Nghệ nhân ưu tú của đồng bào Xa Phó

Sáo cúc kẹ hay còn gọi là sáo mũi, một loại nhạc cụ độc đáo làm bằng cây nứa. Hiện nay ở địa phương còn rất ít người biết thổi sáo mũi cho nên bà Thanh đau đáu với việc gìn giữ nhạc cụ này và dành nhiều thời gian cho công tác truyền dạy. Sáo cúc kẹ nổi tiếng độc đáo không phải bởi chất liệu mà là cách thể hiện nhạc cụ này. Với đặc trưng của sáo mũi, thổi cũng rất khó, để có thể thổi được thì người học phải biết điều chỉnh hơi thở mới tạo ra âm thanh réo rắt như suối chảy. Nhưng dù khó khăn đến đâu, bà Thanh cũng quyết tâm truyền tiếng sáo cho thế hệ con cháu để "cúc kẹ" sẽ không bao giờ bị mai một mà luôn ngân nga trên đỉnh Châu Quế Thượng.

Bà Thanh chia sẻ, giữ tiếng sáo cúc kẹ không chỉ là giữ nghề mà còn là giữ cả hồn người Xa Phó. Từ đó, không một lễ hội nào trong bản, ngoài xã mà không có tiếng sáo của bà, những tiết mục trình diễn góp phần làm đa dạng và phong phú thêm các chương trình văn hóa nghệ thuật. Cũng nhờ tiếng sáo cúc kẹ trên làn điệu dân ca của người Xa Phó đã giúp bà Ðặng Thị Thanh được công nhận danh hiệu Nghệ nhân dân gian và nhận được nhiều bằng khen, giải thưởng. Năm 2006, UBND tỉnh Yên Bái tặng bà Bằng khen Nghệ nhân dân tộc Xa Phó đã có thành tích xuất sắc trong gần 10 năm hoạt động, sưu tầm văn hóa dân gian giai đoạn 1996-2013. Năm 2015, bà được tặng danh hiệu Nghệ nhân Ưu tú vì đã có cống hiến xuất sắc trong gìn giữ và phát huy di sản văn hóa dân tộc.

Không những làm tốt nhiệm vụ của người phụ trách công tác văn nghệ, bà Thanh còn được nhân dân tín nhiệm bầu là người có uy tín trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số của thôn 7, xã Châu Quế Thượng. Bà cũng thường xuyên phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể trong thôn tuyên truyền, hưởng ứng các phong trào thi đua yêu nước, hiến đất đai, đóng góp ngày công lao động để thực hiện thắng lợi Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới trên địa bàn.Tại Lễ Tuyên dương người có uy tín, nhân sĩ trí thức, doanh nhân tiêu biểu là người DTTS toàn quốc lần thứ nhất năm 2017 vừa qua, bà Ðặng Thị Thanh được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen vì đã có thành tích tiêu biểu, xuất sắc, góp phần xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc và phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số.