Ngăn chặn hành vi “mua chui, bán tháo” lợn bệnh

Từ đầu năm 2024 đến nay, dịch tả lợn châu Phi bùng phát, lan rộng tại tất cả huyện, thành phố của tỉnh Bắc Kạn. Tình hình càng phức tạp khi tình trạng thu mua lợn ốm, lợn từ vùng dịch mang đi tiêu thụ xuất hiện. Đầu tiên là việc trên một số hội, nhóm trên mạng xã hội, thương lái ngang nhiên đăng thông tin mua lợn ốm, lợn từ vùng dịch.

Trên nhóm Facebook “Huyện Ba Bể-Bắc Kạn”, có tài khoản đã đăng thông tin: “Mai xe lên Bắc Kạn lấy lợn các loại. Chuyên thu mua các loại lợn sự cố, chạy dịch, bỏ ăn 24/24…”. Trên một số hội nhóm mạng xã hội, thương lái ra giá mua từ 300.000 đồng đến 500.000 đồng/con lợn ốm, chết bất kể ở khu vực nào.

Tại một số xã đang có dịch, theo phản ánh của người dân đã có trường hợp thương lái lén lút đưa tờ rơi mua lợn ốm cho người dân. Theo lãnh đạo Ủy ban nhân dân xã Khang Ninh (huyện Ba Bể), trên địa bàn xuất hiện một số đối tượng vào thôn, bản phát tờ rơi thu gom lợn số lượng lớn. Chính quyền địa phương liên tục tuyên truyền, nhắc nhở nhưng các đối tượng thường mua bán lén lút, lợi dụng đêm tối cho nên rất khó kiểm soát.

Ngày 1/6 vừa qua, tại huyện Chợ Mới, lực lượng chức năng phát hiện và tạm giữ hai xe ô-tô chở 14 con lợn từ vùng dịch (huyện Ba Bể và Na Rì) mang đi tỉnh Thái Nguyên tiêu thụ. Lực lượng chức năng đã lập biên bản xử phạt hành chính trong lĩnh vực thú y. Theo Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Na Rì Lương Thanh Lộc, vừa qua huyện cũng phát hiện một xe đến mua lợn ở vùng đang có dịch để chở đi tiêu thụ, lực lượng chức năng yêu cầu không được chở ra khỏi địa bàn.

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng “mua chui, bán tháo” lợn nhiễm dịch là do hiện nay, dịch tả lợn châu Phi tại Bắc Kạn đã lan rộng ở hầu khắp các xã, phường, thị trấn trong toàn tỉnh. Trong khi đó, việc chi trả tiền hỗ trợ lợn bị dịch tả châu Phi tại Bắc Kạn các năm trước đây khá chậm. Có địa phương sau 1 đến 2 năm mới có kinh phí nên một số người chăn nuôi cho rằng hiện các khoản hỗ trợ dịch tả châu Phi đã không còn được thực hiện. Thêm vào đó, việc các đối tượng đến thu gom với giá khá cao cũng là lý do khiến người dân tìm cách bán tháo với hy vọng “gỡ gạc” phần nào vốn đầu tư.

Tại cửa ngõ ra, vào tỉnh Bắc Kạn hiện có 2 chốt kiểm dịch động vật, gồm: Trạm kiểm dịch động vật huyện Chợ Mới trên tuyến Quốc lộ 3 (đoạn qua thị trấn Đồng Tâm, huyện Chợ Mới) và trên tuyến đường BOT Thái Nguyên-Chợ Mới (đoạn qua xã Quảng Chu, huyện Chợ Mới).

Trung bình mỗi ngày chỉ có từ 3 đến 5 lượt xe dừng để thực hiện các thủ tục kiểm dịch thì hầu hết là các phương tiện có đủ hồ sơ, nguồn gốc động vật và sản phẩm động vật rõ ràng. Trạm đã phân công cán bộ trực 24/24 nhưng vì nhân lực trạm chỉ có cán bộ thú y, không có thẩm quyền dừng phương tiện để kiểm tra cho nên rất khó phát hiện các đối tượng vận chuyển lợn không có giấy tờ hay lợn nhiễm dịch bệnh ra, vào tỉnh.

Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Vi Thị Thúy cho biết, Sở đã kiến nghị ủy ban nhân dân các huyện, thành phố tăng cường kiểm tra tại các chợ đầu mối, các cơ sở thu gom, giết mổ gia súc, gia cầm; tăng cường kiểm tra và truy xuất nguồn gốc đối với việc vận chuyển động vật, sản phẩm động vật tiêu thụ tại địa bàn. Các địa phương trực tiếp chỉ đạo, huy động các nguồn lực để tổ chức xử lý dứt điểm các ổ dịch, hạn chế ổ dịch mới phát sinh; tổ chức xử lý tiêu hủy lợn mắc bệnh, lợn chết do bệnh dịch tả lợn châu Phi.

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng đề nghị các địa phương chỉ đạo các xã, phường, thị trấn thực hiện ngay việc phun thuốc sát trùng, xử lý vệ sinh chuồng trại. Cơ quan chuyên môn đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền về tình hình dịch bệnh để người chăn nuôi biết và chủ động phòng tránh; thực hiện tốt công tác phòng chống dịch bệnh.

Đội kiểm tra liên ngành xử lý nghiêm các hành vi mua bán lợn ốm, chết, lợn bệnh, các trường hợp vận chuyển động vật, sản phẩm của động vật không rõ nguồn gốc, không bảo đảm an toàn dịch bệnh ngay tại các thôn, tổ có dịch bệnh xảy ra. Các xã, phường, thị trấn thực hiện tốt việc thống kê thiệt hại, hoàn thiện hồ sơ tiêu hủy vật nuôi theo đúng quy định.

Để xử lý nghiêm tình trạng “mua chui” lợn dịch, Công an tỉnh Bắc Kạn đã yêu cầu Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (PC03) tăng cường kiểm tra, phát hiện, xử lý nghiêm các vi phạm liên quan đến hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép lợn và sản phẩm lợn không rõ nguồn gốc, không qua kiểm dịch, bị bệnh, gây lây lan dịch bệnh, ô nhiễm môi trường. Các đơn vị liên quan nắm tình hình thực hiện cơ chế, chính sách trong phòng, chống dịch tả lợn châu Phi; tăng cường kiểm tra, kiểm soát trên không gian mạng các trường hợp quảng cáo mua, bán lợn nhiễm dịch bệnh.