Theo báo cáo tại hội thảo, ở Việt Nam từ những năm 80 của thế kỷ 20 đã xuất hiện các hiện tượng tôn giáo mới, đạo lạ với nhiều tên gọi và nguồn gốc khác nhau, tồn tại bên cạnh các tôn giáo, tín ngưỡng truyền thống.
Theo thống kê chưa đầy đủ của Ban Tôn giáo Chính phủ, tính đến tháng 4-2021, cả nước có 85 đạo lạ. Trong số các đạo lạ, có những loại hoạt động trái với chuẩn mực đạo đức xã hội và truyền thống văn hóa, chia rẽ đoàn kết dân tộc, tôn giáo, thậm chí mang màu sắc chính trị, hoạt động vi phạm pháp luật, tác động xấu đến an ninh trật tự, được gọi chung là tà đạo.
Sự hình thành, phát triển cùng những hoạt động đa dạng, phức tạp của đạo lạ, tà đạo ảnh hưởng không nhỏ đến nhiều mặt của đời sống xã hội và đặt ra những vấn đề lớn cho công tác nghiên cứu và quản lý nhà nước đối với các hình thức đạo lạ, tà đạo để vừa bảo đảm quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo hợp pháp của mọi người; vừa bảo tồn, phát triển văn hóa truyền thống; ổn định an ninh, trật tự xã hội và tăng cường khối đại đoàn kết dân tộc
Các ý kiến tham luận đã phản ánh góc nhìn phong phú, đa chiều chung quanh các vấn đề liên quan đến đạo lạ, tà đạo, như: nguồn gốc của đạo lạ, tà đạo tại Việt Nam; đặc điểm của đạo lạ, tà đạo và những nét tương đồng với các loại hình tín ngưỡng, tôn giáo truyền thống; các vấn đề về nhận diện đạo lạ, tà đạo; tác động tích cực và tiêu cực của đạo lạ, tà đạo đối với đời sống xã hội; căn cứ pháp lý để giải quyết vấn đề đạo lạ, tà đạo; kinh nghiệm trong công tác quản lý nhà nước đối với tà đạo, đạo lạ…
Trên cơ sở đó, hội thảo đánh giá hiệu quả công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động của đạo lạ, tà đạo thời gian qua và đề xuất các giải pháp, chính sách trong thời gian tiếp theo nhằm phù hợp luật pháp hiện hành và thực tế xã hội. Đồng thời, định hướng công tác thông tin, tuyên truyền để người dân hiểu rõ, nhận diện đúng; góp phần đấu tranh, phản bác các hoạt động lợi dụng đạo lạ, tà đạo để vi phạm pháp luật, đi ngược lại lợi ích quốc gia, dân tộc.
