Theo đó, hàng loạt sai phạm trong việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (Giấy CNQSD đất), tách thửa, chuyển mục đích sử dụng đất (SDĐ) tại phường Mũi Né, TP Phan Thiết (Bình Thuận) liên quan lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) tỉnh, UBND TP Phan Thiết, UBND phường Mũi Né, Phòng TN-MT Phan Thiết, Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai (VP ĐKĐĐ) Phan Thiết, Chi cục Thuế Phan Thiết đã được nêu rõ trong Kết luận thanh tra việc chấp hành các quy định pháp luật về Giấy CNQSD đất và chuyển mục đích SDĐ tại phường Mũi Né, TP Phan Thiết.
Đất tranh chấp nhưng vẫn được cấp Giấy CNQSD đất
Theo Kết luận thanh tra, từ ngày 19-5-2016 đến ngày 19-12-2016, ông Đoàn Ngọc Ánh, trú ở Khu phố Long Sơn, phường Mũi Né (TP Phan Thiết) có bốn lần nộp hồ sơ đăng ký cấp Giấy CNQSD đất đối với thửa đất số 36, tờ Bản đồ số 114 tại Khu phố Long Sơn, phường Mũi Né, TP Phan Thiết có diện tích 20.000m2. Qua thanh tra cho thấy, Bản đồ đo đạc theo Nghị định 60/1997/NĐ-CP thể hiện tại thời điểm đo đạc không đo đạc khu vực này.
Trước đó, vào năm 1994, UBND thị xã Phan Thiết (nay là TP Phan Thiết) có giao diện tích 2ha (20.000m2) cho ông Đoàn Ngọc Ánh tại Quyết định số 758/QĐ để phát triển sản xuất lâm nghiệp và lập vườn kinh tế gia đình theo chương trình PAM. Tuy nhiên, vị trí cụ thể của khu đất không có bản đồ hoặc sơ đồ vị trí khu đất kèm theo; do đó, chưa có cơ sở xác định chính xác khu đất giao cho ông Đoàn Ngọc Ánh nằm tại vị trí nào tại phường Mũi Né.
Tuy nhiên, đến tháng 12-2016, Chi nhánh VP ĐKĐĐ Phan Thiết đo đạc và xác nhận diện tích đất này theo chỉ dẫn của ông Ánh và được xác định là thửa đất số 36. “Việc xác định vị trí thửa đất 2ha đất này phụ thuộc vào ý chí của ông Đoàn Ngọc Ánh và người đo đạc”, Kết luận thanh tra nêu.
Đặc biệt, từ năm 2011 đến năm 2016, khu đất này có xảy ra tranh chấp giữa ông Đoàn Ngọc Ánh với bà Nguyễn Thị Hồng (trú xã Hồng Phong, huyện Bắc Bình). UBND phường Mũi Né đã nhiều lần hòa giải không thành và có hướng dẫn bà Hồng làm đơn khởi kiện. Hiện, Tòa án nhân dân tỉnh đã thụ lý giải quyết. Mặc dù biết có tranh chấp đất, nhưng UBND phường Mũi Né vẫn xác nhận là đất của ông Ánh không có tranh chấp.
Ngày 24-1-2017, UBND TP Phan Thiết cấp Giấy CNQSD đất số CG 413105 cho ông Đoàn Ngọc Ánh, thửa đất số 36, tờ Bản đồ số 114, diện tích 20.000m² do Phó Chủ tịch UBND TP Phan Thiết Trần Hoàng Khôi ký.
Kết luận thanh tra nêu rõ, hành vi xác nhận không đúng của UBND phường Mũi Né là hành vi vi phạm pháp luật về đất đai khi thi hành công vụ trong lĩnh vực đất đai.
Tách thửa, chuyển nhượng, chuyển mục đích SDĐ sai quy định
Sau khi được cấp Giấy CNQSD đất, thửa đất số 36 được ông Đoàn Ngọc Ánh chuyển nhượng quyền sử dụng đất thành bốn Giấy CNQSD đất (thửa đất số 39, 40, 41 và 42), cụ thể:
Thửa đất số 39, diện tích 3.507,7m2 được vợ chồng ông Đoàn Ngọc Ánh chuyển nhượng cho bà Trần Thị Ngọc Nữ và bà Nữ nộp Hồ sơ chuyển nhượng quyền SDĐ cho cơ quan chức năng.
Ngày 8-5-2017, Chi nhánh VP ĐKĐĐ Phan Thiết xác nhận hồ sơ đủ điều kiện nhận chuyển quyền và cấp Giấy chứng nhận theo quy định; đồng thời, có phiếu chuyển thông tin địa chính xác định vị trí thửa đất 39 là “đất lâm nghiệp nằm trong các khu quy hoạch phát triển du lịch ven biển” sang cho ngành thuế.
