Theo chân người Dao đi hái măng sặt

NDO -

Từ tháng 3 đến tháng 4 dương lịch hằng năm là mùa thu hoạch măng sặt của đồng bào người dân tộc xã Nậm Xây, Nậm Xé, huyện Văn Bàn (Lào Cai). Măng sặt được coi là một trong nhưng “lộc rừng” đặc sản của dãy Hoàng Liên Sơn.

Theo chân người Dao đi hái măng sặt
1_mang_sat_Hoang_Lien_Son-1618220182629.jpg
 Cứ vào khoảng cuối tháng 3 đầu tháng 4 dương lịch, đồng bào người dân tộc Dao lại rủ nhau lên rừng để thu hái măng sặt. Một trong những đặc sản của dãy Hoàng Liên Sơn.
2_mang_sat_Hoang_Lien_Son-1618220181870.jpg
 Một ngày cuối tháng 3, chúng tôi được theo chân gia đình chị Phùng Thị Mủi ở thôn Ta Náng, xã Nậm Xé vào rừng tất bật thu hái măng để bán cho thương lái.
3_mang_sat_Hoang_Lien_Son-1618220183354.jpg
 Theo chị Mủi, cây sặt ở Nậm Xé có từ lâu nhưng sản phẩm măng sặt chưa trở thành hàng hóa mà chỉ để phục vụ nhu cầu của gia đình. Những năm gần đây, loại măng này được ưa chuộng nhiều hơn, trở thành đặc sản không chỉ tiêu thụ tại địa phương mà còn tại các tỉnh khác.
4_mang_sat_Hoang_Lien_Son-1618220185461.jpg
 Trước đây, do không được chú trọng chăm sóc, măng ra đến đâu thu hái không đúng cách, dẫn đến măng không phát triển, còi cọc, chất lượng kém rất khó tiêu thụ. Đến năm 2019, Dự án sử dụng nguồn vốn viện trợ ODA không hoàn lại của Chính phủ Australia (Dự án GREAT) triển khai đã đạt được mục tiêu kép, đó là cải thiện kinh tế, vị thế của phụ nữ thông qua nâng cao hiệu quả sản xuất măng sặt tại xã Nậm Xé, xã Nậm Xây; giảm sự tác động của người dân vào Khu Bảo tồn thiên nhiên Hoàng Liên - Văn Bàn.
6_mang_sat_Hoang_Lien_Son-1618220183726.jpg
 Dự án đã giúp đồng bào dân tộc tại đây được tham gia, tập huấn kỹ thuật chăm sóc, đốn tỉa nâng cao sản lượng măng, đồng thời được vay vốn từ dự án để mở rộng diện tích cây sặt. “Được cán bộ kỹ thuật hướng dẫn cách đốn tỉa, loại bỏ những cây sặt bị sâu bệnh, kết hợp bón phân nên vụ này, măng sặt mọc nhiều hơn, măng to và đều hơn. Dự kiến với 1ha cây sặt, năm nay gia đình thu hái được hai tấn măng, cho thu nhập 20 triệu đồng”, chị Mủi cho biết.
8_mang_sat_Hoang_Lien_Son-1618220184252.jpg
 Đồng bào người Dao thường thu hoạch măng vào buổi sáng, măng sặt sẽ được khai thác theo từng khu, từng vùng. Cứ 15 ngày sẽ có một lứa măng mới được mọc lên.
9_mang_sat_Hoang_Lien_Son-1618220184564.jpg
 Thời gian gần đây, hình thức du lịch trải nghiệm phát triển, nhiều du khách đã tham gia các hình thức trải nhiệm cùng đồng bào dân tộc.
10_mang_sat_Hoang_Lien_Son-1618220184847.jpg
 Theo ông Phạm Ngọc Oanh, Phó trưởng Ban Quản lý Khu bảo tồn Hoàng Liên, huyện Văn Bàn,  trước đây bà con lên rừng hai măng tự phát, không đúng quy chuẩn nên sản lượng không được cao, mà còn gây hại đến môi trường. Sau này các dự án đào tạo cho bà con về phương thức chăm sóc cũng như khai thác đúng cách. Măng sặt của địa phương đã có chỗ đứng ở một số thị trường trong nước.
12_mang_sat_Hoang_Lien_Son-1618220200231.jpg
 “Măng rừng như thứ lộc của rừng, là nguồn thu nhập ngoài nương rẫy, ruộng vườn của những gia đình đồng bào dân tộc vùng cao, là loại “lâm sản” được nhiều người vùng xuôi ưa thích. Rất nhiều cửa hàng thực phẩm sạch đã nhập loại măng này về bán tại Hà Nội”, ông Oanh cho biết thêm.
13_mang_sat_Hoang_Lien_Son-1618220198663.jpg
 Việc xây dựng phương án phát triển vùng nguyên liệu được Ban Quản lý Khu Bảo tồn thiên nhiên Hoàng Liên - Văn Bàn thực hiện trên cơ sở kết quả điều tra về hiện trạng cây măng sặt, nghiên cứu về nhu cầu của người dân cũng như giá trị kinh tế - xã hội và môi trường khi triển khai trên địa bàn xã Nậm Xây và xã Nậm Xé. Nhờ đó, đã có 11 nhóm nông dân với 330 hộ tham gia tổ hợp tác sản xuất măng sặt và ký kết hợp đồng với doanh nghiệp về việc tiêu thụ sản phẩm.
15_mang_sat_Hoang_Lien_Son-1618220199108.jpg
 Măng sặt khi được thu hoạch từ rừng về sẽ được sơ chế trước khi chuyển ra chợ hoặc các tiêu thương thu mua. Khi bóc măng để chế biến, bà con thường dùng lưỡi dao mỏng, sắc, lia nhẹ dọc thân măng, để lộ màu trắng nõn của lõi rồi dùng tay bóc toàn bộ lớp vỏ còn lại.
16_mang_sat_Hoang_Lien_Son-1618220199323.jpg
 Ngoài ra cũng có một số các hợp tác xã thu mua bao tiêu trực tiếp cho bà con ngay khi thu hoạch về.
19_mang_sat_Hoang_Lien_Son-1618220199719.jpg
18_mang_sat_Hoang_Lien_Son-1618220199526.jpg

Tại đây măng sặt được sơ chế và chuyển đến các nhà máy sản xuất.

20_mang_sat_Hoang_Lien_Son-1618220199916.jpg
 Để tăng thêm thu nhập cũng như đa dạng các sản phẩm từ măng, một số hợp tác xã đã đầu tư các nhà sấy măng khô từ năng lượng mặt trời.

HÀ NAM

măng sặt người Dao Hoàng Liên Sơn Văn Bàn Lào Cai