Cải cách SNCF là một phần trong kế hoạch cải tổ nền kinh tế mà Tổng thống Pháp Macron theo đuổi từ khi đắc cử. Theo dự luật mới được đề xuất, Chính phủ Pháp sẽ ngừng các ưu đãi đặc biệt cho nhân viên mới của ngành đường sắt, đồng thời sáp nhập các cơ sở của SNCF thành một doanh nghiệp duy nhất. Dự luật dự kiến được bỏ phiếu tại Hạ viện Pháp ngày 17-4 tới. Trên thực tế, Chính phủ Pháp đã nhiều lần gánh nợ cho SNCF, nhưng núi nợ ngày càng lớn của doanh nghiệp nhà nước này đã buộc PariS phải nhanh chóng hành động. Tổng thống Macron nhấn mạnh, thay đổi là cần thiết để hiện đại hóa ngành đường sắt, giảm giá vé tàu tại Pháp, vốn cao hơn khoảng 30% so các nước lân cận, đồng thời giảm dần khoản thua lỗ của SNCF hiện đã lên tới 46 tỷ ơ-rô. Các nhà quan sát nhận định, ngành đường sắt Pháp cần được “thay máu”, để có thể giữ được “sân nhà” và đủ sức cạnh tranh ở quy mô khu vực, nhất là trong bối cảnh nhiều nước EU dự kiến mở cửa ngành đường sắt vào năm 2020.
Kế hoạch cải cách nêu trên được cộng đồng doanh nghiệp, giới chuyên gia và các đối tác của Pháp hoan nghênh. Báo cáo hằng năm về năng lực cạnh tranh toàn cầu của Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF) nhận định, kế hoạch Tổng thống Macron theo đuổi là chìa khóa thúc đẩy một nền kinh tế cạnh tranh. Dự luật cũng nhận được sự ủng hộ của số đông người dân Pháp. Theo kết quả cuộc khảo sát do Cơ quan điều tra dư luận Pháp (IFOP) công bố hôm 8-4 vừa qua, gần hai phần ba số người được hỏi, nhất trí với chương trình cải tổ của Tổng thống Macron. Giáo sư Đại học Kinh tế Tu-lu-dơ M.I-van-đi khẳng định, những nỗ lực cải cách nêu trên hứa hẹn mang lại kết quả khả quan, như những gì Đức và Italy đã đạt được khi quyết định đổi mới ngành đường sắt.
Tuy nhiên, kế hoạch này đã vấp phải sự phản đối gay gắt của các tổ chức công đoàn Pháp. Hàng loạt cuộc tuần hành và đình công diễn ra tại hầu hết các thành phố lớn, thu hút sự tham gia của hàng trăm nghìn người. Các cuộc đình công diễn ra hai ngày/tuần và dự kiến kéo dài đến ngày 28-6 tới. Truyền thông Pháp gọi sự kiện này là ngày “đen tối”, bởi thống kê cho thấy, 4,5 triệu hành khách bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Các nhà ga, đường tàu ở thành phố lớn hầu như không hoạt động, khiến cuộc sống của người dân bị xáo trộn. Hệ thống xe buýt rơi vào tình trạng quá tải, số lượng ô-tô cá nhân lưu thông tăng mạnh làm giao thông tắc nghẽn. Trong khi đó, nhân viên một số ngành nghề khác tại Pháp, như hàng không, môi trường, điện lực và khí đốt, cũng hưởng ứng phong trào đình công, tạo phản ứng dây chuyền. Các cuộc đình công diễn ra với tần suất liên tục đã vẽ nên bức tranh ảm đạm về tâm lý người lao động, làm gia tăng bất ổn xã hội tại Pháp.
Trước thực trạng đáng lo ngại nêu trên, Bộ Giao thông Pháp ngay lập tức lên tiếng trấn an tâm lý người lao động và khẳng định, Chính phủ sẵn sàng thảo luận với đại diện công đoàn về kế hoạch cải cách. Tuy nhiên, các nhà quan sát nhận định, việc tìm ra một giải pháp “vẹn cả đôi đường” không hề dễ dàng. Trên thực tế, vấn đề của ngành đường sắt Pháp đã tồn tại hàng chục năm qua, trong đó có thể kể đến cuộc đình công năm 1995, khi hai triệu công nhân xuống đường tuần hành phản đối kế hoạch cắt giảm lao động và phúc lợi của Chính phủ. Cuộc đình công đã làm tê liệt hoàn toàn hệ thống giao thông đường sắt của Pháp. Đây cũng từng là vấn đề nan giải, làm đau đầu người tiền nhiệm của Tổng thống Macron, là cựu Tổng thống P.Ô-lăng-đơ. Do vậy, các cuộc đình công hiện nay rõ ràng là thách thức lớn đối với không chỉ nỗ lực cải cách ngành đường sắt, mà cả nỗ lực “thay da đổi thịt” nền kinh tế Pháp của Tổng thống Macron.
