Những điểm đáng chú ý trong vụ cháy kho dầu ở Cuba

Thông tấn xã Mỹ Latinh Prensa Latina (Cuba) tổng hợp 5 điểm đáng chú ý trong sự cố cháy kho dầu được coi là thảm họa công nghệ có nguồn gốc tự nhiên nghiêm trọng nhất lịch sử quốc đảo Caribe này.

1. Địa điểm diễn ra vụ cháy

Vị trí địa lý, cơ sở hạ tầng và các đặc điểm tự nhiên của vịnh Matanzas khiến nơi đây trở thành vùng chiến lược về hậu cần nhiên liệu của Cuba. Kho nhiên liệu này nằm trong khu công nghiệp phía tây thành phố Matanzas, gần nhà máy nhiệt điện lớn nhất cả nước Antonio Guiteras, và các tập đoàn công nghệ khác, trong đó có các tổ máy phát điện và các khu vực lưu trữ dầu và khí công nghiệp.

Cảng nhiên liệu này là khu vực then chốt để phân phối dầu sản xuất trong nước; đồng thời chính là nơi nhập khẩu nhiên liệu quan trọng cho các nhà máy phát điện, mạng lưới trạm xăng của Cuba.

Hình ảnh đám cháy nhìn từ đường cao tốc trong Khu công nghiệp Matanzas.

2. Nguyên nhân cháy

Khoảng 7 giờ tối theo giờ địa phương, thứ Sáu (ngày 5/8) sét đánh trúng bồn chứa dầu số 52 tại Matanzas gây ra một đám cháy lớn.

Sự xuất hiện của sét trong các cơn bão không phải là hiện tượng bất ngờ vào thời điểm này trong năm tại Cuba. Thậm chí, tại đất nước Nam Mỹ này, đây chính là nguyên nhân gây tử vong do các hiện tượng tự nhiên cao nhất.

Theo số liệu thống kê của Viện Vật lý địa cầu và Thiên văn học trong khoảng thời gian từ năm 1973-2013, Cuba là một trong những quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi bão điện. Thời gian bão điện hay xảy ra nhất là từ tháng 7 đến tháng 9, khi hiện tượng đối lưu sinh ra bởi dòng khí nóng tiếp xúc với bề mặt trái đất nhiều nhất.

Lực lượng cứu hỏa từ khắp các tỉnh, thành phố Cuba đều được huy động tham gia vào công tác chữa cháy.

3. Các phương án cứu hỏa liên tục thay đổi

Trong khoảng thời gian đầu khi thảm họa xảy ra, lực lượng cứu hỏa Cuba và các đơn vị cứu hộ đã nỗ lực dập tắt ngọn lửa tại bồn dầu bị sét đánh; tuy nhiên, một vụ nổ đã xảy ra làm ngọn lửa lan rộng khiến sự cố trở nên khó kiểm soát.

Vào thứ bảy, bồn chứa dầu thứ hai tiếp tục nổ, ngọn lửa ngày càng lớn lan ra khắp các khu vực chung quanh nhà ga siêu tàu buộc lực lượng chuyên trách phải rút lui và sử dụng các phương tiện trên không để ngăn ngọn lửa lan sang các bể chứa khác gần đó.

Cách làm này đã làm chậm quá trình gia tăng nhiệt độ trong bể chứa thứ ba, trong khi lửa đã được dập tắt ở bể chứa đầu tiên. Tuy nhiên, rạng sáng thứ hai (ngày 9/8), sau tiếng nổ lớn, cột lửa khổng lồ cao vài chục mét đã bất ngờ bốc lên từ khu vực xảy ra sự cố. Bể chứa dầu thứ ba đã sập xuống sau khi chịu đựng sức nóng dữ dội trong hơn 30 giờ.

Kể từ thời điểm đó, chiến lược chữa cháy tập trung vào việc hạ nhiệt độ, mở đường cho các thiết bị phun bọt vào đám cháy, ngăn chặn sự lan rộng của đám cháy tàn phá thảm thực vật chung quanh.

