Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Phú Yên cho biết, vụ lúa hè thu là một trong hai vụ lúa chính của tỉnh, đã gieo sạ 24.500ha và 4.000ha lúa vụ mùa. Để bảo đảm đủ nước tưới, các địa phương trong toàn tỉnh đã phải chuyển đổi 515ha từ đất lúa sang cây trồng cạn khác.
Các huyện miền núi Đồng Xuân, Sơn Hòa, Sông Hinh thiếu mạch nước ngầm, nguồn nước các hồ đập xuống nhanh, chính quyền và người dân đều chủ động triển khai chống hạn ngay từ đầu vụ.
Chủ động chống hạn ngay từ đầu vụ
Đồng chí Phạm Trung Chánh, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Đồng Xuân cho biết, trên địa bàn huyện có hai hồ thủy lợi là hồ Phú Xuân (xã Xuân Phước) và hồ Kỳ Châu (xã Đa Lộc) do Công ty trách nhiệm hữu hạn Một thành viên (TNHH MTV) thủy nông Đồng Cam (Công ty Đồng Cam) quản lý. Để ứng phó hạn hán, huyện phối hợp Công ty Đồng Cam xây dựng và triển khai phương án chống hạn đến các xã, thị trấn trên địa bàn.
Huyện chỉ đạo các địa phương bảo đảm xuống giống đúng lịch thời vụ; thường xuyên kiểm tra tình hình cấp nước tại các công trình, giếng nước; tăng cường tuyên truyền, vận động người dân bảo vệ nguồn nước, sử dụng, chia sẻ nguồn nước tưới khi xảy ra hạn hán.
Đối với hồ chứa nước Phú Xuân, đơn vị đã chuẩn bị sẵn sàng việc lắp đặt dã chiến ba máy bơm điện có công suất 22kW để bơm nước từ mực nước chết của hồ đổ vào kênh và lắp đặt trạm bơm điện và các trạm bơm dầu dã chiến tại Hóc Ké, Đồng Xe để bơm nước từ suối đổ vào các kênh chống hạn.
Hiện nay trên địa bàn huyện Sông Hinh có chín hồ chứa, sáu đập dâng và bảy trạm bơm. Ngoài ra còn có hai hệ thống tự chảy là sau thủy điện Sông Hinh và Sông Ba Hạ. Như mọi năm, năm nay cũng đang xảy ra tình trạng thiếu nước ở các công trình đập dâng.
Đồng chí Đinh Ngọc Dạn, Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Sông Hinh chia sẻ, trước thực trạng này, huyện chỉ đạo chính quyền, người dân sử dụng tiết kiệm nguồn nước.
Bên cạnh đó, để chủ động chống hạn, huyện đã mua sắm sáu máy bơm lưu động công suất lớn. Ngoài ra, chúng tôi lên phương án huy động các máy móc, phương tiện của người dân sẵn sàng đối phó khi có hạn hán xảy ra.
Ông ĐINH NGỌC DẠN
Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Sông Hinh
Đối với tỉnh Phú Yên, Công ty Đồng Cam là đơn vị quản lý, vận hành, khai thác công trình thủy lợi lớn nhất tỉnh, trong vụ hè thu này phục vụ nước tưới cho 18.361ha lúa.
Để chủ động trong công tác chống hạn cho vụ hè thu 2023, công ty đã kiểm tra, đánh giá thực tế nguồn nước ở đầu mối tại các hệ thống thủy nông thuộc công ty quản lý và các nguồn nước từ sông, suối, ao, hồ, nước ngầm... lên kế hoạch trữ nước, quản lý, phân phối và điều tiết nước hợp lý, tiết kiệm, hiệu quả.
Đơn vị kiểm tra hiện trạng từng hệ thống thủy nông, tiến hành sửa chữa công trình, tu bổ, nạo vét kênh mương các cấp, các cống đầu kênh, xi-phông, bể hút các trạm bơm, bảo đảm thông suốt nguồn nước trên toàn hệ thống, không để sự cố xảy ra, đặc biệt chú trọng đến các vùng thường xảy ra khô hạn.
Chuyển một phần diện tích lúa sang cây trồng cạn
Ông Nguyễn Văn Nhành, Phó Giám đốc Công ty Đồng Cam cho biết, đơn vị phối hợp Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố và phòng nông nghiệp các huyện, thị xã chỉ đạo các hợp tác xã sản xuất nông nghiệp vận động nông dân chuyển đổi những diện tích sản xuất lúa cao xa cuối các cấp kênh, thiếu nước tưới, sản xuất kém hiệu quả sang canh tác các loại cây trồng khác tiêu thụ ít nước.
Công ty thường xuyên thông báo người dân chấp hành tốt lịch phân phối nước của các trạm thủy nông trực thuộc công ty, không được tự ý đào kênh, mở cống khi chưa đến lịch nước của đơn vị, sử dụng nước hết sức tiết kiệm; các địa phương phối hợp cùng công ty thực hiện việc cấp nước tưới, tiêu phục vụ sản xuất nông nghiệp năm 2023 đạt hiệu quả.
Các đơn vị liên quan thường xuyên cập nhật báo cáo tình hình nguồn nước, tình hình khô hạn của các hệ thống thủy nông lên cấp có thẩm quyền để có hướng chỉ đạo xử lý kịp thời. Hệ thống thủy nông Đồng Cam vận hành các trạm bơm chống hạn hiện có bổ sung nước vào kênh chính nam và một số trạm bơm điện dã chiến bơm từ nguồn nước kênh tiêu tiếp nước vào các cấp kênh để chống hạn…
Tại hệ thống thủy nông Tam Giang, huyện Tuy An, ông Lê Văn Nhành, Phó Giám đốc Công ty Đồng Cam chia sẻ: Khi mực nước tại các đập Hà Yến, Tam Giang, Đồng Kho giảm xuống dưới ngưỡng tràn, khả năng tưới tự chảy không đủ đáp ứng, công ty sẽ cân đối lượng nước tưới của hồ Đồng Tròn để hỗ trợ chống hạn cho hệ thống thủy nông Tam Giang.
Trường hợp lượng nước hồ Đồng Tròn vẫn không đủ hỗ trợ, công ty sẽ lắp đặt các máy bơm điện bơm từ nguồn nước sông Ngân Sơn đổ vào các cống đầu kênh tưới cho các hợp tác xã.