Ngày 9-5-2017, Chi cục Thuế Phan Thiết có Thông báo thuế với đơn giá đất 30.000đ/m2. Một ngày sau, Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam Chi nhánh Bình Thuận xác nhận ông Đoàn Ngọc Ánh và bà Trần Thị Ngọc Nữ đã nộp tiền vào ngân sách nhà nước. Sở TN-MT đã cấp Giấy CNQSD đất số CG 407481, thửa đất số 39, diện tích 3.507,7m2, đất rừng sản xuất cho bà Trần Thị Ngọc Nữ.
Với các thủ tục tương tự như vậy, thửa đất số 40, diện tích 2.688,7m2 được vợ chồng ông Đoàn Ngọc Ánh chuyển nhượng cho ông Nguyễn Văn Tài được cấp Giấy CNQSD đất số CG 407483.
Thửa đất số 41, diện tích 1.341,4m2 được ông Đoàn Ngọc Ánh tiếp tục chuyển nhượng cho bà Trần Thị Ngọc Nữ và được Sở TN-MT cấp Giấy CNQSD đất số CG 407480.
Thửa đất số 42, diện tích 12.462,1m2 là phần diện tích còn lại của thửa đất số 36 sau khi trừ diện tích của các thửa đất 39, 40, 41 đã được Sở TN-MT cấp Giấy CNQSD đất số CG 407482 cho ông Đoàn Ngọc Ánh.
Cả bốn Giấy CNQSD đất này đều do ông Hồ Lâm, Giám đốc Sở TN-MT ký cùng ngày 26-5-2017.
Thửa đất 41 sau đó được bà Trần Thị Ngọc Nữ chuyển nhượng quyền SDĐ cho bà Lương Thị Ngọc Huyền. Ngày 28-7-2017, Sở TN-MT cấp Giấy CNQSD đất số CG 298987, thửa đất số 41, tờ Bản đồ số 114, diện tích 1.341,5m2, đất rừng sản xuất cho bà Lương Thị Ngọc Huyền. Ông Lê Nguyễn Thanh Danh, Phó Giám đốc Sở TN-MT ký.
Còn thửa đất 42 được ông Ánh chuyển nhượng 1.080m2 cho bà Trần Thị Ngọc Nữ tách thành thửa số 43 và được Sở TN-MT cấp Giấy CNQSD đất số CI 366407. Ông Lê Nguyễn Thanh Danh, Phó Giám đốc Sở TN-MT ký. Sau khi chuyển nhượng 1.080m2, thửa đất số 42 còn lại 11.382,1m2 và được điều chỉnh lại thông tin về diện tích đất sau khi đã chuyển nhượng.
Sau khi được cấp Giấy CNQSD đất, ngày 7-2-2018, bà Trần Thị Ngọc Nữ thực hiện thủ tục chuyển mục đích SDĐ hai thửa đất số 39 và 43; ông Đoàn Ngọc Ánh xin chuyển mục đích SDĐ thửa số 42. Trưởng phòng TN-MT Phạm Thanh Thái ký tờ trình xác nhận các Hồ sơ xin chuyển mục đích SDĐ của bà Trần Thị Ngọc Nữ và ông Đoàn Ngọc Ánh đủ điều kiện cho phép chuyển mục đích SDĐ.
Trên cơ sở đó, ngày 28-3-2018, UBND TP Phan Thiết ban hành ba Quyết định cho phép chuyển mục đích SDĐ từ đất rừng sản xuất sang đất ở tại đô thị, gồm: Quyết định 2559/QĐ-UBND tại thửa đất số 42, diện tích 130m2. Quyết định 2560/QĐ-UBND tại thửa đất số 43 diện tích 40m2 và Quyết định 2561/QĐ-UBND tại thửa đất số 39 là 40m2.
Cả ba Quyết định đều do ông Trần Hoàng Khôi, Phó Chủ tịch UBND TP Phan Thiết ký. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, UBND thành phố Phan Thiết đã hủy Quyết định 2560/QĐ-UBND, nên UBND TP Phan Thiết chưa cấp đổi Giấy CNQSD đất mới đối với thửa đất số 43.
Sau khi được chuyển mục đích SDĐ từ đất rừng sản xuất sang đất ở tại đô thị tại thửa đất số 42, diện tích 130m2, ông Đoàn Ngọc Ánh thực hiện thủ tục tách thửa đất số 42 thành ba thửa và được Chi nhánh VP ĐKĐĐ Phan Thiết xác nhận đủ điều kiện tách thửa.
