Ngày nay, Nha Trang có con đường 23 tháng 10 rộng dài tít tắp, nối trung tâm thành phố với huyện Diên Khánh, cửa ngõ phía Nam. Vì sao con đường huyết mạch, quan trọng hàng nhất nhì Nha Trang có tên gọi đặc biệt như vậy? Và vì sao công viên Võ Văn Ký trước đây nay được đổi tên thành công viên 23 tháng 10?
Sách "Nha Trang 23-10-1945" ghi: Rạng sáng 23-10-1945, các chiến sĩ của ta chủ động tấn công vào nhiều vị trí đóng quân của địch như nhà ga xe lửa, nhà đèn, khu Bình Tân... Tại ga Nha Trang, cuộc chiến đấu diễn ra ác liệt. Đại đội trưởng tự vệ Võ Văn Ký đã anh dũng chiến đấu và hy sinh... Anh là liệt sĩ đầu tiên của Nha Trang - Khánh Hòa trong kháng chiến chống thực dân Pháp.
Thị sát mặt trận Nha Trang - Khánh Hòa ngày 27-1-1946, đồng chí Võ Nguyên Giáp, khi ấy là Bộ trưởng Bộ Nội vụ đã kịp thời biểu dương, động viên quân và dân Nha Trang - Khánh Hòa: "Với biết bao khó khăn của những ngày đầu kháng chiến, quân và dân Nha Trang - Khánh Hòa đã bám trụ vững chắc một thời gian dài trên tuyến lửa, tiêu diệt và tiêu hao, giữ chân quân Pháp, thật sự làm thất bại âm mưu "đánh nhanh thắng nhanh" của địch... Cho đến lúc này, giao thông của ta từ Bắc vào Nam vẫn thông suốt để Trung ương vẫn tiếp tục chuyển vũ khí, bộ đội vào Nam, tạo điều kiện cho hậu phương chuẩn bị kháng chiến".
101 ngày đêm chiến đấu kiên cường, quân và dân Nha Trang - Khánh Hòa luôn được Đảng, Chính phủ, Chủ tịch Hồ Chí Minh quan tâm đặc biệt. Trong thư gửi quân và dân Nha Trang - Khánh Hòa, Chủ tịch Hồ Chí Minh viết: "Chính phủ dân chủ cộng hòa Việt Nam rất khen ngợi các chiến sĩ ở mặt trận miền Nam, đặc biệt là chiến sĩ ở Nha Trang và ở Trà Vinh đã làm gương anh dũng cho toàn quốc. Tổ quốc biết ơn các bạn, toàn thể đồng bào noi gương các bạn".
Năm 1993, HĐND tỉnh khánh Hòa ra Nghị quyết lấy ngày 23 tháng 10 làm Ngày Khánh Hòa kháng chiến. Trên địa bàn tỉnh đã có nhiều công trình gợi nhớ về sự kiện 23-10 như: đường 23-10; trường THCS Võ Văn Ký; công viên và tượng đài Võ Văn Ký tại TP Nha Trang; đường Võ Văn Ký tại thị xã Ninh Hòa, quê hương Anh hùng liệt sĩ Võ Văn Ký.
Đối diện di tích lịch sử Ga Nha Trang là công viên Võ Văn Ký, nay là Công viên 23 tháng 10, thoáng, đẹp, ngày ngày người dân đến viếng, hương khói rất trang nghiêm. Cách đó không xa là ngôi trường trung học cơ sở mang tên Võ Văn Ký. Thầy và trò nhà trường rất đỗi tự hào khi được dạy và học trong ngôi trường mang tên anh hùng. Hàng năm, trường tổ chức kỷ niệm ngày 23-10, mời đại diện Ban Liên lạc 23-10 đến nói chuyện với giáo viên và học sinh. Nhà trường tổ chức cho học sinh làm vệ sinh, dâng hương ở công viên và tượng đài 23 tháng 10; cử đại diện ban giám hiệu, hội phụ huynh và học sinh đi viếng mộ liệt sĩ Võ Văn Ký tại nghĩa trang liệt sĩ Hòn Dung, thăm và tặng quà những chiến sĩ 23 tháng 10 nay đã già yếu... Thầy trò nhà trường còn tổ chức đi thăm gia đình anh hùng Võ Văn Ký ở xã Ninh Thân, thị xã Ninh Hòa.
Qua những người lính trực tiếp chiến đấu tại mặt trận 23-10, những câu chuyện sinh động về cuộc chiến đấu anh dũng của quân và dân Nha Trang - Khánh Hòa được tái hiện. Thầy trò nhà trường như được sống trong không khí hào hùng ngày đầu Nha Trang - Khánh Hòa kháng chiến. "Thấy thầy và trò tập trung, chăm chú lắng nghe, chúng tôi xúc động lắm. Cho nên, tuổi cao, sức yếu nhưng vẫn cố gắng. Bởi đây là việc làm nhiều ý nghĩa”. Đó là cảm xúc của những người thường xuyên nói chuyện tại trường THCS Võ Văn Ký về những ngày Nha Trang - Khánh Hòa kháng chiến như ông Trần Tô, Hoàng Thanh Liêm... thuộc Ban Liên lạc 23-10.
Đến nay, Ban Liên lạc 23-10 đã kết nghĩa với 24 trường THCS, 6 trường THPT và 6 trường tiểu học trên địa bàn tỉnh. Từ nhiều năm nay, Ban Liên lạc 23-10 thường xuyên cử người đến các trường học trên địa bàn tặng sách, tài liệu lịch sử về mặt trận 23-10, tặng bức trướng trích thư Bác Hồ khen ngợi các chiến sĩ miền nam, chiến sĩ Nha Trang - Khánh Hòa và tuyên truyền các thế hệ học sinh thấm nhuần tinh thần đấu tranh chống ngoại xâm; được bồi dưỡng niềm tự hào dân tộc.
