Bưởi Phúc Trạch là cây ăn quả đặc sản bản địa ở Hương Khê. Tính đến tháng 9-2016, toàn huyện có gần 1.800 ha bưởi. Cuối năm 2016, các vùng trồng bưởi ở địa phương này chịu tác động của sáu trận lũ lụt, gây ngập úng trong 26 ngày. Kèm theo đó, khí hậu, thời tiết cực đoan diễn biến phức tạp khiến bộ rễ bị tổn thương, nấm xâm nhập gây hại rồi bùng phát thành dịch dẫn đến rễ và cổ rễ cây bị thối, lây lan nhanh, ảnh hưởng đến sinh trưởng, phát triển.
Theo Trưởng phòng Nông nghiệp huyện Hương Khê Lê Quang Vinh, ngoài khoảng 150 ha bưởi bị chết do trôi, đổ, gãy trong lũ, đến tháng 12-2016, trên địa bàn có thêm khoảng 100 ha bị chết. Tiếp đó, khi lứa hoa thứ ba nở rộ (ngày 30-3) có thêm 80 ha bị chết và đến ngày 20-5 có thêm 70 ha diện tích bị chết. Trên tất cả các vườn bưởi, 100% cây bị ảnh hưởng bệnh chảy gôm, thối gốc rễ ở nhiều mức độ. “Bên cạnh lũ, trên địa bàn còn có nhiều đợt mưa xen kẽ với lượng mưa khá lớn (trên dưới 50 mm). Vì vậy, bộ rễ của cây luôn ngập chìm trong nước, bị tổn thương khá nặng. Đây cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến cây bị chết dần và đổ gãy”, ông Vinh cho biết thêm.
Năm nay, khi bưởi đang vào vụ thu hoạch thì bão ập đến khiến người dân trồng bưởi tại Phúc Trạch, Hương Trạch, Lộc Yên… (Hương Khê) không kịp trở tay. Bão đi qua, hàng nghìn quả bưởi đến độ thu hoạch bị gió quật rụng đầy vườn.
Anh Hoàng Văn Tú (xóm Kim Sơn, xã Hương Trạch) cho biết, vườn bưởi tám sào bị rụng mất gần 2.000 quả. Số bưởi này đáng ra phải bán được khoảng 60 triệu đồng, nay phải bán rẻ chưa đến 20 triệu đồng. Chưa kể 12 cây bưởi loại to đang giai đoạn thu hoạch tốt nhất bị đổ gãy và khoảng 10 cây nhỏ bị bão cuốn. Thiệt hại riêng về bưởi đến gần 50 triệu đồng.
Theo thông tin từ Phòng Nông nghiệp Hương Khê, trong tổng số 287 ha bưởi đến kỳ thu hoạch bị đổ gãy do bão số 10 gây ra, xã Hương Trạch là địa phương bị thiệt hại nhiều nhất, với hơn 100 ha. Trong đó, nhiều hộ trắng tay do “ém” bưởi để bán vào cuối vụ. “Mua nhiều vườn để tích trữ, sau bão bị rụng mất khoảng 10.000 quả. Giá bán bưởi sau bão chưa đến 1/3 so với trước đó do quả bị dập, mất cuống, chất lượng giảm. Thiệt hại về kinh tế gần 200 triệu đồng”, chị Lê Thị Hoa, một thương lái ở Phúc Trạch (Hương Khê) cho biết.
Hàng chục nghìn quả bưởi rụng được người dân thu gom, với hy vọng vớt vát được phần nào thiệt hại.
Tại xã Phúc Trạch, trong tổng số 350 ha bưởi hiện có, mặc dù các hộ trồng bưởi đã kịp thu hoạch được gần 70% diện tích trước bão, tuy vậy những thiệt hại do mưa bão gây ra khó có thể thống kê, khắc phục được trong ngày một, ngày hai. “Thiệt hại về thu nhập từ quả có thể thống kê được ngay, nhưng thiệt hại về chất lượng, sản lượng bưởi và cây chết vì thối rễ, sâu bệnh thì lâu dài và khó mà đo đếm được”, Chủ tịch UBND xã Phúc Trạch Trần Quốc Khánh lo lắng nói.
Theo Phó Chủ tịch UBND huyện Hương Khê Nguyễn Văn Việt, năm nay, gió bão bất thường, vào sớm hơn thường lệ, bà con chưa kịp thu hoạch xong mùa bưởi gây thiệt hại rất nặng nề. Toàn huyện, có 397 ha diện tích bưởi bị hỏng, trong đó hơn 287 ha bưởi đến kỳ thu hoạch bị đổ gãy, ước thiệt hại gần 160 tỷ đồng.
“Cùng với việc thống kê chính xác những thiệt hại do bão số 10 gây ra để kịp thời chỉ đạo khắc phục, thời gian tới địa phương sẽ tổ chức tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật chống đỡ, chăm sóc cây bưởi bị đổ ngã cho các hộ dân trồng bưởi trên địa bàn. Về lâu dài, chúng tôi sẽ quy hoạch phát triển diện tích trồng bưởi theo hướng thích ứng với các hiện tượng biến đổi khí hậu nhằm hạn chế tối đa những thiệt hại do thiên tai gây ra đối với sản phẩm bưởi”, Phó Chủ tịch UBND huyện Hương Khê (Hà Tĩnh) Nguyễn Văn Việt thông tin thêm.