Sau truy quét, đâu lại vào đó…
Trong những ngày qua, nạn khai thác vàng trái phép tại khu vực mỏ vàng Bồng Miêu thuộc xã Tam Lãnh, huyện Phú Ninh, lại rộ lên và có chiều hướng diễn biến phức tạp. Theo người dân địa phương, các đối tượng đã tiến hành khai thác vàng trái phép cả ban ngày lẫn ban đêm. Họ khai thác từ chân đồi, đến đỉnh núi; với nhiều phương tiện cả thô sơ, đến hiện đại. Qua các đợt kiểm tra, truy quét, lực lượng chức năng phát hiện, các đối tượng còn đưa cả xe múc vào rừng để khai thác vàng trái phép.
Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Phú Ninh Trần Quốc Danh cho biết, trong ngày 17/7, các cơ quan chức năng của huyện đã phối hợp chính quyền xã Tam Lãnh tổ chức truy quét khai thác vàng trái phép tại khu vực Hố Ráy, Thác Trắng và Đập Thải... Qua đó, lực lượng chức năng đã phá hủy 3 lán trại, 10 máy phát điện, 30 hố ngâm ủ xái quặng, 2 hồ nước, hơn 10 nghìn mét ống dây dẫn nước, 10 máy bơm nước cao áp, 2 tấn vôi và một số dụng cụ, hóa chất, xăng dầu…; đồng thời đẩy đuổi 50 người ra khỏi khu vực mỏ vàng Bồng Miêu.
Trước đó, vào cuối tháng 6 và đầu tháng 7, các cơ quan chức năng của huyện Phú Ninh và xã Tam Lãnh cũng đã phối hợp tổ chức 2 đợt kiểm tra, truy quét; phá hủy 65 máy nổ, 15 máy xay đá, bốn máy bơm nước, 2 máy phát điện, 39 lán trại, 105 hồ ngâm ủ xái quặng, 2 hồ nước, 16.800m dây dẫn nước và nhiều vật dụng khác. Ngoài ra, còn đẩy đuổi 30 đối tượng ra khỏi khu vực khai thác vàng trái phép.
Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Tam Lãnh Nguyễn Thế Vinh phân trần, thời gian qua, chính quyền địa phương đã liên tục tổ chức truy quét (ít nhất một tuần lần), nhưng tình hình khai thác trái phép vàng tại khu vực Thác Trắng và Suối Tre vẫn chưa được ngăn chặn triệt để.
Đồng chí Nguyễn Thế Vinh cho rằng, do khu vực khai thác vàng trái phép nằm ở khu vực rừng núi hiểm trở, việc truy quét tốn nhiều thời gian và công sức nhưng không hiệu quả. Cứ sau đợt truy quét, đẩy đuổi xong mọi việc lại như cũ. Đáng nói là, hiện tại có một số diện tích đất trồng cây lâm nghiệp tại khu vực mỏ vàng Bồng Miêu đã bị một số người sử dụng vào việc khai thác vàng trái phép làm ảnh hưởng đến công tác quản lý đất đai ở địa phương.
Chấm dứt nạn khai thác trái phép
Khu vực mỏ vàng Bồng Miêu do Công ty TNHH Khai thác vàng Bồng Miêu quản lý, khai thác đã hết hạn từ tháng 3/2016. Nhưng từ đó đến nay, khu vực mỏ chưa được thực hiện đóng cửa, cải tạo phục hồi môi trường để bàn giao cho địa phương quản lý theo đúng quy định đã gây nhiều khó khăn trong công tác quản lý Nhà nước về đất đai.
Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết, thời gian qua, chính quyền huyện Phú Ninh đã nhiều lần tổ chức kiểm tra, truy quét nhưng vẫn không giải quyết dứt điểm nạn khai thác vàng trái phép, mà ngày càng diễn biến phức tạp.
Trở lại xã Tam Lãnh vào một ngày giữa tháng 8, chúng tôi phát hiện nhiều lán trại làm bằng tấm bạt mới dựng lên ở ven triền đồi tại khu vực: Suối Tre, Núi Kẽm, Đồi Sim, Thác Trắng…, vùng giáp ranh với xã Tiên Lập, huyện Tiên Phước, tỉnh Quảng Nam.