Ngày 16-4-2018, UBND TP Phan Thiết cấp ba Giấy CNQSDĐ cho các thửa 49, 50 và 51. Điều đặc biệt, tại mỗi thửa đều có một phần diện tích của 130m2 được chuyển mục đích sử dụng đất.
Cụ thể: thửa đất số 49, diện tích 10.521,5m2, đất ở đô thị 50m2; thửa đất số 50, diện tích 322,9m2, đất ở đô thị 40m2; thửa đất số 51, diện tích 537,7m2, đất ở đô thị là 40m2.
Từ việc cấp Giấy CNQSD đất, tách thửa, cho chuyển mục đích SDĐ từ thửa đất số 36, ông Đoàn Ngọc Ánh và các hộ dân sau khi nhận chuyển nhượng đã tiến hành xây dựng các công trình trái phép trên đất với tổng diện tích xây dựng là 4.516,5m2 trong khi diện tích chuyển mục đích sử dụng sang đất ở chỉ là 250m2, vi phạm nghiêm trọng lĩnh vực đất đai, xây dựng.
Đặc biệt, trường hợp hộ bà Trần Thị Ngọc Nữ xây dựng các công trình trên thửa đất số 39 với tổng diện tích 1.663,8m2 năm 2018 và xây dựng công trình trên thửa đất số 43 với tổng diện tích 453,7m2 năm 2019; trường hợp hộ ông Đoàn Ngọc Ánh xây dựng các công trình trên thửa đất số 49 với tổng diện tích là 814,5m2 năm 2018, nhưng UBND phường Mũi Né không kiểm tra và xử lý hành vi vi phạm đối với các trường hợp này.
Trách nhiệm thuộc về ai?
Kết luận thanh tra chỉ rõ, thửa đất số 36, tờ Bản đồ số 114, diện tích 20.000m2, mục đích SDĐ là đất rừng sản xuất, không cho phép chuyển mục đích từ đất rừng sản xuất sang đất ở. Việc Sở TN-MT thực hiện việc cấp Giấy CNQSD đất đối với việc chuyển nhượng một phần quyền SDĐ mà không xem xét yếu tố diện tích tách thửa tối thiểu tại địa phương là trái quy định.
Việc UBND TP Phan Thiết cho phép chuyển mục đích sử dụng đất đối với bốn thửa đất có nguồn gốc từ thửa đất số 36, thực hiện cho phép tách thửa và cấp Giấy CNQSD đất là hành vi vi phạm pháp luật về đất đai khi thi hành công vụ trong lĩnh vực đất đai.
Kết luận nêu rõ, đối với Sở TN-MT tỉnh, trách nhiệm thuộc về ông Hồ Lâm, nguyên Giám đốc Sở; ông Lê Nguyễn Thanh Danh, nguyên Phó Giám đốc Sở; ông Phạm Văn Quân, ông Nguyễn Hữu Đức nguyên Giám đốc và Phó Giám đốc VP ĐKĐĐ tỉnh và các nhân viên tham mưu.
Đối với TP Phan Thiết, trách nhiệm thuộc về ông Trần Hoàng Khôi, nguyên Phó Chủ tịch UBND TP Phan Thiết; bà Nguyễn Thị Huỳnh Hoa, nguyên Chủ tịch UBND phường Mũi Né cùng nhiều cán bộ, công chức, chuyên viên tham mưu trực tiếp thuộc Phòng TN-MT, Chi nhánh VP ĐKĐĐ và Chi cục thuế TP Phan Thiết.
Từ đó, Kết luận thanh tra kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận kiểm điểm, có hình thức xử lý phù hợp đối với các tập thể, cá nhân liên quan những sai phạm nêu trên tại Sở TN-MT và UBND TP Phan Thiết theo quy định về phân cấp quản lý cán bộ, công chức.
Chỉ đạo Sở TN-MT, UBND TP Phan Thiết tổ chức kiểm điểm, có hình thức xử lý trách nhiệm các tập thể và cá nhân thuộc thẩm quyền liên quan những sai phạm đã nêu trên. Thu hồi bốn Giấy CNQSD đất không đúng quy định các thửa đất số 39, 40, 42 và 43.
Trước đó, hầu hết cán bộ liên quan trách nhiệm trong Kết luận thanh tra này đều bị xử phạt tù, khởi tố, cách chức, giáng chức do liên quan vụ án “Vi phạm về quản lý đất đai” tại địa bàn TP Phan Thiết trong thời gian từ tháng 2-2016 đến tháng 12-2018.
Riêng đối với bà Trần Thị Ngọc Nữ được nêu trong Kết luận thanh tra này cũng chính là đối tượng vừa bị Tòa án nhân dân TP Phan Thiết tuyên xử phạt chín tháng tù về tội “Gây rối trật tự công cộng”.
