Thông qua các cuộc tiếp xúc cấp cao, lãnh đạo hai nước nhiều lần khẳng định quan hệ Việt Nam-Cuba là biểu tượng của thời đại, là tài sản vô giá của hai Đảng và nhân dân hai nước, đóng vai trò là nền tảng chính trị định hướng cho sự phát triển toàn diện của quan hệ song phương.
Những ngày này 63 năm về trước, Cuba trở thành quốc gia đầu tiên ở Tây bán cầu thiết lập quan hệ ngoại giao đầy đủ với Việt Nam, chỉ hai năm sau khi Cách mạng Cuba thành công. Ngày 2/12/1960 trở thành cột mốc lịch sử đáng nhớ với nhân dân hai nước, đánh dấu sự khởi đầu cho mối quan hệ anh em khăng khít hiếm có trong lịch sử quan hệ quốc tế.
Với nhân dân Việt Nam, sự đoàn kết và ủng hộ vô điều kiện của nhân dân Cuba trong thời chiến cũng như giai đoạn hòa bình sau này luôn là nghĩa tình vô cùng trân quý.
Ở thời điểm cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước của Việt Nam ở giai đoạn cam go nhất, Cuba luôn hết lòng ủng hộ và giúp đỡ Việt Nam tại các diễn đàn và phong trào quốc tế.
Tháng 9/1973, Chủ tịch Fidel Castro tới Việt Nam, trở thành người đứng đầu chính phủ nước ngoài đầu tiên và duy nhất đến thăm vùng mới giải phóng ở miền nam Việt Nam.
Chuyến thăm lịch sử ấy cùng câu nói bất hủ: “Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình!” đã trở thành biểu tượng của tình đoàn kết anh em gắn bó, thủy chung giữa hai dân tộc cùng chung lý tưởng cao đẹp, vì hòa bình, độc lập tự do, dân chủ và tiến bộ.
Với Cuba, Việt Nam luôn sẵn sàng sẻ chia những gì mình đang có, góp sức trong sự nghiệp phát triển kinh tế và an ninh lương thực của Hòn đảo Tự do. Ngoài việc là nhà cung cấp gạo hàng đầu của Cuba, Việt Nam cũng nhiệt tình hỗ trợ trang thiết bị, kỹ thuật và kinh nghiệm trong sản xuất lúa và các loại cây lương thực.
Trên trường quốc tế, Việt Nam luôn đồng hành cùng Cuba trong cuộc đấu tranh nhằm chấm dứt cấm vận kinh tế, thương mại và tài chính nhằm vào Cuba kéo dài hơn 55 năm qua.
Thời gian qua, quan hệ hợp tác Việt Nam-Cuba duy trì đà phát triển toàn diện ở nhiều lĩnh vực; trong đó, hợp tác kinh tế và khoa học-kỹ thuật thông qua cơ chế Ủy ban liên Chính phủ được triển khai đều đặn và thu được nhiều kết quả quan trọng.
Hợp tác thương mại được quan tâm thúc đẩy mạnh mẽ thông qua nhiều chương trình, dự án hợp tác và đầu tư. Những năm qua, kim ngạch xuất, nhập khẩu hai chiều đạt mức 250-350 triệu USD/năm.
Trung tuần tháng 11/2023, đoàn công tác Bộ Quốc phòng Việt Nam có chuyến thăm và làm việc tại Cuba nhằm thúc đẩy hợp tác về pháp luật quân sự và quốc phòng.
Đây là lĩnh vực hợp tác mới mà hai bên đều có tiềm năng và nhu cầu hợp tác, đồng thời góp phần tăng cường mối quan hệ hữu nghị truyền thống giữa Bộ Quốc phòng Việt Nam và Bộ các Lực lượng Vũ trang Cách mạng Cuba.
Việt Nam mong muốn Cuba tiếp tục quan tâm nghiên cứu, xây dựng kế hoạch để tiếp nhận các chỉ tiêu đào tạo, trao đổi học viên về pháp luật quân sự, quốc phòng, thực tập tại các cơ sở đào tạo, nghiên cứu về pháp luật tại Cuba.
Cuối tháng 11 vừa qua, hai đoàn sĩ quan trẻ của Quân đội nhân dân Việt Nam và Bộ các Lực lượng Vũ trang Cách mạng Cuba tổ chức nhiều hoạt động ý nghĩa tại Việt Nam, góp phần thắt chặt tình đoàn kết thủy chung giữa hai nước và hai Quân đội.
Cũng trong tháng 11, đoàn đại biểu cấp cao Bộ Công an đã thăm và làm việc tại Cuba. Lãnh đạo Bộ Công an và Bộ trưởng Nội vụ Cuba đánh giá cao sự hợp tác trong thời gian qua; cam kết tăng cường hợp tác an ninh, hợp tác phòng chống tội phạm xuyên quốc gia, góp phần bảo vệ an ninh quốc gia và trật tự, an toàn xã hội của mỗi nước.
Hai bên khẳng định sẽ tăng cường trao đổi đoàn công tác các cấp và chuyên gia trên nhiều lĩnh vực hợp tác, đồng thời tiếp tục đẩy mạnh thực hiện những nội dung thỏa thuận đã thống nhất giữa hai Bộ.
Mới đây, Công ty Vabiotech của Việt Nam và Viện Vaccine Finlay (IFV) của Cuba thông báo nhất trí tăng cường quan hệ hợp tác trong lĩnh vực công nghệ sinh học.
Công ty Almedic của Việt Nam cũng ký kết các hợp đồng phân phối và phát triển vắc-xin năm 2024 với các trung tâm sinh học hàng đầu của Cuba như Trung tâm Công nghệ Sinh học và Kỹ nghệ di truyền (CIGB) và Trung tâm Miễn dịch phân tử (CIM).
Các đơn vị của Cuba sẽ cung cấp cho thị trường Việt Nam sản phẩm vắc-xin phòng bệnh cho người; sản phẩm điều trị ung thư CIMAher (kháng thể đơn dòng điều trị ung thư đầu-cổ, ung thư tụy, ung thư thực quản) và CIMVAx EGF (điều trị ung thư phổi).
Phía Việt Nam đã phối hợp phía bạn đưa nhiều cán bộ kỹ thuật, quản lý Việt Nam sang các trung tâm sinh học, phòng thí nghiệm tiên tiến của Cuba để học tập, đào tạo ngắn hạn, đồng thời đưa các chuyên gia Cuba sang Việt Nam đào tạo kỹ thuật cho cơ sở sản xuất vắc-xin, cơ quan kiểm định chất lượng của Việt Nam.
63 năm đã qua và hơn thế nữa, tình cảm Việt Nam-Cuba ngày càng gắn kết và bền chặt, xứng đáng là mối quan hệ đặc biệt, không có tiền lệ, là hình mẫu của quan hệ quốc tế.
Tình hữu nghị ấy là điểm tựa vững chắc để Việt Nam và Cuba luôn sát cánh bên nhau, tiếp tục kiên định sự nghiệp xây dựng, bảo vệ chủ nghĩa xã hội và công cuộc phát triển kinh tế-xã hội ở mỗi đất nước.
