Tham dự Hội nghị, có Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Phạm Bình Minh; đại diện lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương và địa phương, đại diện các doanh nghiệp và hiệp hội doanh nghiệp.
Về phía ngành ngoại giao, có Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn, các đồng chí lãnh đạo và nguyên lãnh đạo Bộ Ngoại giao qua các thời kỳ, các đồng chí trưởng cơ quan đại diện Việt Nam tại nước ngoài và các cán bộ chủ chốt của Bộ Ngoại giao.
Phát biểu khai mạc Hội nghị, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh, Hội nghị Ngoại giao lần thứ 31 diễn ra vào thời điểm quan trọng khi ngành ngoại giao cùng đất nước đang bước vào một giai đoạn phát triển mới, phấn đấu quyết tâm cao thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Chiến lược phát triển kinh tế-xã hội giai đoạn 2021-2030 và Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội giai đoạn 2021-2025. Được tổ chức ngay sau thành công của Hội nghị đối ngoại toàn quốc, Hội nghị Ngoại giao lần thứ 31 khẳng định quyết tâm rất cao của toàn ngành ngoại giao trong việc quán triệt và đưa các chỉ đạo toàn diện, sâu sắc của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Đối ngoại toàn quốc sớm đi vào triển khai trong thực tiễn.
Trên tinh thần đó, Hội nghị Ngoại giao lần thứ 31 lấy chủ đề “Ngoại giao Việt Nam tiên phong, toàn diện, hiện đại, chủ động thích ứng, thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng” và tập trung đánh giá và dự báo tình hình quốc tế, khu vực tác động đến an ninh và phát triển của nước ta; xác định các biện pháp triển khai đồng bộ, sáng tạo, hiệu quả các nhiệm vụ đối ngoại được xác định trong văn kiện Đại hội XIII của Đảng.
Đồng thời, Hội nghị thảo luận các biện pháp xây dựng nền ngoại giao toàn diện, hiện đại theo chủ trương của Đại hội XIII của Đảng, nhất là xây dựng đội ngũ cán bộ ngoại giao vững mạnh về bản lĩnh chính trị, tư tưởng, đạo đức cách mạng, có năng lực, trình độ đạt tầm khu vực và quốc tế, cũng như nâng cao hiệu quả phối hợp giữa đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước và đối ngoại nhân dân; giữa ngành ngoại giao với các cấp, các ngành, các địa phương.
Các ý kiến phát biểu, tham luận của các đại biểu các bộ, ban, ngành, địa phương, doanh nghiệp và các trưởng cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài đánh giá cao chủ đề, nội dung thảo luận tại Hội nghị Ngoại giao lần thứ 31; nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường công tác ngoại giao phục vụ phát triển và đề xuất các nội dung phối hợp, hợp tác giữa ngành ngoại giao với các bộ, ban, ngành, địa phương nhằm phục vụ các mục tiêu thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch bệnh và phục hồi tăng trưởng và phát triển kinh tế-xã hội bền vững.
Đại diện các địa phương và doanh nghiệp tham dự Hội nghị bày tỏ đánh giá cao Bộ Ngoại giao và các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài đã đồng hành, hỗ trợ các địa phương và doanh nghiệp trong các hoạt động kinh doanh và hợp tác quốc tế; mong muốn ngành ngoại giao đẩy mạnh hơn nữa công tác ngoại giao kinh tế phục vụ phát triển lấy người dân, địa phương và doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ trong giai đoạn hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng.
Phát biểu chỉ đạo Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính biểu dương các nỗ lực và thành công của ngành ngoại giao trong thời gian qua.
Thứ nhất, nắm chắc tình hình, dự báo chiến lược để tham mưu hiệu quả cho lãnh đạo Đảng và Nhà nước trong tiến hành các hoạt động đối nội, đối ngoại.
Thứ hai, góp phần hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ tại các tổ chức quốc tế như cương vị Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020-2021 và Chủ tịch ASEAN năm 2020.
Thứ ba, hoạt động ngoại giao kinh tế phục vụ phát triển, trong đó có ngoại giao vaccine đạt được kết quả quan trọng, đặc biệt thông qua hoạt động của Tổ công tác của Chính phủ về ngoại giao vaccine do Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn làm Tổ trưởng. Đến nay, Việt Nam từ một nước chậm tiếp cận vaccine trở thành nước tiêm chủng nhanh hàng đầu thế giới, góp phần kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19 và khôi phục, phát triển kinh tế-xã hội.
Thứ tư, công tác ngoại giao đã góp phần tăng cường cảm tình, sự quý trọng, tin tưởng và hỗ trợ của bạn bè quốc tế đối với Việt Nam, đóng góp vào sự nghiệp phát triển kinh tế-xã hội của đất nước.
Thứ năm, lực lượng ngoại giao Việt Nam trưởng thành hơn về mọi mặt, cả về tư duy và hành động.
Bên cạnh đó, Thủ tướng Chính phủ gợi mở những vấn đề ngành ngoại giao cần tập trung hơn nữa trong thời gian tới, bao gồm nâng cao chất lượng của công tác nghiên cứu, dự báo chiến lược và công tác ngoại giao kinh tế, đóng góp thúc đẩy hợp tác kinh tế với các đối tác quan trọng của Việt Nam, nâng cao cơ sở vật chất và đời sống tinh thần của cán bộ ngoại giao.
