Theo Công điện của Thủ tướng, sau hơn 6 năm triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (khai thác IUU), gỡ cảnh báo “thẻ vàng" của Ủy ban châu Âu (EC), công tác quản lý khai thác thủy sản nước ta đã có chuyển biến tích cực.
Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn còn một số hạn chế, trong đó tình trạng tàu cá nước ta đi khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài vẫn còn.
Nguyên nhân của tình trạng này là các cơ quan chức năng chưa thực hiện nghiêm túc các nhiệm vụ được giao, bên cạnh đó còn do số lượt tàu cá vi phạm các quy định về VMS vẫn còn nhiều nhưng tỷ lệ các trường hợp vi phạm bị xử phạt còn hạn chế.
“Nếu không xử phạt nghiêm minh các trường hợp tàu cá vi phạm quy định về VMS, tàu cá đi khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài, khả năng gỡ được cảnh báo thẻ vàng trong năm 2024 là rất thấp, thậm chí bị nâng lên thành cảnh báo “thẻ đỏ" trong đợt thanh tra lần thứ 5 sắp tới của EC” - công điện của Thủ tướng nêu rõ.
Để quyết tâm gỡ “thẻ vàng IUU”, Thủ tướng yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì, phối hợp với các Bộ Thông tin và Truyền Thông, Tư pháp, Giao thông vận tải, Công an, Quốc phòng và ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương ven biển rà soát lại toàn bộ hệ thống VMS (bao gồm cả phần cứng và phần mềm), tiếp tục bổ sung các tính năng quản lý tàu cá nhằm bảo đảm phát hiện ngay, kịp thời các trường hợp tự ý ngắt kết nối, tháo gửi thiết bị VMS sang các tàu khác, hoàn thành trong Quý III năm 2024.
Thủ tướng yêu cầu thiết lập cơ chế chia sẻ thông tin kịp thời giữa các cơ quan chức năng để bảo đảm các trường hợp tàu cá vi phạm các quy định về VMS được phát hiện nhanh nhất, kịp thời điều tra, xác minh thông tin, củng cố hồ sơ để xử phạt theo quy định. Đồng thời truyền thông sâu rộng đến cộng đồng ngư dân các trường hợp chủ tàu, ngư dân bị xử phạt để răn đe, nâng cao nhận thức, giáo dục cộng đồng, hoàn thành trong Quý III năm 2024.
“Kiểm tra định kỳ, thường xuyên hoặc các đợt cao điểm (nếu cần thiết) chất lượng thiết bị, tình trạng lắp đặt và việc cung cấp dịch vụ hệ thống thiết bị VMS trên tàu cá để xử lý nghiêm minh chủ tàu cá, thuyền trưởng, nhà cung cấp dịch vụ vi phạm quy định pháp luật” - Thủ tướng yêu cầu.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng được giao chủ trì, phối hợp với Bộ Tư pháp hướng dẫn, kiểm tra việc thực hiện, tuân thủ các quy định của Luật Thủy sản, Nghị định số 37/2024 của Chính phủ và Nghị định số 38/2024.
Với Bộ Quốc phòng, người đứng đầu Chính phủ yêu cầu kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ việc lắp đặt, tình trạng thiết bị VMS trên các tàu cá khi xuất, nhập bến, đang hoạt động trên biển để kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý vi phạm quy định về VMS. Bên cạnh đó, bám sát, liên hệ chặt chẽ, thường xuyên với các cộng đồng ngư dân có nguy cơ cao vi phạm vùng biển nước ngoài, trên các vùng biển giáp ranh để kịp thời phát hiện và xử lý các trường hợp vi phạm.
Bộ Công an được giao phải kịp thời phát hiện, điều tra và xác minh thông tin để xử lý triệt để, nghiêm minh các trường hợp tàu cá vi phạm quy định về VMS.
Về phía các địa phương ven biển, Thủ tướng yêu cầu tập trung nguồn lực, kinh phí để rà soát bảo đảm 100% tàu cá trên 15 mét khi tham gia khai thác trên biển phải lắp đặt thiết bị và duy trì kết nối hệ thống VMS theo quy định, hoàn thành trong Quý III năm 2024.
Bố trí cán bộ đủ năng lực, chuyên môn nghiệp vụ thực hiện giám sát từng tàu cá của địa phương trên hệ thống VMS, kịp thời phát hiện, điều tra và xác minh thông tin để xử lý triệt để, nghiêm minh các trường hợp tàu cá vi phạm quy định về VMS.
Tăng cường hợp tác chống khai thác IUU hiệu quả
Tăng cường kiểm tra tình trạng lắp đặt và duy trì kết nối hệ thống VMS của 100% tàu cá khi ra vào cảng và đang hoạt động trên các vùng biển để kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý vi phạm quy định về VMS. Kiên quyết xử lý nghiêm minh các tổ chức, cá nhân cố tình vi phạm các quy định pháp luật.
