổ chức xã hội - nghề nghiệp trong lĩnh vực bố trợ tư pháp còn nhiều bất cập, gây khó khăn trong công tác quản lý nhà nước.
Tổ chức bộ máy, biên chế của các tổ chức pháp chế còn nhiều khó khăn; cán bộ làm công tác xây dựng pháp luật, pháp chế tại các bộ, ngành, địa phương thiếu về số lượng, chất lượng, trình độ chuyên môn chưa đáp ứng được yêu cầu công việc; nguồn lực tài chính dành cho công tác xây dựng và thi hành pháp luật chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn.
Điều kiện tiên quyết để thúc đẩy phát triển đất nước
Đề cập phương hướng, nhiệm vụ trong thời gian tới, theo Thủ tướng Chính phủ, tới đây, Bộ Chính trị đã chỉ đạo tổ chức tổng kết thực hiện Nghị quyết số 48 về Chiến lược xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam đến năm 2010, định hướng đến năm 2020.
Trên cơ sở đó, Bộ Chính trị đã có Kết luận số 83 ngày 29- 7- 2020, khẳng định tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với công tác xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật; chỉ đạo cần xác định rõ lĩnh vực ưu tiên hoàn thiện hệ thống pháp luật, tập trung vào thể chế hóa nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, những nội dung nêu trong Nghị quyết 48 chưa được thể chế hóa và những vấn đề nảy sinh do thực tiễn đòi hỏi…
Thủ tướng lưu ý việc xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật hiệu lực, hiệu quả là điều kiện tiên quyết để thúc đẩy phát triển đất nước. Hệ thống pháp luật phải thúc đẩy đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và phát triển các sản phẩm, dịch vụ, mô hình kinh tế mới. Do vậy, vai trò, trách nhiệm của Bộ, ngành tư pháp trong giai đoạn tới là ngày càng quan trọng, đòi hỏi Bộ, ngành tư pháp cần tiếp tục phát huy vai trò “nhạc trưởng” trong việc tham mưu xây dựng và thi hành pháp luật.
Nội dung quan trọng cần được quan tâm là tập trung triển khai các nhiệm vụ, giải pháp nêu trong Chỉ thị số 43 của Thủ tướng Chính phủ về xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật và nâng cao chất lượng thi hành pháp luật, bảo đảm hệ thống pháp luật Việt Nam thống nhất, đồng bộ, khả thi, công khai, minh bạch, ổn định, có hiệu lực, hiệu quả cao, có sức cạnh tranh quốc tế, lấy quyền và lợi ích hợp pháp của người dân là trung tâm, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia.
Măt khác, cần đổi mới và cải cách mạnh mẽ hơn nữa, nâng cao chất lượng các dịch vụ công trong lĩnh vực hành chính tư pháp; tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp; tiếp tục nghiên cứu, đề xuất hoàn thiện thể chế và tổ chức thỉ hành hiệu quả các quy định của pháp luật về thi hành án dân sự, thi hành án hành chính; tiếp tục tập trung nguồn lực, trí tuệ giúp Chính phủ, UBND các cấp xử lý tốt các vấn đề pháp lý trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội, hội nhập quốc tế, trong đó có việc giải quyết các tranh chấp đầu tư quốc tế.
Đồng thời, tiếp tục kiện toàn tổ chức bộ máy của Bộ Tư pháp, các tổ chức pháp chế và các cơ quan tư pháp theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả; nâng cao chất lượng, mở rộng quy mô đào tạo để bổ sung nguồn nhân lực pháp luật, tư pháp có năng lực, trình độ cao, đáp ứng yêu cầu của xã hội.
Thực hiện đề án số hóa hoạt động của Bộ, ngành tư pháp, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, cải cách hành chính, đồng thời tăng cường thanh tra, kiểm tra các lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ, nhất là trong lĩnh vực liên quan trực tiếp đến người dân, doanh nghiệp.
Thủ tướng quán triệt quan điểm, cái gì Nhà nước không làm, không cần thiết làm, không phải nhất thiết làm thì nên hỗ trợ, khuyến khích người dân, doanh nghiệp, xã hội làm.
Đồng thời đề nghị bộ, ngành tư pháp tiếp tục nghiên cứu, đề xuất hoàn thiện thể chế và tổ chức thi hành hiệu quả các quy định của pháp luật về thi hành án dân sự, thi hành án hành chính.
Tiếp tục tập trung nguồn lực, trí tuệ giúp Chính phủ, UBND các cấp xử lý tốt các vấn đề pháp lý trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội, hội nhập quốc tế, trong đó có việc giải quyết các tranh chấp đầu tư quốc tế.
Thủ tướng đề nghị các bộ, cơ quan ngang bộ, UBND các tỉnh, thành phố tiếp tục quan tâm hơn nữa đối với công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, tổ chức thi hành pháp luật, chú ý đến các yếu tố pháp lý trong quá trình quyết định chỉ đạo, điều hành.
Trong khi hầu hết các nền kinh tế rơi vào suy thoái do tác động của dịch Covid-19, với việc chỉ đạo đồng bộ, quyết liệt thực hiện “mục tiêu kép”, Việt Nam vẫn duy trì tăng trưởng dương, có thể đạt xấp xỉ 3% trong năm nay. Các định chế tài chính lớn của quốc tế đều cho rằng Việt Nam tăng trưởng đứng đầu thế giới. Xuất khẩu đạt mức kỷ lục, xuất siêu có thể đạt hơn 20 tỷ USD.
(Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc)
Trong phòng, chống dịch Covid-19, Thủ tướng dẫn lại báo cáo về thương hiệu quốc gia năm 2020 (Nation Brands 2020) mà Brand Finance - hãng định giá thương hiệu của Anh mới công bố, cho thấy, nhờ làm tốt công tác phòng, chống Covid-19 tốt, giá trị thương hiệu của Việt Nam tăng lên 319 tỷ USD năm nay, tăng 29% so năm ngoái. Thứ hạng cũng cải thiện, từ 42 lên 33.
Vừa qua, tại Phiên họp toàn thể, Đại hội đồng Liên hợp quốc đã thông qua Nghị quyết thành lập Ngày Quốc tế sẵn sàng chống dịch bệnh vào ngày 27-12 hằng năm. Đây là nghị quyết đầu tiên của Đại hội đồng Liên hợp quốc trong lĩnh vực này, cũng là nghị quyết đầu tiên do Việt Nam chủ trì đề xuất, thương lượng và thúc đẩy thông qua thành công tại Đại hội đồng Liên hợp quốc.
Năm 2020, bộ, ngành tư pháp đã tham mưu cho các cơ quan có thẩm quyền trình Quốc hội thông qua 17 luật, nâng số luật, pháp lệnh, nghị quyết do Chính phủ trình và được Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua cả nhiệm kỳ là 112 văn bản; các bộ, ngành trình Chính phủ, Thủ tướng chính phủ ban hành hoặc ban hành theo thẩm quyền 968 văn bản, trong hơn 5.300 văn bản của cả nhiệm kỳ; ở cấp tỉnh, cấp huyện có gần 4.200 văn bản đã được ban hành, tính cả nhiệm kỳ là gần 35.000 văn bản…
(Theo báo cáo của Bộ Tư pháp)