Diễn biến của vụ hỏa hoạn ngày càng nghiêm trọng khiến việc sử dụng các phương tiện trên không và lắp đặt các máy bơm công suất lớn hơn là không đủ. Vào chiều thứ hai, một vụ nổ mới tiếp tục xảy ra và ngọn lửa đã lan đến một bể chứa thứ tư đang không chứa dầu. Đám cháy không làm ảnh hưởng đến cấu trúc của bồn chứa này.

Lực lượng cứu hỏa cho biết, nhiệt độ cao, hướng gió, cộng với cường độ khói và các vụ nổ liên tiếp đã gây khó khăn cho công tác dập lửa khiến họ buộc phải liên tục thay đổi các phương án chữa cháy.

Khói đen tỏa ra từ Matanzas, nơi xảy ra vụ cháy, bao trùm Thủ đô La Havana.

4. Tác động của vụ cháy

Ô nhiễm khí quyển do khói tạo ra từ quá trình đốt cháy dầu thô trong hơn 72 giờ qua là mối nguy hiểm chính đối với sức khỏe và môi trường.

Các chuyên gia Cuba đang đánh giá chất lượng không khí và lượng mưa ở Matanzas và các thị trấn ở phía bắc miền tây Cuba, bao gồm cả Havana, thành phố với hơn 2 triệu dân. Hiện, những nơi bị ảnh hưởng bởi vụ cháy không ghi nhận sự gia tăng nào về tỷ lệ mắc các bệnh đường hô hấp.

Bộ Y tế công cộng Cuba báo cáo hôm thứ hai (8/8), 103 nạn nhân đã xuất viện và 22 người nhập viện, trong đó 5 nạn nhân đang trong tình trạng nguy kịch, 2 người trong tình trạng nghiêm trọng và 15 người đang được các nhân viên y tế chăm sóc. 14 nạn nhân vẫn mất tích và 1 người tử vong.

Từ góc nhìn kinh tế, bên cạnh thiệt hại về nguồn nhiên liệu, việc ngừng hoạt động ở cảng Matanzas và sự tê liệt của Nhà máy nhiệt điện lớn nhất Cuba Antonio Guiteras, sẽ khiến quốc đảo này trải qua thời kỳ thâm hụt lớn trong ngành sản xuất điện.

Chính quyền địa phương cảm ơn các chuyên gia Venezuela đã đến giúp Matanzas chiến đấu với giặc lửa.

5. Tinh thần đoàn kết trong khó khăn

Vài giờ sau khi vụ việc xảy ra, Chính phủ Cuba đã yêu cầu sự trợ giúp của quốc tế. Ngay lập tức, hòn đảo đã nhận được 22 khoản quyên góp, chủ yếu là vật tư y tế, thiết bị chữa cháy và thực phẩm.

Sân bay quốc tế Juan Gualberto Gómez, Varadero đón 14 chuyến bay, hầu hết từ Mexico và Venezuela. Hai quốc gia châu Mỹ có nhiều kinh nghiệm trong xử lý sự cố trong lĩnh vực dầu mỏ này đã cử các lữ đoàn chuyên trách giúp Cuba ứng phó thảm họa.

Các thành viên Hội Chữ thập đỏ tập trung tại trạm cứu hỏa số 2 để lên đường đến khu vực cứu hỏa.

Một số quốc gia, tổ chức Liên hợp quốc và các phong trào đoàn kết đã gửi thông điệp trợ giúp và sẵn sàng hỗ trợ theo mong muốn của quốc đảo Caribe.

Đặc biệt, bằng cách gửi thiết bị và nhân lực chữa cháy, hiến máu và hỗ trợ tinh thần, các tỉnh, thành phố trên toàn lãnh thổ Cuba đã đoàn kết, đồng lòng cùng hướng tới Matanzas như lời của Chủ tịch Miguel Díaz-Canel: “Cuba chính là Matanzas”.