Đánh giá về bối cảnh công tác của ngành ngoại giao trong giai đoạn 2022-2023, Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh cạnh tranh chiến lược tại khu vực đang có xu hướng gia tăng, đem lại những tác động đa chiều đối với Việt Nam, đòi hỏi ngành ngoại giao có những đối sách phù hợp nhằm tận dụng cơ hội và ứng phó với thách thức. Dịch bệnh Covid-19 tiếp tục diễn biến phức tạp và lan rộng, đòi hỏi cách tiếp cận và các giải pháp toàn cầu để kiểm soát dịch bệnh. Các vấn đề toàn cầu như biến đổi khí hậu, cạn kiệt tài nguyên, già hóa dân số và cách mạng công nghiệp 4.0 cho thấy tầm quan trọng của cách tiếp cận đa phương và chủ nghĩa đa phương trong hợp tác khu vực và quốc tế. Đồng thời, ngành ngoại giao cần hướng vào phục vụ các mục tiêu trọng tâm của Đảng và Nhà nước về xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa và Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân và vì dân; phát triển nền kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa; chủ động, tích cực hội nhập quốc tế; giữ vững ổn định chính trị và nâng cao đời sống vật chất-tinh thần của nhân dân.
Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh, trước biến chuyển sâu sắc và toàn diện của cục diện tình hình thế giới và nhu cầu phát triển, vị thế, cơ đồ của đất nước, ngành ngoại giao cùng đất nước bước vào giai đoạn 2022-2023, giai đoạn nền tảng, tạo đà thực hiện thắng lợi các mục tiêu chiến lược của Đại hội XIII của Đảng, hiện thực hóa khát vọng, tầm nhìn sánh vai cùng các nước phát triển. Trên cơ sở đó, Thủ tướng Chính phủ đưa ra các quan điểm chỉ đạo về công tác ngoại giao trong thời gian tới.
Thứ nhất, triển khai hiệu quả các nhiệm vụ về đối ngoại theo Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.
Thứ hai, quán triệt và triển khai kết quả của Hội nghị Đối ngoại toàn quốc ngày 14/12. Hoạt động ngoại giao cần bám sát chủ trương Việt Nam là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế, bảo vệ lợi ích quốc gia và hài hòa lợi ích của các đối tác quốc tế theo phương châm “tình cảm, chân thành, tin cậy, bình đẳng, tôn trọng, hiệu quả, cùng phát triển”.
Thứ ba, đổi mới tư duy triển khai công tác ngoại giao trên cơ sở bảo đảm lợi ích quốc gia, đồng thời đề cao chủ nghĩa đa phương trên tinh thần “cương quyết, kiên định, mềm mại, linh hoạt, thích ứng và hiệu quả”.
Thứ tư, triển khai đồng bộ các trụ cột của nền ngoại giao toàn diện, hiện đại. Về ngoại giao chính trị, kiên trì đường lối ngoại giao độc lập tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ quốc tế, là bạn, là đối tác tin cậy, là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế vì mục tiêu hòa bình, phát triển, dành được tình cảm và sự yêu quý của bạn bè quốc tế và cộng đồng quốc tế trên tinh thần chung tay giải quyết các vấn đề chung của thế giới; làm cho các đối tác quốc tế hiểu và ủng hộ đường lối đi lên chủ nghĩa xã hội của Việt Nam.
Về ngoại giao kinh tế, cần góp phần xây dựng thể chế kinh tế cho phát triển, hợp tác đào tạo nguồn nhân lực có kỹ năng, thu hút công nghệ xanh, sạch, tài chính xanh, kinh nghiệm quản trị quốc gia, thúc đẩy các hiệp định thương mại tự do có hiệu quả. Đóng góp vào cải thiện môi trường đầu tư và đưa các ngành, lĩnh vực kinh tế tham gia vào các chuỗi cung ứng toàn cầu. Tham gia chủ động vào các khuôn khổ, vấn đề hợp tác kinh tế quốc tế. Tiếp tục đóng góp tích cực vào kiểm soát hiệu quả dịch bệnh Covid-19, đồng thời phục vụ các nhiệm vụ khôi phục kinh tế và bảo đảm an sinh xã hội; thúc đẩy tăng trưởng theo chiều sâu dựa vào đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi năng lượng xanh, thích ứng với biến đổi khí hậu, an ninh mạng…
Về ngoại giao văn hóa, tích cực triển khai các nhiệm vụ về văn hóa được thông qua tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc ngày 24/11, đặt văn hóa ngang tầm với chính trị và kinh tế. Tiếp tục thúc đẩy UNESCO công nhận các di sản vật thể và phi vật thể của đất nước và phát triển văn hóa gắn với hoạt động du lịch.
Thứ năm, chú trọng xây dựng lực lượng ngoại giao, trước hết là xây dựng đội ngũ cán bộ ngoại giao có nền tảng tư duy cả về chính trị, kinh tế và văn hóa. Xây dựng nền ngoại giao toàn diện, hiện đại, nhân ái, thủy chung, quật cường, cương quyết, linh hoạt. Nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức Đảng và đảng viên ngành ngoại giao. Tiếp tục kiện toàn cơ sở vật chất của Bộ Ngoại giao và các cơ quan đại diện, đồng thời quan tâm, chăm lo đời sống vật chất và tinh thần cho cán bộ, nhân viên trong ngành.
Thủ tướng đánh giá, hoạt động ngoại giao là nhiệm vụ rất vẻ vang, cao cả và đáng tự hào; tin tưởng dưới sự lãnh đạo của Đảng, ngành ngoại giao sẽ tiếp nối truyền thống của các thế hệ đi trước viết tiếp những trang sử hào hùng của nền ngoại giao hiện đại.