Tại khu vực bãi thải nằm cạnh con đường lớn, cách trụ sở Ủy ban nhân dân xã Tam Lãnh không xa, các đối tượng khai thác vàng trái phép đã vừa rời đi để lại một bãi đất rộng mênh mông, với hàng chục những ô đất vừa đắp lên, những hố đất mới được đào sâu để khai thác vàng trái phép.
Bí thư Huyện ủy Phú Ninh Vũ Văn Thẩm chỉ tay về những lán trại còn sót lại và những bãi đất vừa mới đào lên còn in dấu chân người, giọng xót xa: Tình trạng khai thác vàng tại khu vực mỏ vàng Bồng Miêu kéo dài nhiều năm không chỉ gây mất an ninh, trật tự, gây ô nhiễm môi trường mà còn có nguy cơ chết người. Mới đây, tại khu vực mỏ vàng Bồng Miêu có một người chẳng may bị đá rơi đè thiệt mạng trong khi đang khai thác vàng trái phép.
“Mấy hôm nay, nghe có đoàn công tác của tỉnh và huyện đi kiểm tra, nên các đối tượng làm vàng tạm tránh vào rừng, hoặc rời khỏi khu vực khai thác, chứ bình thường, họ làm cả ngày, lẫn đêm. Có đêm, chúng tôi đi thị sát, thấy khu vực mỏ vàng Bồng Miêu điện sáng trưng như thành phố vậy”, đồng chí Bí thư Huyện ủy chia sẻ.
Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Quảng Nam Trần Thanh Hà cho hay, trong đợt kiểm tra hồi tháng 7/2021, chúng tôi nhận thấy, dọc theo sườn Núi Kẽm nơi có các cửa lò thông gió vẫn còn rải rác các lều, bạt của các đối tượng khai thác khoáng sản trái phép. Khu vực sân trước cửa lò chính hiện đang tập kết khối lượng lớn đất đá thải từ hoạt động khai thác trái phép, được gom thành đống. Nước thải, bùn đất từ hoạt động khai thác trái phép từ sườn núi đổ xuống phía trước miệng lò, chảy tràn ra môi trường.
Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Nam Lê Trí Thanh thừa nhận, tình hình khai thác vàng trái phép khu vực mỏ vàng Bồng Miêu còn diễn biến phức tạp. Việc tổ chức kiểm tra, truy quét trong thời gian qua chỉ giải quyết tình thế, chứ chưa giải quyết được tận gốc nạn khai thác vàng trái phép. Do vậy, cứ sau mỗi đợt truy quét tình hình khai thác trái phép lại xảy ra và càng ngày càng có quy mô lớn hơn và phức tạp hơn; tình trạng xem thường pháp luật còn xảy ra.
Đồng chí Lê Trí Thanh cho biết, sau khi đi kiểm tra thực địa, Ủy ban nhân dân đã giao Công an tỉnh chủ trì xây dựng phương án tối ưu nhất để xử lý triệt để các đối tượng tổ chức cầm đầu với tinh thần không khoan nhượng. Theo đó, đề nghị Công an tỉnh sớm tăng cường công an chính quy và điều động có thời hạn lực lượng công an về xã Tam Lãnh; đồng thời phối hợp chính quyền địa phương khẩn trương lập các chốt chặn, không cho các phương tiện vận chuyển nhu yếu phẩm và máy móc liên quan đến khai thác vàng đi vào khu vực mỏ vàng Bồng Miêu.
Ủy ban nhân dân tỉnh cũng đã giao chính quyền địa phương tăng cường công tác tuyên truyền, vận động người dân không tham gia và không tiếp tay cho các đối tượng khai thác vàng trái phép; nghiên cứu hỗ trợ, tạo điều kiện cho người dân địa phương phát triển chăn nuôi, trồng trọt để sớm ổn định cuộc sống.
“Sắp tới, tỉnh Quảng Nam sẽ tiếp tục làm việc với Bộ Tài nguyên và Môi trường để vừa hoàn thành các thủ tục đóng cửa mỏ, thi công đóng cửa mỏ, vừa tổ chức đấu thầu, chọn doanh nghiệp có năng lực đầu tư, quản lý, khai thác trữ lượng vàng còn lại nhằm sớm lập lại trật tự trong khai thác tài nguyên, khoáng sản tại khu vực mỏ vàng Bồng Miêu”, đồng chí Lê Trí Thanh thông tin.
