Tổng thư ký ASEAN Surin Pitsuwan nhấn mạnh, mỗi thành viên ASEAN phải hợp tác một cách nghiêm túc trong việc tự do hóa thị trường; loại bỏ các hàng rào phi thuế quan. Chúng sẽ giúp thúc đẩy thương mại trong khu vực và đạt được mục tiêu thành lập một thị trường kinh tế thống nhất hay Cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC) vào năm 2015. AEC khó có thể thành hiện thực, khi thương mại giữa các quốc gia thành viên không tăng lên. Thương mại trong nội khối ASEAN cần phải chiếm ít nhất 40 % tổng thương mại của các nước thành viên để có thể hình thành một thị trường lớn của riêng mình và có thể dựa vào chính thị trường này để có nhiều cơ hội hơn trong phát triển của các nước. Thị trường này cũng tạo ra sức hấp dẫn mạnh mẽ hơn đối với các nguồn vốn đầu tư trực tiếp từ nước ngoài (FDI) và đầu tư trong nội khối ASEAN (hiện mới chỉ chiếm 11% tổng nguồn vốn FDI của các nước ASEAN ra nước ngoài).
Theo số liệu của Ban Thư ký ASEAN, năm 2009, tổng thương mại nội khối ASEAN đạt giá trị 376,2 tỷ USD chiếm 24,5 % so với tổng giá trị thương mại của ASEAN là 1,53 nghìn tỷ USD. Năm 2008, FDI vào ASEAN đạt 50 tỷ USD. Các nhà đầu tư lớn nhất trong khu vực là EU, Nhật, Bản Đức và chính các nước ASEAN. Trung Quốc tăng FDI vào ASEAN và hiện chiếm 3 % tổng FDI trong ASEAN.
Theo ông Surin, các thành viên ASEAN cần đặc biệt chú tâm phát triển các doanh nghiệp tạo ra nhiều công ăn việc làm trong khu vực; các hàng rào phi thuế quan cần nhanh chóng được loại bỏ theo Hiệp định Thương mại tự do ASEAN (AFTA) để có các điều kiện thuận lợi nhất cho thương mại trong nội khối. Các rào cản phi thuế quan giữa các thành viên ASEAN bao gồm: thay đổi tiêu chuẩn, kiểm soát chất lượng và kiểm tra vệ sinh.
Ông Surin tin rằng, Hội nghị cấp cao (HNCC) các nhà lãnh đạo ASEAN lần thứ 17 (sẽ được tổ chức từ ngày 28 đến 30-10 tới tại Hà Nội) là một bước tiến mới, hướng tới tăng cường sức mạnh kinh tế của khu vực. Các Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Nga đã được mời làm quan sát viên của Hội nghị này. Họ bày tỏ quan tâm, mong muốn gia nhập Hội nghị cấp cao Đông Á (EA).
Cuộc họp đầu tiên của Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN và Bộ trưởng Quốc phòng tám nước đối tác đối thoại cũng sẽ được khai mạc ngày 12-10 tới tại Hà Nội. Hội nghị này nhằm khuyến khích và tìm kiếm biện pháp hợp tác trong vấn đề bảo vệ an ninh, cứu trợ thiên tai, an toàn hàng hải, chống khủng bố, hoạt động gìn giữ hòa bình và hợp tác y học quân sự.
